Hoạt động giao thương biên mậu tại khu vực phía Bắc trong 6 tháng đầu năm 2025 đã trải qua nhiều biến động đáng chú ý. Một số địa phương như Móng Cái (Quảng Ninh) và Lạng Sơn đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ trong hoạt động xuất nhập khẩu, trong khi Lào Cai phải đối mặt với những khó khăn do chính sách kiểm dịch của Trung Quốc.

Tại Móng Cái, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa qua lối thông quan cầu Bắc Luân II đã đạt gần 2.771 triệu USD, tăng 33% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu đạt hơn 1.580 triệu USD và nhập khẩu đạt hơn 1.190 triệu USD. Số lượng doanh nghiệp làm thủ tục qua địa bàn cũng tăng 60% so với cùng kỳ năm 2024, với 1.318 doanh nghiệp. Tổng lượng phương tiện vận tải xuất nhập cảnh qua địa bàn Móng Cái đạt 156.397 lượt.

Thống kê của Ban Quản lý cửa khẩu tỉnh Quảng Ninh cho biết tổng khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua Cửa khẩu Bắc Luân II và Lối mở Km3+4 đạt hơn 1,3 triệu tấn, tăng 36% so với cùng kỳ năm 2024. Kết quả này góp phần nâng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trên địa bàn Móng Cái đạt 2,28 tỷ USD, tăng 34% so với cùng kỳ năm 2024. Khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu đạt hơn 1.059.000 tấn, tăng 39%. Số thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn Móng Cái trong 2 quý đầu năm đạt hơn 1.350 tỷ đồng, tăng gần 21% so với cùng kỳ năm 2024.

Hoạt động xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn và Cao Bằng được đánh giá là sôi động nhất khu vực. Tại Lạng Sơn, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh đạt hơn 41,7 tỷ USD, tăng hơn 39% so với cùng kỳ. Kim ngạch mở tờ khai tại Chi cục Hải quan khu vực VI đạt gần 2,8 tỷ USD, tăng 4,3%. Tại tỉnh Cao Bằng, đến hết tháng 6/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa qua địa bàn tỉnh đạt hơn 783 triệu USD, tăng hơn 105% so với cùng kỳ năm 2024. Kim ngạch hàng hóa mở tờ khai đạt 613 triệu USD, tăng hơn 60,5% so với cùng kỳ.

Ngược lại, hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã gặp khó khăn lớn do chính sách kiểm dịch của Trung Quốc. Kim ngạch xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu Lào Cai đạt gần 662 triệu USD, giảm 39% so với cùng kỳ năm 2024. Nguyên nhân chính là do phía Trung Quốc siết chặt kiểm dịch, đặc biệt là kiểm tra 100% với mặt hàng sầu riêng, khiến kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này giảm mạnh. Tuy nhiên, một số mặt hàng nông sản khác vẫn ghi nhận tín hiệu tăng trưởng tích cực về giá trị xuất khẩu so với cùng kỳ năm 2024. Tổng số doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu qua Lào Cai trong 6 tháng là 571 doanh nghiệp, tăng 26 doanh nghiệp so với cùng kỳ năm 2024.

Chiều ngày 18/7, Ủy ban Nhân dân tỉnh Lai Châu đã tổ chức Hội nghị công bố Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045. Hội nghị có sự tham gia của đại diện Văn phòng Chính phủ, Vụ Quy hoạch kiến trúc – Bộ Xây dựng, và lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh Lai Châu.

Hội nghị thông qua Quyết định số 1185/QĐ-TTg ngày 19/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó quy hoạch Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng bao gồm 3 xã và 1 thị trấn: xã Ma Li Pho, Huổi Luông, Mường So và thị trấn Phong Thổ. Quy mô lập quy hoạch có diện tích khoảng 26.669 ha với mục tiêu phát triển mạnh kinh tế cửa khẩu biên mậu với thị trường lớn Trung Quốc.

Mục tiêu của quy hoạch là xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng thành một khu kinh tế phát triển năng động, hiệu quả, có tầm quốc tế. Khu kinh tế này sẽ trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ, thương mại – du lịch động lực của toàn vùng và là một cực tăng trưởng quan trọng.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Giàng A Tính – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu nhấn mạnh: Việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045 là dấu mốc quan trọng, tạo cơ sở pháp lý và định hướng chiến lược để thu hút đầu tư, huy động nguồn lực, tổ chức không gian phát triển đa ngành – đa lĩnh vực – bền vững.

Quy hoạch có quy mô 266,69km², phát triển hài hòa giữa thương mại – dịch vụ – công nghiệp – du lịch – nông nghiệp hàng hóa; đảm bảo đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bảo vệ môi trường, giữ vững quốc phòng, an ninh và thích ứng với biến đổi khí hậu. Tỉnh Lai Châu rất mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Trung ương, các bộ, ngành về cơ chế, chính sách, nguồn lực để triển khai đầu tư đồng bộ hạ tầng, thực hiện thành công các mục tiêu phát triển theo định hướng quy hoạch.

Để hiện thực hóa quy hoạch này, tỉnh Lai Châu sẽ cần tập trung vào việc triển khai các dự án đầu tư hạ tầng, tận dụng các nguồn lực để thúc đẩy sự phát triển của khu kinh tế. Đồng thời, tỉnh cũng sẽ cần tăng cường hợp tác quốc tế, đặc biệt là với Trung Quốc, để khai thác tiềm năng của thị trường này.

Trước những cơ hội và thách thức mà quy hoạch Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng mang lại, tỉnh Lai Châu sẽ cần có những giải pháp cụ thể và hiệu quả để đảm bảo thực hiện thành công các mục tiêu đã đề ra. Việc triển khai quy hoạch này không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của tỉnh và vùng Tây Bắc.