Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ về việc giảm phát thải khí nhà kính và đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Một trong những bước đi quan trọng để thực hiện cam kết này là chuyển sang sử dụng xăng sinh học, một loại nhiên liệu thân thiện hơn với môi trường. Tuy nhiên, lộ trình triển khai xăng E10, một loại xăng sinh học được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực giảm phát thải, đang gặp phải nhiều khó khăn.
Khó khăn này không phải là mới mẻ, vì đã có những bài học từ việc triển khai xăng E5 từ năm 2018. Mặc dù đã có những nỗ lực để khuyến khích sử dụng xăng E5, nhưng loại xăng này đã không đạt được mức độ phổ biến như kỳ vọng. Các chuyên gia cho rằng một trong những lý do quan trọng dẫn đến việc này là thiếu lộ trình chuyển đổi rõ ràng và thông tin đầy đủ cho người tiêu dùng về lợi ích và cách sử dụng loại xăng này.
Xăng E5 đã được bán trên thị trường từ năm 2008 nhưng đã giảm dần sức hấp dẫn. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ sử dụng xăng E5 ở các tỉnh vùng sâu, vùng xa đạt khoảng 50%, trong khi tại các thành phố lớn chỉ đạt khoảng 10%. Người tiêu dùng e ngại loại xăng này do lo ngại về sự tương thích với động cơ xe của họ. Sự không tương thích này có thể xuất phát từ việc xăng E5 sử dụng nền RON92, một loại xăng đã được coi là lỗi thời đối với nhiều loại phương tiện hiện đại.
Các chuyên gia nhận định rằng hầu hết các phương tiện hiện nay đều được thiết kế để sử dụng xăng có chỉ số octan cao hơn, như RON95. PGS.TS Phạm Hữu Tuyến, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu các Nguồn động lực và Phương tiện tự hành, Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết rằng xăng E5-RON92 có thể sử dụng được với hầu hết các phương tiện, nhưng xăng sinh học E10-RON95 cũng có thể sử dụng phù hợp với hầu hết các loại phương tiện, ngoại trừ một số xe có tuổi đời trên 25 năm.
Để việc triển khai xăng E10 thành công, người tiêu dùng cần được cung cấp thông tin chính xác và dễ hiểu về đặc tính kỹ thuật và mức độ tương thích với các loại phương tiện phổ biến hiện nay. Chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Minh Phong, nhấn mạnh rằng việc chấp nhận sử dụng xăng E10 hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguồn cung, giá cả và mức độ thông tin. Vì thế, để khuyến khích người dân sử dụng, các cơ quan chức năng cần cung cấp thông tin cần thiết và công bố rộng rãi để người dân hiểu rõ về tác động của xăng E10.
Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cũng đưa ra quan điểm rằng việc triển khai sử dụng nhiên liệu sinh học đồng bộ cả nước cần có lộ trình chuẩn bị tối thiểu 6 tháng. Nhà điều hành cũng cần sớm sửa một số bất cập liên quan đến thị trường, chất lượng sản phẩm, quản lý kinh doanh xăng dầu và quy chuẩn với xăng E10, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để tránh hiểu sai về công dụng của xăng E10. Như vậy, để tránh lặp lại sai lầm với xăng E5, việc chuẩn bị kỹ lưỡng và truyền thông hiệu quả là chìa khóa cho thành công của việc triển khai xăng E10.
