Mục tiêu giảm phát thải carbon không chỉ còn là một câu chuyện môi trường, mà đã trở thành một bài toán tài chính và quản trị dài hạn đối với các doanh nghiệp. Hiện nay, không chỉ các nhà máy xi măng hay sắt thép thải khói đen nghịt cần giảm phát thải, mà du lịch và nông nghiệp cũng bị áp chuẩn phát thải để tiến tới mục tiêu Net Zero toàn cầu, trong đó Việt Nam cam kết đạt được vào năm 2050.

“Xanh hóa” khách sạn đang trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với ngành du lịch. Theo ông Trần Minh Tiến, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Net Zero Carbon, các khách sạn, đặc biệt là khách sạn 4-5 sao, đang đối mặt với yêu cầu trung hòa carbon theo công bố của châu Âu và các hiệp hội liên quan. Từ năm 2027, nếu các khách sạn không trở thành khách sạn xanh (Green Hotel), họ có thể bị loại khỏi danh sách của nhiều nền tảng đặt phòng như Agoda, Booking và các nền tảng du lịch lớn.

Một khảo sát của nền tảng đặt phòng nổi tiếng Booking.com cho thấy, 93% du khách ưu tiên lựa chọn dịch vụ du lịch xanh, nghĩa là thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo hoặc giảm thiểu chất thải nhựa. Trước xu hướng du lịch xanh đang tăng mạnh như hiện nay, khách sạn không còn lựa chọn ‘nên’ hay ‘không nên’, mà buộc phải chuyển đổi xanh nếu muốn tồn tại.

Ông Nguyễn Huỳnh Thanh Phong, Giám đốc bộ phận bền vững tại Bureau Veritas Việt Nam, cho biết báo cáo năm ngoái của Booking.com cho thấy 76% du khách quốc tế muốn lựa chọn dịch vụ thân thiện với môi trường và 43% sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho trải nghiệm bền vững. Các nền tảng đặt phòng lớn như Booking.com đã bắt đầu áp dụng nhãn “Travel sustainable”. Mục tiêu của nhãn này là giúp khách du lịch nhận biết những cơ sở lưu trú áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.

Để đạt mục tiêu Net Zero năm 2050, doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ từ tiết kiệm năng lượng, quản lý rác thải đến bù đắp carbon. Đây là gánh nặng không nhỏ với các khách sạn vừa và nhỏ vốn hạn chế về nguồn lực và công nghệ.

Nói về lợi ích khi “xanh hóa” khách sạn, ông Tiến cho biết, việc chuyển đổi sang vận hành xanh mang lại nhiều lợi ích như giảm chi phí dài hạn nhờ tiết kiệm điện, nước và tối ưu hóa quản lý tài nguyên. Ngoài ra, doanh nghiệp còn tăng sức hút với du khách khi đáp ứng xu hướng du lịch bền vững; đồng thời tăng uy tín thương hiệu và cơ hội hợp tác với đối tác quốc tế.

Giảm thải metan: Một mũi tên, trúng hai đích. Việc chuyển đổi xanh không chỉ giới hạn trong ngành du lịch, mà còn mở rộng sang ngành nông nghiệp, nông dân, một lĩnh vực tưởng chừng ít liên quan nhưng lại phát thải lớn. Nếu khách sạn chịu áp lực từ các chuẩn mực quốc tế như ‘Travel sustainable’, thì ngành trồng lúa cũng đang đối diện bài toán giảm phát thải khí metan.

Ông Tiến cho biết với mô hình trồng lúa ướt – khô xen kẽ, nông dân vừa tăng năng suất, vừa giảm chi phí đầu vào. Lượng phân bón có thể giảm 10-20%, thuốc trừ sâu giảm 50%, thậm chí một số vụ giảm đến 70% thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, lượng khí metan phát thải cũng giảm đáng kể vì thời gian ngập nước chỉ còn 60 ngày, bởi lúa được luân phiên xen kẽ 15 ngày nước, 15 ngày khô.

Trong bối cảnh nhu cầu giảm phát thải khí nhà kính ngày càng cấp thiết, “công viên carbon” do ông Tiến cùng các doanh nghiệp khác tổ chức được ra đời với chiến lược hướng đến trung hoà carbon cho các doanh nghiệp đồng hành cùng mục tiêu Net Zero vào năm 2025 của Việt Nam. Công viên carbon được xây dựng không chỉ nhằm giải quyết bài toán phát thải của từng doanh nghiệp, mà còn mở ra một cộng đồng hợp tác.

Chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, nhiều công ty đã bắt đầu thực hiện những bước đi cụ thể để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu sự ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế lâu dài cho các doanh nghiệp.

Trong ngành bán lẻ, các doanh nghiệp đang tích cực triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường. Trung tâm Bách hóa Tổng hợp và Siêu thị AEON Xuân Thủy đã triển khai dịch vụ cho thuê túi môi trường, giúp giảm thiểu việc sử dụng túi nilon. Chỉ trong năm 2024, dịch vụ này đã ghi nhận 22.000 lượt thuê. Khách hàng có thể thuê túi tái chế với giá 5.000 đồng và được hoàn tiền 100% khi trả lại túi. Đây là một trong những nỗ lực của AEON trong việc giảm thiểu rác thải nhựa và khuyến khích tiêu dùng bền vững.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất cũng đang ứng dụng đổi mới công nghệ để xanh hóa quy trình sản xuất. Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau đã chủ động nghiên cứu chế tạo sản phẩm đa chức năng, giúp tiết kiệm chi phí cho nông dân và giảm thiểu sự ảnh hưởng đến môi trường. Việc áp dụng công nghệ mới không chỉ giúp giảm phát thải mà còn nâng cao hiệu suất sản xuất.

Theo khảo sát của Ban IV, có 48,7% doanh nghiệp cho rằng việc giảm phát thải và chuyển đổi xanh là cần thiết hoặc rất cần thiết. Điều này cho thấy nhận thức đang dần thay đổi trong cộng đồng doanh nghiệp. Các doanh nghiệp đang ngày càng nhận ra rằng chuyển đổi xanh không chỉ là trách nhiệm với môi trường mà còn là cơ hội để tăng trưởng bền vững.

Chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đang trở thành tiêu chuẩn mới trong phát triển kinh tế. Dù còn nhiều thách thức về chi phí và công nghệ, nhưng sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam trong việc thích ứng, thay đổi và hợp tác là tín hiệu tích cực cho một tương lai tăng trưởng xanh – bền vững – có trách nhiệm. Ông Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, cho rằng chuyển đổi xanh là một quá trình tất yếu, không chỉ là câu chuyện cam kết chính trị của các quốc gia, mà còn là câu chuyện của thị trường và đòi hỏi từ người tiêu dùng.

Ông Frederick Teo, CEO Gen Zero, Tập đoàn Temasek Holdings, Singapore, nhận định rằng Việt Nam có tiềm năng lớn để khử carbon và chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và năng lượng. Với sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế và chính sách phù hợp từ chính phủ, Việt Nam có thể đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh và đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Việc chuyển đổi xanh không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn tạo ra cơ hội kinh doanh mới cho các doanh nghiệp. Khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến vấn đề môi trường, các sản phẩm và dịch vụ xanh sẽ trở thành xu hướng chủ đạo. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải nhanh chóng thích nghi và đổi mới để đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Trong thời gian tới, dự kiến sẽ có nhiều chính sách hỗ trợ từ chính phủ để khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi xanh. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp có thêm nguồn lực và động lực để đầu tư vào công nghệ xanh và phát triển bền vững. Với sự chung tay của cả doanh nghiệp và chính phủ, Việt Nam có thể đạt được mục tiêu phát triển bền vững và trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu trong lĩnh vực chuyển đổi xanh.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025, ba mô hình tiêu biểu trong giảm phát thải khí nhà kính đã được vinh danh, hướng đến mục tiêu trung hòa carbon mà Chính phủ Việt Nam đang phấn đấu. Ba đơn vị được vinh danh gồm: mô hình Lúa – Tôm phát thải thấp của Kỹ sư Hồ Quang Cua và cộng sự, Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng với nỗ lực phục hồi 8.800 ha rừng tự nhiên, và Tập đoàn TH với chứng nhận trung hòa carbon theo tiêu chuẩn quốc tế PAS2060.

Mô hình Lúa – Tôm phát thải thấp được khởi xướng bởi Kỹ sư Hồ Quang Cua, một Anh hùng Lao động, với mục tiêu chính là nâng cao thu nhập cho nông dân và bảo vệ môi trường. Mô hình này đã trải qua quá trình cải tiến quy trình canh tác lúa ST25 kết hợp nuôi tôm trên hàng trăm nghìn ha tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Điểm nổi bật của mô hình là tận dụng hệ sinh thái đầm phá tự nhiên, giảm tối đa việc sử dụng phân hóa học, hạn chế chăn thả phá rừng ngập mặn, nhờ đó lượng phát thải metan và CO₂ được kiểm soát chặt chẽ. Đồng thời, nông dân cũng thu về giá trị kinh tế cao hơn nhờ sản phẩm “lúa – tôm” đạt chứng nhận hữu cơ và được ưu tiên tiêu thụ trên các thị trường cao cấp.

Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng đã có một hành trình đáng kể trong việc phục hồi 8.800 ha rừng tự nhiên. Trước đây, vùng đất hơn 11.000 ha tại xã Tuyên Hóa (phía Đông dãy Trường Sơn) từng là điểm nóng của việc khai thác rừng cạn kiệt. Từ gần 20 năm qua, sau khi Nhà nước giao đất và giao rừng cho các hộ gia đình, Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng đã đoàn kết bảo vệ, khoanh nuôi và tái sinh hơn 8.800 ha rừng tự nhiên, đồng thời phát triển thêm diện tích rừng trồng có giá trị cao về tài nguyên và kinh tế. Các hoạt động khoanh nuôi, trồng bổ sung và bảo vệ nghiêm ngặt không chỉ tạo nguồn sinh kế ổn định cho người dân địa phương, mà còn giúp mỗi héc-ta rừng hấp thụ xấp xỉ 250 tấn CO₂ mỗi năm.

Tập đoàn TH đã được vinh danh với sự tiên phong trong việc trung hòa carbon theo PAS2060. Hai công ty thành viên – Công ty Cổ phần Sữa TH và Công ty TNHH Nước tinh khiết Núi Tiên – chính thức đạt chứng nhận trung hòa carbon theo tiêu chuẩn PAS2060:2014, do Control Union (Đức) thẩm định và xác nhận. Đây là hai đơn vị đầu tiên tại Việt Nam đạt được chứng nhận quốc tế này. Để đạt được thành quả này, TH đã triển khai đồng bộ chuỗi giải pháp giảm phát thải tại nguồn như Chuyển đổi năng lượng, Cải tiến công nghệ, Quản lý chất thải & nhựa và Thực hành Văn hóa xanh nội bộ. Phần lượng phát thải còn lại được TH bù đắp thông qua các dự án giảm phát thải và nâng cao hiệu quả năng lượng được chứng nhận quốc tế.

Ba tấm gương được vinh danh tại Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 không chỉ khẳng định tâm huyết và trách nhiệm với môi trường, mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ cho cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội cùng chung tay giảm phát thải, hướng tới tương lai bền vững.

Ngày 24 tháng 7, Công ty cổ phần Nhựa tái chế Stavian, một thành viên của Tập đoàn Stavian, đã chính thức nhận được giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho dự án tổ hợp tái chế nhựa Stavian tại Khu Kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển một cơ sở tái chế hiện đại và thân thiện với môi trường.

Tổ hợp tái chế nhựa Stavian được trang bị công nghệ tái chế tiên tiến, đảm bảo giảm thiểu phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng và nguồn nước. Dự án này cũng được thiết kế với mức độ tự động hóa cao, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của các thương hiệu tiêu dùng nhanh hàng đầu tại Mỹ và châu Âu. Trong giai đoạn đầu, tổ hợp này dự kiến có công suất khoảng 17.000 tấn mỗi năm, với mục tiêu chính là tái chế chai nhựa PET sau tiêu dùng thành hạt nhựa rPET chất lượng cao. Sản phẩm này đạt tiêu chuẩn sử dụng trong ngành đóng chai thực phẩm, góp phần đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về nguyên liệu tái chế trong sản xuất.

Sản phẩm của tổ hợp tái chế nhựa Stavian sẽ được cung cấp cho các tập đoàn đa quốc gia và thương hiệu lớn trong ngành nước giải khát, bao bì. Điều này không chỉ giúp thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam mà còn đóng góp vào việc giảm thiểu rác thải nhựa và bảo vệ môi trường. Dự kiến vào quý I năm 2027, tổ hợp sẽ bắt đầu đi vào vận hành, tạo ra nguồn nguyên liệu ổn định và góp phần thay thế nhựa nguyên sinh nhập khẩu.

Thông qua dự án này, Stavian cũng hướng đến khuyến khích tái chế trong cộng đồng và hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái phân loại – thu gom – xử lý rác thải nhựa hiệu quả. Với khả năng xử lý hàng trăm triệu chai nhựa sau tiêu dùng tại Việt Nam mỗi năm, tổ hợp tái chế nhựa Stavian dự kiến sẽ góp phần giảm phát thải hơn 30.000 tấn CO₂ tương đương mỗi năm so với việc sử dụng nhựa nguyên sinh. Điều này không chỉ mang lại lợi ích về môi trường mà còn thể hiện cam kết của Stavian trong việc thực hiện các hoạt động kinh doanh bền vững.

Thông tin về dự án tổ hợp tái chế nhựa Stavian có thể được tìm hiểu thêm tại trang web chính thức của Tập đoàn Stavian hoặc liên hệ trực tiếp với đại diện của công ty để có thông tin chi tiết.

Các chuyên gia và lãnh đạo tại Brazil đang lên tiếng kêu gọi ưu tiên kinh tế tuần hoàn trong chương trình nghị sự trước thềm Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP30) diễn ra vào tháng 11 tại Belém, Brazil. Với vai trò là giải pháp quan trọng để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phục hồi các hệ sinh thái đang bị suy thoái nghiêm trọng, kinh tế tuần hoàn đang trở thành một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu.

Hiện tại, thế giới đang vận hành theo mô hình kinh tế tuyến tính bao gồm các bước khai thác, sử dụng và vứt bỏ. Tuy nhiên, mô hình này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường. Theo báo cáo ‘Circularity Gap 2025’, chỉ có 6,9% vật liệu trong nền kinh tế toàn cầu được tái chế, giảm so với mức 9,1% vào năm 2015. Việc khai thác và chế biến nguyên liệu thô cũng chiếm tới 55% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu và là nguyên nhân chính gây ra mất đa dạng sinh học.

Kinh tế tuần hoàn đề xuất một cách tiếp cận khác biệt, tập trung vào thiết kế thông minh, tận dụng công nghệ số và chuyển đổi từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ. Mục tiêu của mô hình này là giữ giá trị của tài nguyên trong nền kinh tế càng lâu càng tốt, giảm thiểu lãng phí và giảm áp lực lên môi trường. Để chuyển đổi hiệu quả, cần kết hợp giữa chính sách thông minh và hợp tác toàn cầu.

Tại Diễn đàn Kinh tế Tuần hoàn Thế giới gần đây ở São Paulo, các chuyên gia đã kêu gọi hành động khẩn cấp. Đại sứ Brazil và Chủ tịch COP30, ông Andre Correa do Lago, khẳng định kinh tế tuần hoàn là công cụ then chốt để chống biến đổi khí hậu nhanh nhất có thể. Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 27% quốc gia lồng ghép các hành động về kinh tế tuần hoàn vào kế hoạch đóng góp quốc gia của mình.

Brazil, với vai trò là quốc gia đăng cai COP30, có cơ hội để dẫn đầu trong lĩnh vực này. Brazil đã có chiến lược kinh tế tuần hoàn quốc gia và cần tích hợp mạnh mẽ kế hoạch đó vào mục tiêu giảm phát thải đến năm 2035. Để củng cố vai trò tiên phong, Brazil có thể học hỏi từ Phần Lan bằng cách bổ nhiệm một đại sứ chuyên trách về kinh tế tuần hoàn.

Tổ chức một ngày hội thảo chuyên đề và một bàn tròn cấp cao về kinh tế tuần hoàn tại COP30 sẽ giúp nâng cao tầm quan trọng của lĩnh vực này trên trường quốc tế. Chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giải quyết vấn đề môi trường mà còn mở ra cơ hội để định hình lại vai trò của các nước đang phát triển như Brazil.

Chứng chỉ năng lượng tái tạo I-REC đang trở thành một trong những lựa chọn phổ biến cho các doanh nghiệp muốn chứng minh cam kết sử dụng điện sạch và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, đằng sau sự phát triển nhanh chóng của thị trường này là những tranh cãi về hiệu quả thực tế trong việc giảm phát thải khí nhà kính.

I-REC là chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế, đại diện cho 1 megawatt-giờ điện tái tạo đã được đưa vào lưới điện. Hệ thống I-REC được xây dựng dựa trên các chuẩn mực của thị trường Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo tại Bắc Mỹ và châu Âu, hiện đang được áp dụng tại hơn 60 quốc gia. Các doanh nghiệp quan tâm đến I-REC vì hai lý do chính. Thứ nhất, Nghị định thư Khí nhà kính công nhận I-REC là công cụ hợp lệ để chứng minh tiêu thụ điện tái tạo trong báo cáo phát thải Phạm vi 2. Thứ hai, nhiều thành viên của sáng kiến RE100 đang sử dụng I-REC như bằng chứng thực hiện cam kết sử dụng 100% điện tái tạo.

Tuy nhiên, I-REC chủ yếu phản ánh thông tin trên giấy tờ, không đảm bảo rằng người mua thực sự sử dụng điện tái tạo tại thời điểm tiêu thụ. Việc mua I-REC không nhất thiết dẫn đến xây thêm công suất năng lượng tái tạo mới, mà có thể chỉ đơn giản là mua chứng chỉ từ các dự án năng lượng tái tạo đã tồn tại. Điều này làm dấy lên lo ngại về rủi ro “greenwashing” khi doanh nghiệp vẫn sử dụng điện lưới từ nhiên liệu hóa thạch nhưng báo cáo là 100% tái tạo nhờ mua I-REC.

Các chuyên gia cảnh báo rằng I-REC chủ yếu là “công cụ kế toán”, không làm thay đổi thực tế cơ cấu sản xuất điện. Trên phạm vi toàn cầu, các tập đoàn lớn đang dần chuyển từ việc sử dụng I-REC sang các hình thức mua năng lượng tái tạo trực tiếp hơn. Tại Việt Nam, thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo đang phát triển, với các công ty đa quốc gia mua RECs để đáp ứng các mục tiêu bền vững.

Tuy nhiên, việc sử dụng I-REC tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm các rào cản về quy định và chính sách. Các chuyên gia cho rằng I-REC sẽ đi về đâu và cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Tương lai của I-REC sẽ phụ thuộc vào việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Nếu được quản lý minh bạch và hành động thực tế, I-REC sẽ là công cụ kế toán carbon, và là một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và toàn cầu.

Nhìn chung, việc sử dụng I-REC như một công cụ để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 và chứng minh tiêu thụ điện sạch cần được xem xét kỹ lưỡng. Các doanh nghiệp cần phải hiểu rõ về hiệu quả thực tế của I-REC trong việc giảm phát thải khí nhà kính và đảm bảo rằng việc mua I-REC không chỉ là một cách làm đẹp số liệu carbon.

Thị trường carbon đang ngày càng trở thành công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh trên toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh các quốc gia đang nỗ lực hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải ròng xuống mức ‘0’. Việt Nam, với cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đang khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý, nâng cấp hạ tầng dữ liệu và quản trị để xây dựng thị trường carbon minh bạch, hiệu quả và đủ năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tại Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới, được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 18/7, các chuyên gia đã chia sẻ quan điểm về việc phát triển thị trường carbon như một giải pháp chiến lược giúp Việt Nam thực hiện hiệu quả cam kết Net Zero. Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhấn mạnh rằng việc phát triển thị trường carbon là một trong những giải pháp quan trọng. Bằng cách định giá phát thải và khuyến khích công nghệ sạch, thị trường này tạo ra động lực tài chính, thúc đẩy các sáng kiến giảm phát thải và giúp Việt Nam tiếp cận các nguồn lực quốc tế.

Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển thị trường carbon với mục tiêu kết nối thị trường trong nước với các cơ chế quốc tế. Các nền tảng pháp lý quan trọng đang được củng cố, bao gồm Nghị định số 06/2022/NĐ-CP và Nghị định số 119/2025/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, cũng như dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon do Bộ Tài chính xây dựng.

Bên cạnh đó, các sáng kiến từ doanh nghiệp và cộng đồng địa phương cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển tín chỉ carbon ở các lĩnh vực như nông nghiệp, lâm nghiệp, năng lượng tái tạo và xử lý chất thải. Tuy nhiên, thị trường carbon tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn định hình nền móng với nhiều khoảng trống cần được lấp đầy. Một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV) chưa đồng bộ, thiếu công cụ số hóa.

Ông Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, cho rằng thị trường carbon chỉ có thể hoạt động hiệu quả khi có một hệ thống đo lường, báo cáo, thẩm định đáng tin cậy và tương thích với quốc tế.

Bên cạnh khung pháp lý, các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của nền tảng tài chính trong việc phát triển thị trường carbon. Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, bà Betty Palard, CEO ESG Climate Consulting, cho rằng Việt Nam có nhiều lợi thế để tham gia sâu vào thị trường carbon. Tuy nhiên, để tín chỉ carbon của Việt Nam có giá trị cao trên thị trường quốc tế, cần có một chiến lược xây dựng thương hiệu quốc gia dựa trên xác minh khoa học, truyền thông hiệu quả và tầm nhìn dài hạn từ các nhà hoạch định chính sách.

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) đã phối hợp với các đơn vị tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Diễn đàn này nhằm mục đích cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến.

Việt Nam là một trong những quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, cho rằng cam kết Net Zero hết sức cần thiết để một mặt giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thúc đẩy chuyển đổi sang phát triển xanh; mặt khác giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút các nguồn lực đầu tư cho các mục tiêu phát triển. ‘Lộ trình đến Net Zero của Việt Nam không còn dài. 25 năm tới đây sẽ là một chặng đường đầy thách thức khi phải thực hiện nhiều mục tiêu kép, vừa nỗ lực giảm phát thải vừa nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng cao để vươn tới là quốc gia phát triển, có thu nhập cao. Hành trình này rất cần có sự chung tay mạnh mẽ của cả cộng đồng’, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Diễn đàn sẽ tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng thảo luận về thị trường carbon, bao gồm việc xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Nghị định về Sàn giao dịch carbon. Sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế. Chi tiết về Nghị định này vẫn chưa được công bố rộng rãi.

Phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia. Tuy vậy, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch.