Tỉnh ủy Khánh Hòa vừa ban hành Nghị quyết số 01 về mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2025-2030. Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, tỉnh sẽ tập trung vào 4 trụ cột động lực tăng trưởng kinh tế, bao gồm công nghiệp, năng lượng, du lịch – dịch vụ và đô thị – xây dựng. Trong đó, phát triển năng lượng được xác định là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách.

Theo kế hoạch, tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu tốc độ phát triển ngành năng lượng bình quân tăng 20%/năm trong giai đoạn 2026-2030. Đến năm 2030, tỉnh phấn đấu đưa vào khai thác vận hành 14.000 MW, trong đó giai đoạn 2025-2030 sẽ đưa vào khai thác 8.200 MW, bao gồm 2.300 MW điện mặt trời tập trung, 1.800 MW điện năng lượng gió trên bờ, 1.500 MW điện khí LNG và 2.400 MW thủy điện tích năng.

Khánh Hòa cũng định hướng thu hút đầu tư vào các lĩnh vực năng lượng theo thứ tự ưu tiên: Điện mặt trời, điện gió, điện khí (LNG), điện hạt nhân. Các vị trí cụ thể được xác định gồm các xã Vĩnh Hải, Phước Dinh và khu vực lân cận (điện hạt nhân); Thuận Nam, Thuận Bắc và khu vực lân cận (điện mặt trời, điện gió, LNG); Bác Ái, Ninh Sơn và khu vực lân cận (điện tích năng); Khu Kinh tế Vân Phong (LNG). Tỉnh sẽ tập trung đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng truyền tải, kết nối lưới điện quốc gia với hệ thống trạm 500kV, 220kV và xây dựng, ban hành chính sách ưu đãi trong thu hút nhà đầu tư vào năng lượng.

Để hoàn thành các mục tiêu đề ra, tỉnh Khánh Hòa sẽ tăng cường công tác tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và địa phương về phát triển các dự án năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Tỉnh cũng sẽ vận động tạo sự đồng thuận của người dân trong công tác giải phóng mặt bằng các dự án và quan tâm giải quyết chế độ, chính sách đảm bảo lợi ích tối đa cho người dân.

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị hạ tầng để Trung ương triển khai thực hiện các Dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận và phấn đấu hoàn thành và đưa vào vận hành theo đúng kế hoạch của Trung ương. Việc phát triển năng lượng tại Khánh Hòa không chỉ góp phần vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế của tỉnh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Với những mục tiêu và định hướng cụ thể, tỉnh Khánh Hòa kỳ vọng sẽ thu hút được nhiều nhà đầu tư vào lĩnh vực năng lượng, từ đó đẩy mạnh phát triển các nguồn năng lượng sạch, tái tạo, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và đảm bảo phát triển bền vững. Thông tin chi tiết về kế hoạch phát triển năng lượng của tỉnh Khánh Hòa có thể được tìm hiểu thêm tại các nguồn thông tin chính thức của tỉnh và trang web chính thức của UBND tỉnh Khánh Hòa.

Việt Nam đang nổi lên như một quốc gia có tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo, đặc biệt là trong lĩnh vực điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, hành lang pháp lý cho năng lượng tái tạo tại Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, chồng chéo và chưa đáp ứng được tốc độ phát triển nhanh chóng và độ phức tạp ngày càng tăng của các loại hình điện mới. Điều này đang trở thành rào cản kìm hãm dòng vốn đầu tư và gia tăng rủi ro chính sách đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Về tiềm năng năng lượng tái tạo, Việt Nam có khả năng sản xuất điện mặt trời lên đến 963.000 MW, với số giờ nắng trung bình hàng năm cao, đặc biệt là ở các tỉnh miền Trung và miền Nam. Ngoài ra, theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam có tiềm năng điện gió lớn nhất Đông Nam Á, với tổng tiềm năng ước đạt 513.360 MW. Những con số này cho thấy tiềm năng to lớn mà Việt Nam có thể tận dụng để phát triển năng lượng tái tạo.

Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra rằng, một trong những thách thức lớn nhất là sự phân tán và chồng chéo của các chính sách liên quan đến năng lượng tái tạo ở nhiều luật khác nhau. Điều này dẫn đến sự thiếu phối hợp liên ngành và tạo ra các rào cản cho việc phát triển năng lượng tái tạo. Các vấn đề khác bao gồm cơ chế đấu thầu, giá điện, và hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và hay thay đổi, khiến rủi ro tài chính tăng cao. Ngoài ra, hệ thống truyền tải chưa sẵn sàng để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn tái tạo.

Nhìn ra thế giới, nhiều quốc gia như Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc đã ban hành Luật Năng lượng tái tạo từ rất sớm, tạo nên bước ngoặt chiến lược cho quá trình chuyển dịch năng lượng. Luật không chỉ đóng vai trò là công cụ điều tiết thị trường, mà còn là lời cam kết dài hạn của Chính phủ với người dân và doanh nghiệp.

Các chuyên gia tại Việt Nam cũng nhấn mạnh rằng, để phát triển năng lượng tái tạo một cách hiệu quả, cần phải tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo. Điều này không chỉ bảo đảm nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch mà còn thúc đẩy cạnh tranh minh bạch và chia sẻ lợi ích công bằng giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Luật cần đưa ra quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác lập giá theo thị trường có điều tiết, và cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng.

TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam nhận định, việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng cho rằng, việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết, giúp giải quyết những bất cập, chưa đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo không chỉ giải quyết bài toán chính sách mà còn là hiện thực hoá quyết tâm chính trị trong chuyển đổi năng lượng. Đây cũng là bước đi chiến lược để kích hoạt hàng loạt dự án đang chờ cơ chế, khơi thông dòng vốn quốc tế, tạo dựng hệ sinh thái năng lượng sạch và củng cố vị thế Việt Nam trong bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Thế giới đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ sang năng lượng tái tạo, trong đó điện gió ngoài khơi là một trong những nguồn năng lượng sạch được quan tâm hàng đầu. Việt Nam với đường bờ biển dài và vị trí địa lý thuận lợi cũng có nhiều tiềm năng để phát triển lĩnh vực này. Mới đây, Ngân hàng Thế giới (World Bank) đã đưa ra khuyến nghị về lộ trình hai giai đoạn trong quá trình phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi tại Việt Nam.

World Bank đề xuất giai đoạn đầu tiên được gọi là ‘Cửa sổ mở’ (open door), trong đó các nhà đầu tư sẽ tự đề xuất khu vực khảo sát phù hợp. Sau đó, Nhà nước sẽ xem xét các đề xuất này dựa trên tiêu chí rõ ràng về năng lực tài chính, kinh nghiệm kỹ thuật và khả năng triển khai dự án. Giai đoạn này cho phép các nhà đầu tư có thể chủ động tiếp cận và nghiên cứu các khu vực có tiềm năng, đồng thời giúp Nhà nước đánh giá khả năng của các nhà đầu tư.

Giai đoạn thứ hai, theo khuyến nghị của World Bank, là ‘Đấu thầu cạnh tranh’ (competitive auction). Sau khi đã xây dựng quy hoạch không gian biển và hạ tầng truyền tải phù hợp, Nhà nước sẽ tổ chức đấu thầu các khu vực cụ thể. Trong quá trình đấu thầu này, các nhà đầu tư sẽ cạnh tranh với nhau để giành quyền đầu tư vào các khu vực được chỉ định. Tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư trong giai đoạn này sẽ bao gồm đề xuất giá điện thấp nhất kèm điều kiện kỹ thuật phù hợp. Việc áp dụng cơ chế đấu thầu cạnh tranh kỳ vọng sẽ giúp tối ưu hóa chi phí và đảm bảo hiệu quả kinh tế cho các dự án điện gió ngoài khơi.

Áp dụng lộ trình hai giai đoạn này, Việt Nam có thể tận dụng lợi thế của mình trong phát triển điện gió ngoài khơi một cách hiệu quả và bền vững. Giai đoạn ‘Cửa sổ mở’ giúp đánh giá và lựa chọn các nhà đầu tư có năng lực, trong khi giai đoạn ‘Đấu thầu cạnh tranh’ tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, từ đó có thể chọn được nhà đầu tư với điều kiện tốt nhất về giá điện và kỹ thuật. Đây là một giải pháp sáng tạo và phù hợp với điều kiện của Việt Nam, được kỳ vọng sẽ đóng góp vào việc đạt được các mục tiêu về năng lượng tái tạo và phát triển bền vững.

Liên quan đến vấn đề này, nhiều chuyên gia cho rằng, việc phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam không chỉ góp phần đa dạng hóa nguồn năng lượng, giảm phụ thuộc vào năng lượng than và khí đốt, mà còn có thể trở thành một ngành công nghiệp mũi nhọn, tạo ra nhiều cơ hội việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.

Để triển khai lộ trình mà World Bank khuyến nghị, Việt Nam cần hoàn thiện khung pháp lý và xây dựng các quy định cụ thể về phát triển điện gió ngoài khơi. Điều này bao gồm việc định rõ quyền và trách nhiệm của các bên liên quan, tiêu chí đánh giá nhà đầu tư, cũng như cơ chế đấu thầu và quản lý dự án.

Kết luận, việc áp dụng lộ trình hai giai đoạn trong phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi tại Việt Nam là một bước tiến quan trọng nhằm khai thác tiềm năng năng lượng tái tạo một cách hiệu quả và bền vững. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển mạnh mẽ ngành điện gió ngoài khơi, hướng tới một tương lai năng lượng sạch và bền vững.