Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành Công điện số 110 ngày 17/7, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương triển khai các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các Trung tâm phục vụ hành chính công và nâng cao kỹ năng giao tiếp, công nghệ và quản trị hiện đại cho cán bộ công chức cấp xã.

Cụ thể, Thủ tướng yêu cầu Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải rà soát, bố trí đầy đủ nhân lực, cơ sở vật chất và trang thiết bị cho Trung tâm phục vụ hành chính công ở cả cấp tỉnh và cấp xã. Mục tiêu là đáp ứng các lĩnh vực phát sinh hồ sơ nhiều như hộ tịch, đất đai, đăng ký hộ kinh doanh, xây dựng… cũng như những thủ tục mới được phân cấp.

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ và cơ quan ngang bộ phải theo dõi sát việc tổ chức bộ máy, thực thi nhiệm vụ đã phân cấp cho địa phương, gửi báo cáo Thủ tướng Chính phủ qua Văn phòng Chính phủ và Bộ Nội vụ vào thứ năm hàng tuần để kịp thời điều chỉnh, tháo gỡ vướng mắc.

Đặc biệt, Thủ tướng giao Bộ Tài chính chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp Bộ Công Thương khẩn trương cung cấp điện, xóa các điểm thiếu điện ở thôn, bản trên cả nước trước ngày 1/10. Cùng thời hạn này, Bộ Khoa học và Công nghệ phải thúc tiến độ ‘xóa các điểm lõm sóng’ để người dân vùng sâu, vùng xa được kết nối.

Trên cơ sở hạ tầng được hoàn thiện, các bộ, ngành, địa phương phải ưu tiên xây dựng chương trình và chỉ đạo tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng công nghệ, quản lý hành chính hiện đại và kỹ năng giao tiếp cho cán bộ, công chức – nhất là cán bộ cấp xã ở vùng khó khăn – hoàn thành trước 1/8.

Nội dung tập huấn được yêu cầu bám sát những lĩnh vực cấp thiết trong giai đoạn vận hành bộ máy mới như thuế, đăng ký kinh doanh, đất đai, môi trường, y tế, giáo dục… Việc cập nhật kiến thức phải thực hiện ‘thường xuyên, liên tục’ để bảo đảm đội ngũ cán bộ thích ứng nhanh với nhiệm vụ mới.

Theo Nghị định 171 về đào tạo, bồi dưỡng công chức, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh được giao chủ trì biên soạn chương trình ‘Quản lý nhà nước cấp phòng ở cấp xã’ với thời lượng 4 tuần. Trường chính trị tỉnh/thành phố đứng ra tổ chức lớp và cấp chứng chỉ – điều kiện bắt buộc đối với chủ tịch, phó chủ tịch và trưởng bộ phận chuyên môn xã.

Chủ tịch, phó chủ tịch và trưởng bộ phận chuyên môn cấp xã phải hoàn thành khóa học này trong vòng 12 tháng kể từ ngày được bổ nhiệm. Đối với công chức chuyên môn, UBND tỉnh lập kế hoạch đào tạo giai đoạn 2025-2030, ưu tiên triển khai ngay trong năm 2025 theo yêu cầu vị trí việc làm (kỹ năng số, đạo đức công vụ, quốc phòng – an ninh…).

UBND tỉnh sẽ phê duyệt kế hoạch đào tạo và sử dụng nguồn tiết kiệm chi thường xuyên để chi trả. Danh sách học viên được công khai, quá trình học tập được giám sát chặt chẽ. Kết quả khóa học sẽ được tính vào tiêu chí xếp loại công chức hằng năm.

Lãnh đạo xã quá hạn 12 tháng chưa có chứng chỉ hoặc học viên bỏ học đều chịu chế tài: Bị xem xét miễn nhiệm hoặc phải bồi hoàn toàn bộ chi phí theo Điều 8 Nghị định 171.

Đối với công chức chuyên môn – tức những cán bộ không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý – Nghị định 171 quy định họ phải được bồi dưỡng theo vị trí việc làm do sở Nội vụ tham mưu, trên cơ sở khung chương trình Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh ban hành.

Các khoá học (tối thiểu 40 tiết mỗi năm) do trường chính trị tỉnh tổ chức, tập trung vào ba nhóm năng lực: kỹ năng số và chuyển đổi số trong giải quyết thủ tục hành chính; đạo đức, văn hoá phục vụ người dân; kiến thức quốc phòng – an ninh và pháp luật mới ban hành.

Sau ba tuần triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các trung tâm phục vụ hành chính công tại tỉnh Quảng Ngãi đã phần nào khắc phục những khó khăn ban đầu, từng bước giải quyết thủ tục hành chính một cách nhịp nhàng và thông suốt. Hạ tầng số chính là giải pháp then chốt giúp mô hình này phát huy hiệu quả.

Tại trung tâm phục vụ hành chính công xã Nghĩa Giang, anh Ngô Linh Ty đang hỗ trợ vợ khai báo thông tin để đăng ký kinh doanh. Anh Ty cho biết, trước đây muốn đăng ký kinh doanh phải lên tỉnh, nhưng giờ đây có thể đăng ký tại xã, giúp anh và nhiều người thuận lợi hơn trong thủ tục hành chính.

Xã Nghĩa Giang là một trong số 24 xã, phường ở tỉnh Quảng Ngãi từng bị Trung ương nhắc nhở và yêu cầu UBND tỉnh Quảng Ngãi kiểm tra, báo cáo vì không phát sinh hồ sơ thủ tục hành chính trong bốn ngày đầu tháng 7. Tuy nhiên, bà Lê Thị Mỹ Nương, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Nghĩa Giang, cho biết rằng ngày đầu tiên vận hành chính quyền hai cấp, trung tâm đã tiếp nhận và xử lý trực tiếp 16 hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính.

Bà Nương cũng cho biết rằng trong những ngày đầu, hệ thống phần mềm vẫn còn những trục trặc, chưa thông suốt. Tuy nhiên, đến ngày 6/7, mọi thủ tục đã cơ bản ổn định để trung tâm giải quyết hồ sơ cho người dân trên cổng dịch vụ công.

Thực tế, kể từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Trung tâm phục vụ hành chính công chính là mấu chốt để giải quyết thủ tục hành chính cho nhân dân trên địa bàn các xã, phường, đặc khu. Những ngày đầu, các trung tâm này, nhất là ở những vùng sâu, vùng xa, còn những khó khăn về hạ tầng giao thông, hạ tầng số, việc sử dụng phần mềm khai báo trên cổng dịch vụ công quốc gia còn bỡ ngỡ, lúng túng.

Sau khi hợp nhất tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi (mới) có 96 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 9 phường, 86 xã và 1 đặc khu Lý Sơn. Để mô hình chính quyền hai cấp đi vào hoạt động hiệu quả, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo các xã, phường, đặc khu thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã.

Ông Nguyễn Thanh Hoài, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng đến nay, sau ba tuần vận hành, các hoạt động giải quyết thủ tục hồ sơ của nhân dân đã cơ bản thông suốt.

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp gắn với đẩy mạnh xây dựng chính quyền số, chuyển đổi số là xu thế tất yếu. Đây cũng là cơ hội để tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tạo ra những đột phá trong quản lý nhà nước, thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển nhanh và bền vững, nâng cao toàn diện đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.