Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng mới đây đã đề xuất việc xóa bỏ quy định ‘trần lương’ trong các đơn vị công lập, đặc biệt là trường đại học và viện nghiên cứu. Mục đích của đề xuất này là để thu hút và giữ chân trí thức Việt Nam ở nước ngoài quay về đóng góp cho đất nước.
Đề xuất này được bà Hằng nêu lên tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI diễn ra sáng ngày 19/7 tại Hà Nội. Theo bà Hằng, để đạt được sự đột phá trong lĩnh vực khoa học, giáo dục và chuyển đổi số, Việt Nam cần có cơ chế tuyển dụng và đãi ngộ mới, linh hoạt và cạnh tranh, không bị gò bó theo ngạch, bậc, hệ số. Các đơn vị công lập, đặc biệt là trường đại học và viện nghiên cứu, cần tạo ra môi trường làm việc lành mạnh, cạnh tranh công bằng dựa trên năng lực và đóng góp.
Bà Hằng cũng kiến nghị rằng cần khuyến khích không phân biệt giữa khu vực công và tư, vì cả hai đều đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước. Nhiều trí thức Việt Nam tại nước ngoài muốn đóng góp cho đất nước nhưng gặp khó khăn do thiếu cơ sở vật chất và phòng thí nghiệm hiện đại.
Hoàn thiện khung pháp lý cũng là một vấn đề quan trọng được Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng đề cập. Bà kiến nghị hoàn thiện khung pháp lý, trong đó bao gồm các quy định liên quan đến quốc tịch. Luật Quốc tịch Việt Nam sửa đổi đã mang lại những thay đổi tích cực, cho phép người Việt Nam ở nước ngoài giữ hoặc phục hồi quốc tịch Việt Nam mà không vi phạm pháp luật của nước sở tại.
Quy trình đăng ký quốc tịch hiện nay đã được đơn giản hóa, chỉ cần nộp hồ sơ tại đại sứ quán, sau đó chuyển trực tiếp đến Bộ Tư pháp với thời hạn xử lý rõ ràng. Đặc biệt, các thế hệ thứ hai, thứ ba sinh ra ở nước ngoài cũng được quyền lựa chọn quốc tịch Việt Nam. Với quốc tịch Việt Nam, trí thức Việt kiều sẽ được hưởng đầy đủ quyền lợi như công dân trong nước, bao gồm quyền sở hữu nhà đất và kinh doanh bất động sản, xóa bỏ những rào cản trước đây như phải nhờ người khác đứng tên.
Về vấn đề lương, ông Nguyễn Khắc Lịch, cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin, khẳng định trong Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ có chính sách thu hút nhân tài, với mức lương cạnh tranh sòng phẳng với các nước trên thế giới. Điều này nhằm thu hút nhân tài công nghệ số làm việc ở Việt Nam.
Ông Lịch cũng cho biết sẽ có các chính sách hỗ trợ khác để thu hút và giữ chân nhân tài, tạo điều kiện cho họ phát triển và đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Việc thu hút nhân tài là một trong những yếu tố quan trọng để推動 sự phát triển của công nghiệp công nghệ thông tin và chuyển đổi số.
Để thu hút và giữ chân trí thức Việt Nam ở nước ngoài, các chuyên gia và lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Bộ Thông tin và Truyền thông đều đồng tình rằng cần có các chính sách linh hoạt, cạnh tranh và hỗ trợ toàn diện. không chỉ về lương, đãi ngộ mà còn về môi trường làm việc, cơ sở vật chất và các điều kiện thuận lợi khác.
анее đó, tại nhiều diễn đàn và hội nghị quốc tế, các đại biểu và chuyên gia cũng đã đề cập đến vấn đề cần có các chính sách toàn diện để thu hút và giữ chân nhân tài, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM).
