Làmột cột mốc quan trọng trong việc đổi mới cơ chế quản lý doanh nghiệp nhà nước (DNNN), Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (số 68/2025/QH15) sẽ có hiệu lực từ ngày 01/08/2025. Luật này đánh dấu một sự chuyển đổi đáng kể trong cách tiếp cận quản lý DNNN, hướng tới trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các doanh nghiệp này.
Một trong những điểm nổi bật của Luật là việc cho phép DNNN tự phê duyệt và triển khai chiến lược phát triển cũng như kế hoạch kinh doanh hàng năm mà không cần phải trải qua sự phê duyệt của cơ quan đại diện chủ sở hữu. Việc này thể hiện một bước tiến quan trọng từ mô hình quản lý hành chính sang cơ chế thị trường, nhằm mục đích khơi thông nguồn lực và tăng cường năng lực tài chính cho DNNN.
Luật mới cũng tạo điều kiện cho DNNN sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính và con người. Cụ thể, các doanh nghiệp này sẽ được toàn quyền quyết định các chính sách tiền lương, thưởng, thù lao cho người lao động và lãnh đạo trong phạm vi quỹ lương được phê duyệt. Điều này không chỉ giúp tăng tính cạnh tranh mà còn hỗ trợ giữ chân nhân sự chất lượng cao. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng được phép trích tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển và tối đa 3 tháng lương cho Quỹ khen thưởng, phúc lợi.
Về mặt tài chính, Luật mới mang lại cơ chế huy động vốn linh hoạt hơn cho DNNN. Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty sẽ được quyền quyết định các phương án vay vốn mà không cần chờ phê duyệt, trừ khi khoản vay vượt quá ba lần vốn chủ sở hữu. Điều này giúp doanh nghiệp có thể nhanh chóng nắm bắt các cơ hội thị trường và chủ động triển khai các dự án đầu tư.
Luat cũng mở rộng phạm vi đầu tư và xóa bỏ những rào cản trước đây trong lĩnh vực bất động sản. Các công ty mẹ nắm vốn chi phối của Nhà nước được phép cho công ty con vay nội bộ, tăng thêm tính linh hoạt và hiệu quả sử dụng nguồn vốn trong nội bộ tập đoàn, tổng công ty.
Để triển khai Luật, Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo 3 Nghị định quy định chi tiết. Các nghị định này sẽ quy định cụ thể về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, giám sát, kiểm tra, đánh giá, xếp loại doanh nghiệp, và cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã nhấn mạnh rằng Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp là một bước đi quan trọng trong việc đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước. Ông yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện dự thảo các Nghị định với tinh thần tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, và nâng cao tính tự chủ của doanh nghiệp.
