Trong bối cảnh hiện đại hóa, việc ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực bảo tàng và di tích đang trở thành xu hướng tại Đà Nẵng. Các thiết chế văn hóa như bảo tàng đang dần thay đổi mô hình hoạt động, từ phương thức trưng bày truyền thống sang giao diện hiện đại và cởi mở hơn, nhằm cung cấp thông tin hữu ích và đa dạng cho du khách tham quan.
Việc tích hợp công nghệ cao vào hoạt động chuyên môn tại các bảo tàng và di tích ở Đà Nẵng đã giúp không gian văn hóa này trở nên sống động và gần gũi hơn với đời sống hiện đại. Một trong những đơn vị tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động bảo tàng là Bảo tàng Đà Nẵng. Với việc triển khai đề án xây dựng bản đồ di sản Đà Nẵng, bảo tàng đã thành công trong việc cập nhật các dữ liệu số 2D và 3D cho tất cả các di sản và di tích danh thắng trên địa bàn. Dữ liệu số này không chỉ giúp bảo tàng cập nhật toàn bộ những thay đổi về thực trạng của các di tích mà còn cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng để đưa ra giải pháp bảo tồn và tu bổ một cách nguyên bản.
Đặc biệt, mỗi hiện vật trong bảo tàng sẽ được gắn chip điện tử, giúp việc quản lý và bảo vệ trở nên dễ dàng hơn. Bảo tàng Đà Nẵng cũng đang phối hợp với Công ty CP trí tuệ nhân tạo Việt Nam – AIAIVN để thực nghiệm các công nghệ ứng dụng như robot Lumi, ứng dụng tra cứu thông tin và triển khai thử nghiệm ứng dụng thuyết minh đa ngôn ngữ, bao gồm tiếng Anh, Trung, Pháp, Hàn, Nhật và Nga.
Không chỉ riêng Bảo tàng Đà Nẵng, hệ thống bảo tàng và di tích trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đang dần chú trọng vào việc ứng dụng công nghệ trong hoạt động chuyên môn. Một số bảo tàng đã áp dụng việc số hóa hiện vật, thuyết minh tự động đa ngôn ngữ, triển lãm trực tuyến và giờ học trực tuyến. Chẳng hạn, Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng đã ra mắt không gian triển lãm trực tuyến “DNFam Online Gallery”, cho phép công chúng tham quan và thưởng lãm từ xa.
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng cũng đã thành công trong việc ứng dụng công nghệ vào việc chọn lọc, bảo quản và trưng bày hiện vật. Việc ứng dụng công nghệ AI (gắn RFID) để theo dõi và cảnh báo cho các bảo vật, cùng với việc triển khai hệ thống camera thông minh tích hợp công nghệ AI, cho phép nhận diện hình ảnh và phân tích hành vi theo thời gian thực, đã giúp nâng cao hiệu quả trong công tác bảo tồn và quản lý di tích.
Các chuyên gia nhận định rằng, chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng và di tích là rất quan trọng để tăng cường trải nghiệm của khách tham quan, tính giáo dục và việc đưa bảo tàng đến gần hơn với du khách. Việc số hóa tất cả các hiện vật và điểm đến, xây dựng hệ thống công nghệ để hiểu được nhu cầu của khách nhằm có những gợi ý mang tính cá nhân hóa là điều cần thiết.
Trong tương lai, các bảo tàng và di tích trên địa bàn thành phố Đà Nẵng sẽ tiếp tục được đầu tư và ứng dụng công nghệ để phục vụ công chúng tốt hơn, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của du khách và nâng cao giá trị văn hóa, giáo dục của các thiết chế văn hóa này.
