Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong ‘hải trình’ chuyển đổi số tại Việt Nam. Sự cố này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường mà còn làm bộc lộ những khoảng trống lớn trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực.
Khoảng cách từ bờ biển đến vị trí tàu Vịnh Xanh 58 gặp nạn chỉ cách 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km. Con tàu chở 49 người đã gặp phải giông lốc bất ngờ và lật giữa biển mà không hề có bất kỳ tín hiệu cảnh báo nào trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ trong việc phát hiện và ứng phó với tình huống khẩn cấp này được coi là một ‘lỗ hổng chết người’ trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, AI, dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, việc giám sát thời gian thực đối với các tàu du lịch là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, vụ việc lần này đã chỉ ra rằng vẫn còn những khoảng trống lớn, thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào quản lý và vận hành. Để đảm bảo an toàn cho người dân, các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp.
Các tàu ra khơi cần phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành (IOC) phải được tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, hệ thống cần có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, cần có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Ứng dụng công nghệ vào quản lý và vận hành không chỉ dừng lại ở việc vẽ bản đồ đẹp hay xây dựng hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố. Chuyển đổi số cần được triển khai một cách toàn diện, bao gồm cả hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Mục tiêu cuối cùng của chuyển đổi số là ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống khẩn cấp và nguy cấp.
Sự sống không thể chỉ trông chờ vào wifi mạnh và ‘may rủi’ trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Cần có những giải pháp công nghệ toàn diện để đảm bảo an toàn cho người dân, đặc biệt là trong những tình huống khẩn cấp. Việc này không chỉ đòi hỏi sự đầu tư về công nghệ mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị để mang lại hiệu quả thực sự.
