Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi, với nhiều quan điểm trái chiều từ công chúng. Một mặt, một số người ủng hộ việc thu phí như một giải pháp cần thiết để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Mặt khác, không ít người phản đối, cho rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể bị lợi dụng để mua bán.

Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ tiêu biểu cho thách thức này. Với vị trí cách không xa và thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ, khu di tích này đang gặp nhiều khó khăn trong việc vận hành do thiếu nguồn lực tài chính. Chính vì vậy, việc tìm ra giải pháp cho việc thu phí và sử dụng nguồn thu một cách hiệu quả là hết sức cần thiết.

Một tấm vé tham quan không chỉ đơn thuần là một khoản thu nhỏ, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc thu phí tham quan các di sản văn hóa và lịch sử là nguồn thu chính để duy trì hoạt động và bảo tồn các di tích này. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải sự phản ứng từ dư luận do thiếu minh bạch và công bằng.

Để việc thu phí tham quan di tích lịch sử trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, mục đích thu phí cần được minh bạch và công khai, cùng với đó là việc công khai nguồn thu và cách sử dụng nguồn thu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cũng như cư dân địa phương.

Cuối cùng, cần có một cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Chỉ khi việc thu phí được thực hiện một cách công bằng, minh bạch và nhân văn, chúng ta mới có thể bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử, đồng thời giáo dục và nâng cao nhận thức của công chúng về tầm quan trọng của việc giữ gìn di sản văn hóa và lịch sử.

Như vậy, không thể phủ nhận rằng việc thu phí tham quan di tích lịch sử là một giải pháp cần thiết để bảo vệ và phát huy giá trị của các di tích. Tuy nhiên, việc này cần được thực hiện một cách linh hoạt, minh bạch và có trách nhiệm, với mục tiêu cuối cùng là bảo tồn và phát triển di sản văn hóa của dân tộc cho thế hệ mai sau.

Ngày 29/7, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa đã có báo cáo chính thức gửi UBND tỉnh liên quan đến việc đề xuất trưng dụng biệt thự trong di tích lầu Bảo Đại làm nơi ở cho cán bộ Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh. Theo lãnh đạo sở, đề xuất này không chỉ thiếu sót mà còn chưa phù hợp với quy định pháp luật hiện hành về quản lý và sử dụng di tích.

Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa khẳng định, việc Trung tâm Bảo tồn di tích có văn bản đề xuất trưng dụng biệt thự tại lầu Bảo Đại ở Nha Trang làm nhà ở công vụ là không đúng thẩm quyền và chưa được sự đồng ý của lãnh đạo sở. Sở đã yêu cầu Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân và tập thể liên quan đến sai sót này, đồng thời yêu cầu phải có biện pháp khắc phục để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến dư luận xã hội.

Trước đó, vào ngày 7/7, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa đã gửi văn bản đến Công ty CP Đầu tư Khánh Hà, đề nghị trưng dụng tạm thời 2 phòng tại căn biệt thự Vọng Nguyệt của khu di tích biệt thự Cầu Đá. Mục đích là để làm nơi ở cho 2 cán bộ thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh, những người đến từ tỉnh Ninh Thuận (cũ) ra Khánh Hòa công tác. Tuy nhiên, sau khi rà soát và xem xét, Trung tâm đã nhận thấy đề nghị trên chưa phù hợp và ngay sau đó đã có công văn thu hồi đề nghị này vào ngày 9/7.

Được biết, di tích biệt thự Cầu Đá là một quần thể gồm 5 căn biệt thự được xây dựng từ năm 1923, đặt tên theo các loài cây và loài hoa trồng xung quanh mỗi biệt thự. Đây là nơi đã được sử dụng làm nơi ở của vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương khi họ đến Nha Trang nghỉ dưỡng. Di tích này hiện nay thuộc dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại, được quản lý và sử dụng bởi Công ty CP Đầu tư Khánh Hà, một thành viên của Tập đoàn Hà Đô.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa đã yêu cầu Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh cần phải rút kinh nghiệm từ vụ việc này và tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và sử dụng di tích đúng quy định pháp luật. Đồng thời, cơ quan chức năng sẽ có các biện pháp cụ thể để nâng cao trách nhiệm của các đơn vị trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử trên địa bàn tỉnh.

Trong giai đoạn 2020-2025, Đảng bộ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Cao Bằng đã thực hiện nhiều đổi mới và đột phá trong hoạt động văn hóa, thể thao, gia đình, và du lịch. Mục tiêu của Đảng bộ là nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho nhân dân, xây dựng con người Cao Bằng phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thẩm mỹ, thể lực, và thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học.

Đảng bộ Sở VHTT&DL đã phát huy tinh thần đoàn kết, dân chủ, và quyết tâm đổi mới với nhiều nội dung đột phá. Sở đã tham mưu tổ chức thành công nhiều hoạt động văn hóa mang tầm quốc gia và quốc tế để quảng bá về con người, hình ảnh, di sản văn hóa đặc sắc của Cao Bằng. Nổi bật trong giai đoạn này là sự kiện nằm trong khuôn khổ Lễ hội Du lịch Thác Bản Giốc năm 2023, với 1.000 người trình diễn hát Then, đàn tính trong trang phục truyền thống. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã trao Bằng chứng nhận và Kỷ niệm chương Xác lập kỷ lục Màn đồng diễn hát Then, đàn tính có số lượng người tham gia đông nhất Việt Nam cho UBND tỉnh.

Sở cũng tổ chức thành công Ngày hội Du lịch Non nước Cao Bằng tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm và Phố đi bộ của Thủ đô Hà Nội với chủ đề ‘Non nước Cao Bằng – Xứ sở thần tiên’. Hội nghị Quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO khu vực châu Á – Thái Bình Dương năm 2024 cũng diễn ra tại Cao Bằng, thu hút trên 800 đại biểu trong nước và quốc tế.

Công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích, di sản văn hóa được chú trọng. Sở đã thực hiện các chương trình, dự án, đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các cấp, như ‘Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa người Lô Lô đen tỉnh Cao Bằng’, ‘Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống người Nùng Vẻn tỉnh Cao Bằng’.

Hoạt động văn hóa cơ sở được tăng cường, đổi mới về hình thức, nội dung phù hợp với nhiều đối tượng hưởng thụ. Sở đã tổ chức tuyên truyền lưu động, phát hành Bản tin văn hóa, thể thao, du lịch, và tổ chức triển lãm ảnh. Phong trào ‘Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa’ nhận được sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân. Kết quả, chỉ tiêu danh hiệu văn hóa đạt và vượt hằng năm.

Nghệ thuật chuyên nghiệp có nhiều bước tiến mới, quy mô chương trình, chất lượng nghệ thuật ngày càng được nâng cao. Trong 5 năm, Đoàn Nghệ thuật tỉnh thực hiện 450 buổi biểu diễn phục vụ nhân dân và tham gia các sự kiện chính trị của tỉnh.

Lĩnh vực thể dục, thể thao (TDTT) có những chuyển biến tích cực, phát triển cả về phong trào quần chúng, thể thao thành tích cao. Phong trào TDTT quần chúng trên địa bàn tỉnh phát triển ổn định, có chiều sâu. Thể thao thành tích cao đã đạt được nhiều nấc thang mới, giai đoạn 2020-2025 toàn tỉnh có 115 vận động viên (VĐV) đạt đẳng cấp quốc gia. Các VĐV đã tham gia nhiều giải đấu cấp quốc gia, khu vực và quốc tế, kết quả giành được 824 huy chương.

Du lịch khẳng định ngành kinh tế mũi nhọn. Tổng lượt khách du lịch giai đoạn 2020-2025 ước đạt trên 8,4 triệu lượt, tốc độ tăng trưởng về lượt khách ước đạt 35,6%/năm; doanh thu du lịch ước đạt 5.570 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân ước đạt 53,6%/năm.

Công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ có nhiều chuyển biến tích cực. Đảng bộ Sở VHTT&DL đã kết nạp 54 đảng viên mới, đạt 180% chỉ tiêu đề ra.

Phát huy những kết quả đạt được, nhiệm kỳ 2025-2030 Đảng bộ Sở VHTT&DL khẳng định quyết tâm chính trị cao trong việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, góp phần phát triển ngành VHTT&DL toàn diện, hiện đại, giàu bản sắc.