Ngày 1/8, chính sách thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có hiệu lực, gây ra những biến động lớn trên thị trường toàn cầu và buộc nhiều đồng minh của Mỹ vào cuộc đua đàm phán gấp rút. Sự kiện này đã làm cho thị trường chứng khoán trên toàn thế giới biến động mạnh, với chỉ số STOXX600 của châu Âu và DAX của Đức giảm sâu. Các ngành như máy móc, đồng hồ của Thụy Sĩ hay các sản phẩm xuất khẩu của Canada, Ấn Độ, Nam Phi, New Zealand và Đài Loan (Trung Quốc) đều chịu ảnh hưởng nặng nề từ mức thuế mới.

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, lần đầu tiên được công bố vào ngày 2/4, không áp dụng một mức thuế đồng loạt cho tất cả các quốc gia. Thay vào đó, nó giống như một ván cờ phức tạp, nơi mỗi quốc gia được đối xử khác nhau dựa trên kết quả đàm phán song phương với Mỹ trong nhiều tháng qua. Một số quốc gia như Malaysia, Thái Lan và Campuchia đã đạt được mức thuế thấp hơn so với mức ban đầu. Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) cùng nhận mức thuế chung 15%. Trung Quốc cũng đã đạt được một thỏa thuận quan trọng, giảm mức thuế từ 145% xuống còn 10%, mặc dù vẫn phải chịu mức thuế 20% đối với các hoạt động liên quan đến buôn lậu fentanyl.

Những tác động kinh tế toàn cầu của chính sách thương mại này rất đáng kể. Từ góc nhìn kinh tế, chính sách này có thể làm tăng chi phí sản xuất và giá tiêu dùng. Giáo sư kinh tế Joseph Foudy nhận định rằng nhiều công ty có thể sẽ ngừng nhập khẩu hoàn toàn khi mức thuế vượt quá 20%. Tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng đối mặt với nguy cơ suy giảm. Báo cáo từ BBVA Research ước tính rằng các mức thuế hiện tại có thể khiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm 0,5 điểm phần trăm trong ngắn hạn và hơn 2 điểm phần trăm trong trung hạn.

Trong khi đó, Mỹ lại thu ‘bội thu’ ngân sách từ thuế quan. Từ đầu năm đến ngày 25/7, Bộ Tài chính Mỹ đã thu về 124 tỷ USD tiền thuế nhập khẩu, tăng tới 131% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo Bloomberg, con số này đã cho thấy hiệu quả của chính sách thuế quan trong việc tăng thu ngân sách cho Mỹ.

Chính sách thương mại của Tổng thống Trump đã tạo ra một bức tranh phức tạp về quan hệ kinh tế quốc tế, với nhiều thách thức và cơ hội cho các quốc gia trên toàn thế giới. Việc các quốc gia phải tham gia vào cuộc đua đàm phán gấp rút để đạt được mức thuế thấp hơn đã cho thấy sự thay đổi lớn trong quan hệ kinh tế quốc tế. Trong bối cảnh này, các quốc gia cần phải điều chỉnh chiến lược kinh tế của mình để thích nghi với những thay đổi của chính sách thương mại toàn cầu.

Đồng thời, các chuyên gia kinh tế cũng đang theo dõi chặt chẽ diễn biến của chính sách thương mại này để đánh giá tác động của nó đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Theo BBVA Research, các mức thuế hiện tại có thể có tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, và các quốc gia cần phải tìm cách giảm thiểu tác động này.

Trong bối cảnh du lịch toàn cầu đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, một xu hướng đáng chú ý đã xuất hiện tại Nhật Bản. Tỷ lệ sở hữu hộ chiếu tại nước này đã giảm xuống mức thấp kỷ lục 17,5%, làm dấy lên mối quan ngại về sự ưa chuộng du lịch nội địa của người Nhật. Xu hướng này được cho là do nhiều nguyên nhân, bao gồm đồng yen giảm giá, giá vé máy bay tăng cao, và những lo ngại về an toàn trên toàn cầu.

Theo khảo sát được thực hiện bởi ứng dụng du lịch Newt, tỷ lệ người Nhật sở hữu hộ chiếu hiện nay thấp hơn nhiều so với các nền kinh tế phát triển khác như Hàn Quốc, Mỹ, và Đài Loan. Điều này cho thấy một sự chênh lệch đáng kể trong hành vi du lịch của người Nhật so với các nước khác. Các chuyên gia nhận định rằng sự sụt giảm này phản ánh sự thay đổi trong ưu tiên của người Nhật, với nhiều người chọn du lịch nội địa thay vì du lịch nước ngoài.

Sự thay đổi trong ưu tiên của người Nhật có thể được lý giải bởi nhiều yếu tố. Đồng yen giảm giá đã làm tăng chi phí du lịch nước ngoài đối với người Nhật, khiến cho việc đi du lịch nước ngoài trở nên đắt đỏ hơn. Giá vé máy bay tăng cao cũng là một rào cản khiến nhiều người Nhật e ngại khi lên kế hoạch du lịch quốc tế. Ngoài ra, những lo ngại về an toàn trên toàn cầu cũng có thể góp phần vào xu hướng này.

Trước tình hình này, Hiệp hội Các đại lý lữ hành Nhật Bản đang nỗ lực đẩy mạnh quảng bá du lịch quốc tế. Một số điểm đến tại Việt Nam và Đông Nam Á đang được người Nhật ưa chuộng trong mùa hè năm nay. Việc xúc tiến du lịch quốc tế được kỳ vọng sẽ giúp kéo tỷ lệ sở hữu hộ chiếu của người Nhật tăng lên và thay đổi xu hướng du lịch của họ.

Nhìn chung, sự giảm tỷ lệ sở hữu hộ chiếu tại Nhật Bản phản ánh một sự dịch chuyển trong cách người Nhật tiếp cận du lịch. Dù có nhiều thách thức, nhưng với những nỗ lực từ các cơ quan du lịch, hy vọng rằng người Nhật sẽ sớm quay lại với du lịch quốc tế, mang lại lợi ích cho cả nền kinh tế và ngành du lịch toàn cầu.

Thị trường EFTA – Cơ hội Lớn cho Doanh Nghiệp Xuất Khẩu Việt Nam

Các chuyên gia đánh giá thị trường EFTA, bao gồm các quốc gia Thụy Sĩ, Na Uy, Iceland và Liechtenstein, có tiềm năng lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có năng lực và sản phẩm chất lượng. Mới đây, Trường Đại học Ngoại thương và Sở Công Thương TP. Đà Nẵng đã tổ chức Hội nghị đối thoại công – tư với chủ đề ‘Tiềm năng thị trường khối EFTA trong bối cảnh đàm phán và ký kết Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EFTA’. Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EFTA hiện đang trong giai đoạn đàm phán và dự kiến sớm được ký kết.

Các chuyên gia nhận định EFTA có nhiều điểm tương đồng với các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) thế hệ mới mà Việt Nam đã ký trước đó như CPTPP, EVFTA hay UKVFTA. Điều này giúp doanh nghiệp Việt Nam nhanh chóng thích ứng và tận dụng những kinh nghiệm sẵn có trong việc tuân thủ cam kết, nâng cao chất lượng sản phẩm và quy trình sản xuất.

Thị trường EFTA tuy có quy mô không quá lớn so với các khối FTA khác, nhưng lại là khu vực có thu nhập cao và yêu cầu tiêu chuẩn khắt khe. Đây là cơ hội cho những doanh nghiệp có năng lực và sản phẩm chất lượng cao.

Đặc biệt, các lĩnh vực như chế biến thực phẩm, thủy sản, dệt may, thiết bị điện tử, hàng tiêu dùng cao cấp, vốn là thế mạnh của doanh nghiệp miền Trung, hoàn toàn có cơ hội gia nhập chuỗi cung ứng EFTA nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược phù hợp.

Ông Đinh Sỹ Minh Lăng, đại diện Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ (Bộ Công Thương), đánh giá thị trường EFTA có dân số khoảng 14 triệu người nhưng GDP bình quân đầu người thuộc hàng cao nhất thế giới. Đặc biệt, thị trường này có tiềm năng lớn với yêu cầu cao về chất lượng, tính bền vững và giá trị gia tăng của sản phẩm.

Để thâm nhập thị trường này, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực hội nhập, tìm hiểu quy tắc xuất xứ, thị trường EFTA, tiêu chuẩn kỹ thuật, vệ sinh an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần đầu tư xây dựng thương hiệu, gắn với ESG (môi trường, xã hội và quản trị), truyền thông thương hiệu phù hợp thị hiếu châu Âu.

TS. Vũ Thị Phương Mai, Đại học Ngoại Thương Hà Nội, cho rằng doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn vào thị trường cao cấp EFTA. Tuy nhiên, để vào thị trường này, doanh nghiệp cần chủ động nâng cao năng lực hội nhập, chuẩn bị nguồn lực, công nghệ, truy xuất nguồn gốc, bao bì bền vững, năng lực sản xuất sạch.

Sở Công Thương TP. Đà Nẵng cũng đã và đang triển khai nhiều chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu như: Chương trình xúc tiến thương mại, chính sách khuyến công và phát triển sản xuất sản phẩm lưu niệm phục vụ du lịch, chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ, chính sách hỗ trợ chương trình OCOP, quảng bá sản phẩm.

Việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng được kỳ vọng trở thành trung tâm dịch vụ chất lượng cao, tạo động lực lan tỏa đến khu vực miền Trung – Tây Nguyên và cả nước; trở thành một mắt xích quan trọng kết nối Hành lang kinh tế Đông – Tây, khu vực châu Á – Thái Bình Dương và toàn cầu.