Thị trường chứng khoán đóng vai trò là một kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế. Để đảm bảo kênh này hoạt động hiệu quả, cần thiết phải có chính sách thuế được thiết kế theo tinh thần cải cách thực chất. Điều này không chỉ giúp phù hợp với năng lực thực thi mà còn củng cố nội lực cho phát triển bền vững.

Gần đây, đề xuất thu thuế ngay với cổ phiếu thưởng, cổ tức bằng cổ phiếu đã gây ra nhiều tranh cãi. Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh Chính phủ đang nỗ lực thu hút dòng vốn cá nhân vào chứng khoán, việc đánh thuế ngay khi nhận cổ phiếu thưởng có thể tạo ra tâm lý e ngại đối với nhà đầu tư. Do đó, đề xuất này cần được xem xét lại.

Ông Nguyễn An Huy, cố vấn tài chính cấp cao tại FIDT, nhận định rằng chính sách thuế chứng khoán hiện hành của Việt Nam đã tiệm cận thông lệ quốc tế nhưng vẫn tồn tại sự bất cập khi so sánh với các loại tài sản khác như bất động sản. Ông lấy ví dụ về thuế thừa kế, trong đó cổ phiếu thừa kế phải chịu mức thuế 10%, trong khi tài sản bất động sản thừa kế giữa các thành viên gia đình trực hệ được miễn hoàn toàn thuế thu nhập cá nhân.

Chuyên gia này nhấn mạnh rằng nếu mục tiêu là xây dựng thị trường vốn mạnh, nơi người dân có thể đầu tư bền vững, thì chính sách thuế cần đảm bảo công bằng và nhất quán. Ở một số quốc gia như Singapore, không áp dụng thuế lãi vốn đối với các giao dịch chứng khoán và đã bãi bỏ thuế thừa kế từ năm 2008, tạo môi trường đầu tư thuận lợi.

Đối với Việt Nam, ông Huy cho rằng hiện tại chưa cần có cơ chế quá ưu đãi với thị trường chứng khoán, chỉ cần đảm bảo tương đối công bằng khi so sánh với bất động sản là hợp lý. Đề xuất cho phép nhà đầu tư chọn giữa cách tính 0,1% trên giá trị bán hoặc 20% trên phần lãi ròng cũng được đưa ra.

Điều quan trọng là phát triển thị trường chứng khoán cần đi theo lộ trình có chiều sâu, không thể đốt cháy giai đoạn. Chính phủ đang xem xét các ý kiến về mức giảm trừ gia cảnh, thuế thu nhập bán chứng khoán, bất động sản trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Xây dựng một thị trường vốn mạnh và bền vững đòi hỏi sự cân nhắc và thiết kế cẩn thận các chính sách thuế. Điều này không chỉ giúp đảm bảo công bằng và nhất quán mà còn củng cố niềm tin của nhà đầu tư, từ đó thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán.

Trong tuần từ ngày 21 đến 25/07, tổng cộng có 18 doanh nghiệp đã chốt quyền để chia cổ tức bằng tiền mặt. Tỷ lệ chia cổ tức cao nhất trong tuần này là 30%, tương đương 3.000 đồng/cp. Sonadezi Long Bình (SZB) nổi lên là doanh nghiệp có tỷ lệ chia cổ tức cao nhất trong tuần tới, với mức 30%. Công ty này có 30 triệu cổ phiếu đang lưu hành, dự kiến sẽ chi trả tổng số tiền lên đến 90 tỷ đồng. Ngày giao dịch không hưởng quyền của SZB là ngày 21/07, và dự kiến sẽ thực hiện thanh toán vào ngày 22/08.

Đây là đợt chi trả cổ tức nối tiếp đợt tạm ứng đầu tiên với tỷ lệ 10%, nâng tổng mức cổ tức năm 2024 của SZB lên 40% tiền mặt. Đây cũng là mức cổ tức cao nhất kể từ khi SZB niêm yết trên sàn chứng khoán Hà Nội (HNX) vào năm 2019. Đáng chú ý, đây là năm thứ 3 liên tiếp SZB nâng tỷ lệ cổ tức lên kỷ lục mới. Từ mức 25% trong giai đoạn 2019-2021, SZB đã tăng lên 30% vào năm 2022, tiếp tục đạt 35% trong năm 2023 và chạm mốc 40% cho năm 2024.

Cũng trong tuần này, SASCO (SAS) sẽ chốt quyền chia cổ tức với tỷ lệ 22,09%, tương đương 2.209 đồng/cp. Đợt chia cổ tức này của SASCO dự kiến sẽ chi trả gần 295 tỷ đồng. Ngày giao dịch không hưởng quyền của SASCO là ngày 22/07, dự kiến chi trả vào ngày 05/08/2025. Nếu cộng với khoản tạm ứng cổ tức 600 đồng/cp đã chi trả vào tháng 9/2024, tổng mức cổ tức tiền mặt của SASCO cho năm 2024 lên tới 27,89%. Tổng Công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) – cổ đông lớn nhất với 49,1% cổ phần tại SASCO – sẽ là đơn vị hưởng lợi lớn nhất từ đợt chia cổ tức này.

Ngoài ra, DHN (Dược Hà Nội) và VDN (Vinatex Đà Nẵng) cũng sẽ chốt quyền trả cổ tức với tỷ lệ 20%, tương đương 2.000 đồng/cp. Dự kiến, DHN sẽ chi 13 tỷ đồng, còn VDN là 6,6 tỷ đồng. Ngày giao dịch không hưởng quyền của DHN và VDN lần lượt là 25 và 23/07, ngày chi trả lần lượt vào 20 và 11/08.

Không chỉ có các doanh nghiệp chia cổ tức bằng tiền mặt, trong tuần tới, cũng có 6 doanh nghiệp chốt quyền chia cổ tức bằng cổ phiếu. Tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu cao nhất là của VAV với tỷ lệ 50% (2:1, tức cổ đông có 2 cp nhận 1 cp mới). Ngoài ra, DNC cũng có tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu là 25% (cổ đông nắm 100 cp nhận về 25 cp mới). Ngày giao dịch không hưởng quyền của cả hai doanh nghiệp này đều là 24/07/2025.

Ngành xây dựng hạ tầng đang trải qua một giai đoạn phát triển mạnh mẽ nhờ vào các dự án đầu tư công lớn của Chính phủ. Theo kế hoạch, cả nước sẽ hoàn thành 3.000 km đường cao tốc trong năm nay và thêm 2.000 km nữa cho đến năm 2030.

Trong lĩnh vực đường sắt, tại Hà Nội có 10 tuyến metro tổng chiều dài 417,8 km, dự kiến khởi công 2 tuyến trong năm 2025. Tại TP.HCM, 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài hơn 510 km và tổng mức đầu tư 77,2 tỷ USD sẽ dần được triển khai.

Các doanh nghiệp xây dựng hạ tầng đang tích cực chuẩn bị cho việc triển khai các dự án đường sắt. Tập đoàn Hòa Phát sẽ khởi công nhà máy sản xuất đường ray vào ngày 19/8 tới. Ông Nguyễn Quang Huy, Tổng giám đốc Tập đoàn Đèo Cả, nhận định rằng sẽ có một nguồn công việc khổng lồ cho các nhà thầu trong giai đoạn tới.

Hiện tại, Tập đoàn Đèo Cả tham gia các dự án có tổng vốn đầu tư lên tới 100.000 tỷ đồng. Đầu tư hạ tầng Đèo Cả sẽ tăng trưởng từ 10-15% mỗi năm và doanh thu đã ký khoảng 4.000 tỷ đồng. Các doanh nghiệp thi công hạ tầng niêm yết đều có được giá trị backlog ở mức cao so với doanh thu xây dựng năm 2024.

Theo ông Huy, Đèo Cả có tổng giá trị hợp đồng hơn 40.000 tỷ đồng, còn khối lượng chưa thi công là 34.000 tỷ đồng. Vinaconex có tổng giá trị backlog là 21.300 tỷ đồng, gấp 3,2 lần doanh thu xây dựng năm trước. Công ty cổ phần Lizen có giá trị backlog là 5.000 tỷ đồng, gấp gần 2 lần năm ngoái.

Các doanh nghiệp xây dựng hạ tầng đều lên kế hoạch chi trả cổ tức ở tỷ lệ khá hấp dẫn so với thị giá. Vinaconex trả cổ tức năm 2024 tỷ lệ 8% bằng tiền và 8% bằng cổ phiếu; năm 2025 dự kiến cũng chi trả cổ tức 16%. Lizen sẽ chi trả cổ tức 7% bằng cổ phiếu năm 2024 và dự kiến 7% cho năm 2025.

Với chu kỳ tăng trưởng của ngành và đà tăng tích cực của thị trường chung, các cổ phiếu xây dựng hạ tầng có thể bước vào chu kỳ tăng trưởng sau nhiều năm trầm lắng.