Chuyển đổi số trong ngành ngân hàng hiện nay không còn là một xu hướng mà đã trở thành đòi hỏi bắt buộc. Việc áp dụng công nghệ vào hoạt động ngân hàng không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình mà còn nâng cao trải nghiệm của khách hàng. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả trong quá trình số hóa, thách thức lớn nhất không nằm ở công nghệ mà nằm ở nguồn nhân lực – yếu tố quyết định thành bại của mọi cuộc cách mạng số.
Ngân hàng Nhà nước đã chỉ ra rằng, chỉ trong một ứng dụng ngân hàng, người dùng có thể thực hiện không chỉ giao dịch tài chính mà còn nhiều tiện ích khác như đặt vé máy bay, tra cứu thông tin di chuyển, thanh toán hóa đơn… Mức độ kết nối và tích hợp giữa ngân hàng và các lĩnh vực khác như vận tải, du lịch, thương mại đang ở mức rất cao. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong ngành ngân hàng và yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao cũng tăng lên.
Ngành Ngân hàng đang thích nghi nhanh chóng với sự xuất hiện và ứng dụng mạnh mẽ của các công nghệ mới như tài sản ảo, hợp đồng thông minh, chữ ký điện tử… Những công nghệ này đang từng bước thay đổi thói quen và phương pháp xử lý nghiệp vụ trong toàn hệ thống ngân hàng. Để đối mặt với những thay đổi này, người làm ngân hàng hiện nay không chỉ cần am hiểu nghiệp vụ truyền thống mà còn phải thành thạo kỹ năng công nghệ. Hai kỹ năng này cần song hành để có thể thiết kế và triển khai quy trình nghiệp vụ số.
Ngân hàng nào không đáp ứng được yêu cầu này sẽ gặp khó khăn trong cuộc cạnh tranh chuyển đổi số. Hạ tầng phục vụ chuyển đổi số ngành Ngân hàng cũng được ưu tiên đầu tư và phát triển mạnh mẽ. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng hiện xử lý bình quân khoảng 820 nghìn tỷ đồng mỗi ngày. Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử ghi nhận khoảng 26 triệu giao dịch mỗi ngày.
Theo thống kê từ Ngân hàng Nhà nước, đến nay đã có gần 87% người trưởng thành tại Việt Nam sở hữu tài khoản ngân hàng. Giá trị giao dịch không dùng tiền mặt hiện nay đã gấp 25 lần GDP. Riêng trong 5 tháng đầu năm 2025, giao dịch không dùng tiền mặt tiếp tục tăng trưởng mạnh, trong đó giao dịch qua mã QR tăng hơn 78% về số lượng và tăng hơn 216% về giá trị.
Dù đạt được những kết quả tích cực, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng khẳng định rằng ngành Ngân hàng đang rất khát nhân lực công nghệ. Áp lực càng gia tăng khi các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), blockchain và điện toán đám mây (Cloud) đang làm thay đổi toàn diện phương thức vận hành của các ngân hàng.
Nhiều chuyên gia cho rằng, để giải quyết bài toán nhân lực công nghệ, cần có sự đột phá trong đào tạo. Cần xây dựng các chương trình đào tạo Fintech, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên tiếp cận với công nghệ mới. Đồng thời, cần có chính sách thu hút và giữ chân nhân tài.
Chuyển đổi số trong ngành ngân hàng là một quá trình tất yếu và đang ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả, cần phải có sự đầu tư và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
