Ngày 31/7, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã ký ban hành Quyết định số 1963/QĐ-BKHCN về việc điều chỉnh Kế hoạch kiểm tra năm 2025. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Theo quyết định, kế hoạch kiểm tra năm 2025 được điều chỉnh với việc bổ sung 38 cuộc kiểm tra trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Trong đó, sẽ có 9 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về khoa học và công nghệ đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, Bộ sẽ tiến hành 13 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về chỉ dẫn bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, nhãn hàng hóa; bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ. Bộ cũng sẽ thực hiện 3 cuộc kiểm tra chấp hành quy định của pháp luật về hoạt động chuyển giao công nghệ; 5 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về hoạt động giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ.

Ngoài ra, còn có 2 cuộc kiểm tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong hoạt động nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng; 4 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về tần số vô tuyến điện và 2 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong hoạt động cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ.

Đáng chú ý, Bộ cũng quyết định thay đổi cơ quan tiến hành kiểm tra, thời gian tiến hành kiểm tra đối với 4 cuộc kiểm tra; dừng triển khai 4 cuộc kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong hoạt động đánh giá sự phù hợp.

Việc điều chỉnh kế hoạch kiểm tra năm 2025 của Bộ Khoa học và Công nghệ thể hiện tinh thần chủ động, linh hoạt trong công tác quản lý nhà nước, phù hợp với yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh mới đây đã công bố kế hoạch triển khai Nghị quyết 57, với trọng tâm là phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ. Mục tiêu chính của nghị quyết này là nâng cao năng lực nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ trong nhiều lĩnh vực, từ đó đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của thành phố.

Để triển khai nghị quyết, Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực. Một trong những bước đầu tiên là xây dựng các chương trình hành động cụ thể, nhằm đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan trong việc triển khai các dự án khoa học và công nghệ. Thông qua các hoạt động này, Sở Khoa học và Công nghệ kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phát triển của khoa học và công nghệ tại thành phố, góp phần vào việc đạt được các mục tiêu kinh tế – xã hội.

Đối với những cá nhân và tổ chức có nhu cầu liên hệ với Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, địa chỉ chính thức là 244 Điện Biên Phủ, phường Xuân Hòa, thành phố Hồ Chí Minh. Thông tin liên hệ chi tiết bao gồm số điện thoại: (028)3.9327831, Fax: (028)3.9325584, và email: [email protected]. Sở cũng cung cấp đường dây nóng và thông tin liên hệ của các lãnh đạo Sở, bao gồm Phó Chánh văn phòng Sở Dương Minh Nghĩa và Lê Thị Phương Hoa, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên hệ và trao đổi thông tin.

Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh tái khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy phát triển khoa học và công nghệ. Điều này không chỉ thể hiện qua các hoạt động và chương trình đã triển khai mà còn ở việc Sở luôn hướng tới mục tiêu góp phần vào sự phát triển tổng thể của thành phố. Để tìm hiểu thêm về các hoạt động và chương trình của Sở, bạn có thể truy cập vào trang web chính thức của Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.

Phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ (KH&CN) đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ. Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể nhằm nâng cao chất lượng và số lượng nguồn nhân lực KH&CN, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết để đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Thực trạng phát triển nguồn nhân lực KH&CN ở Việt Nam cho thấy một số thành tựu đáng kể. Số lượng nhân lực nghiên cứu và phát triển (R&D) đã tăng đều đặn, từ khoảng 112.583 người vào năm 2018 lên 197.887 người vào năm 2021. Đội ngũ nhà khoa học có trình độ cao cũng gia tăng, với số lượng cán bộ có trình độ sau đại học trong lĩnh vực KH&CN tăng đáng kể. Điều này cho thấy sự quan tâm và đầu tư của Việt Nam vào lĩnh vực KH&CN đã mang lại kết quả tích cực.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, vẫn còn một số hạn chế và thách thức. Tỷ lệ nhân lực R&D trên dân số còn thấp, chỉ đạt khoảng 8-9 người trên một vạn dân vào năm 2023. Năng suất lao động chưa cao, với năng suất lao động năm 2024 ước đạt khoảng 218 triệu đồng/lao động. Một vấn đề đáng lưu ý khác là khoảng cách giữa đào tạo và yêu cầu thực tiễn vẫn còn lớn, với nhiều doanh nghiệp phản ánh rằng sinh viên mới tốt nghiệp thường cần đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu công việc. Điều này cho thấy cần có sự điều chỉnh trong đào tạo và phát triển nhân lực KH&CN để đáp ứng nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động.

Để thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực KH&CN, cần thực hiện một số giải pháp đồng bộ. Trước hết, cần đổi mới mạnh mẽ đào tạo và phát triển nhân lực KH&CN, bao gồm việc cập nhật chương trình đào tạo, tăng cường thực hành và gắn kết giữa nhà trường, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Việc hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài cũng là một yếu tố quan trọng, bao gồm việc xây dựng thang lương, phụ cấp đặc thù và cạnh tranh. Tăng cường đầu tư và đa dạng hóa nguồn lực tài chính cho phát triển nhân lực KH&CN cũng là một giải pháp cần thiết, bao gồm việc phấn đấu đạt mức 1% GDP trong ngắn hạn và hướng tới 2% trong dài hạn. Cuối cùng, xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo là yếu tố then chốt, bao gồm việc thay đổi cách đánh giá, tạo không gian cho thử nghiệm và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Kết luận, phát triển nguồn nhân lực KH&CN là một nhiệm vụ quan trọng trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam. Với những nỗ lực và giải pháp quyết liệt, Việt Nam có thể xây dựng một đội ngũ nhân lực KH&CN chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế. Việc này không chỉ đòi hỏi sự quan tâm và đầu tư từ chính phủ mà còn cần sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp, viện nghiên cứu và cả người lao động. Liên kết chặt chẽ và phối hợp đồng bộ giữa các bên sẽ là chìa khóa để thành công.

Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển (R&D) Việt Nam 2025 đã diễn ra tại tỉnh Ninh Bình vào ngày 30-31/7, do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức. Sự kiện này quy tụ hàng trăm chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước, cùng các nhà hoạch định chính sách và đại diện doanh nghiệp.

GS.TS Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của việc tổ chức sự kiện tại Tràng An, Ninh Bình – di sản thế giới kép duy nhất tại Đông Nam Á và là kinh đô đầu tiên của Việt Nam. Ông cho rằng sự kiện này là cơ hội để các chuyên gia và nhà khoa học chia sẻ khát vọng và giấc mơ về sự phát triển của Việt Nam.

Kinh nghiệm quốc tế từ các quốc gia như Pháp, Hàn Quốc, Singapore hay Israel đã cho thấy R&D là động lực cốt lõi giúp các quốc gia bứt phá. Một nghiên cứu trên 35 quốc gia OECD chỉ ra rằng, 1% tăng chi tiêu cho R&D có thể giúp tăng 2,83% GDP thực tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tỷ trọng chi tiêu cho R&D trên GDP vẫn còn khiêm tốn so với yêu cầu phát triển.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Trung Kiên – Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài – đã hoan nghênh sáng kiến của AVSE Global và nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng hơn 6 triệu người Việt Nam ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ông tin rằng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có đóng góp rất lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Diễn đàn R&D 2025 tập trung thảo luận sâu vào ba trụ cột chính, bao gồm lộ trình R&D Việt Nam 2025–2030, khung chính sách quốc gia về R&D và kế hoạch hành động đầu tư R&D theo ngành. Sự kiện có sự tham gia của các khách mời đặc biệt, những nhà tư tưởng có ảnh hưởng toàn cầu.

Với sự hội tụ của trí tuệ và tâm huyết, Diễn đàn R&D Việt Nam 2025 được kỳ vọng sẽ biến những thách thức thành cơ hội, đề ra những giải pháp cụ thể để đưa Việt Nam trở thành một trung tâm R&D mới nổi của khu vực, vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên đổi mới sáng tạo.

Diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới” được tổ chức thành công bởi Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times vào sáng ngày 29-7-2025 tại Hà Nội. Sự kiện này đã thu hút hơn 150 đại biểu từ các ban, bộ, ngành, viện, trường đại học, hiệp hội và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng.

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn về an ninh năng lượng. Dự kiến nhu cầu năng lượng, đặc biệt là điện năng, sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức 8-10% mỗi năm trong những năm tới. Điều này nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế và phấn đấu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Tại diễn đàn, ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, đã nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ hiện đại không còn là lựa chọn mà là “con đường tất yếu”. Điều này xuất phát từ bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu năng lượng ngày càng cao để phục vụ cho phát triển kinh tế, đồng thời cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đồng quan điểm, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), đánh giá cao vai trò của khoa học và công nghệ. Ông coi đây là “quốc sách hàng đầu” và “động lực quan trọng nhất” để phát triển kinh tế – xã hội nói chung và trong lĩnh vực năng lượng nói riêng. Để giải quyết những thách thức lớn đến từ nhu cầu tăng trưởng và yêu cầu giảm phát thải, ông Phan Xuân Dũng khẳng định: “Khoa học và công nghệ chính là chìa khóa để giải quyết đồng bộ các thách thức, biến khó khăn thành cơ hội phát triển mới”.

Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng trong lĩnh vực này. Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cùng với Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), đã đặt ra mục tiêu phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo. Cụ thể, Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) phục vụ sản xuất điện đạt khoảng 28-36% vào năm 2030. Định hướng đến năm 2050, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ lên đến 74-75%. Những mục tiêu này không chỉ thể hiện sự quyết tâm của Việt Nam trong việc chuyển dịch sang năng lượng sạch mà còn góp phần hiện thực hóa cam kết về giảm phát thải carbon của đất nước.

Khánh Hòa đang trên đà trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, với mục tiêu trở thành một cực tăng trưởng và trung tâm khu vực về kinh tế biển, công nghiệp công nghệ cao, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tại hội thảo “Khánh Hòa – hiện thực hóa tầm nhìn thành phố trực thuộc Trung ương đột phá trong kỷ nguyên mới”, ông Chu Thúc Đạt, phó cục trưởng Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, tỉnh đã đạt được những bước tiến đột phá trong thời gian gần đây.

Tăng trưởng kinh tế của Khánh Hòa đã đạt hai con số trong hai năm liên tiếp (10,35% năm 2023 và 10,16% năm 2024), với cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, tập trung vào du lịch, công nghiệp chế biến chế tạo và xây dựng hạ tầng. Tỉnh đã sớm xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là giải pháp căn cơ, lâu dài cho mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.

Hiện, Khánh Hòa đã triển khai chuyển đổi số toàn diện với ba trụ cột là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Tỉnh đang tập trung xây dựng đô thị thông minh, xếp hạng về chuyển đổi số của Khánh Hòa nằm trong 20 địa phương dẫn đầu. Tỉnh cũng đã quan tâm đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ về biển và đại dương cùng với Viện Hải Dương học; lên kế hoạch xây dựng Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương.

Tuy nhiên, ông Đạt cũng lưu ý địa phương cần tránh việc chỉ nhấn mạnh vào chi đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mà không đặt mục tiêu đo lường hiệu quả. Phân bổ nguồn lực khoa học công nghệ cho các cơ sở nghiên cứu phải dựa trên hiệu quả. Tỉnh cũng cần kết nối đưa bộ 3 khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số bằng cơ chế quản lý, giải pháp điều hành và phân bổ nguồn lực.

Ông Trần Quốc Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa khẳng định, mục tiêu đưa địa phương trở thành thành phố trực thuộc Trung ương thứ 7 của cả nước vào năm 2030 đang “từng bước thành hiện thực”. Trong giai đoạn 2021-2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh luôn đạt ở mức cao, từ 8% trở lên; quy mô nền kinh tế sau sắp xếp đạt trên 175.000 tỷ đồng.

Để hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh và bền vững, Khánh Hòa nhận diện rõ ba điểm nghẽn lớn cần tập trung tháo gỡ, gồm: hoàn thiện đồng bộ hạ tầng chiến lược; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và kiên quyết xử lý dứt điểm các công trình, dự án tồn đọng kéo dài.

Như vậy, với những bước tiến đột phá trong thời gian gần đây, Khánh Hòa đang trên đà trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, tỉnh cần tiếp tục tập trung vào việc hoàn thiện hạ tầng chiến lược, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và xử lý dứt điểm các công trình, dự án tồn đọng kéo dài. Đồng thời, tỉnh cũng cần chú trọng vào việc đo lường hiệu quả của các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cũng như kết nối và phân bổ nguồn lực một cách hiệu quả.

Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam vừa chính thức giới thiệu Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam thông qua địa chỉ trực tuyến https://techmartvietnam.vn. Sàn giao dịch này được xây dựng với mục tiêu chính là tạo cầu nối giữa hoạt động nghiên cứu khoa học, sản xuất và thị trường, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi, mua bán công nghệ giữa các tổ chức và doanh nghiệp trong nước.

Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam được triển khai và vận hành dựa trên mô hình hợp tác công – tư, trong đó Nhà nước đóng vai trò đầu tư vào cơ sở hạ tầng cần thiết, xây dựng nền tảng trực tuyến và chia sẻ cơ sở dữ liệu về khoa học và công nghệ. Hiện tại, Sàn giao dịch đã có thông tin về gần 600 công nghệ chào bán dưới dạng thiết bị, máy móc, cùng với đó là 50 nhu cầu tìm mua công nghệ và 150 chuyên gia tư vấn cũng như môi giới công nghệ.

Trong thời gian tới, các cơ quan có liên quan sẽ tiếp tục triển khai và phát triển thêm nhiều tính năng của Sàn giao dịch. Điều này bao gồm các hoạt động tương tác giữa cung và cầu công nghệ trực tuyến, các dịch vụ tư vấn và môi giới công nghệ chuyên nghiệp, công cụ thống kê về số lượng và giá trị của các giao dịch công nghệ, cũng như các dịch vụ tư vấn về tài chính, sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ chuyên sâu.

Việc ra mắt Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam là kết quả của một quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng và việc áp dụng các kinh nghiệm quốc tế vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Kể từ những năm 1990, mô hình sàn giao dịch công nghệ đã được hình thành và phát triển mạnh mẽ tại nhiều quốc gia như Mỹ, châu Âu và Trung Quốc. Tại Trung Quốc, Sàn giao dịch công nghệ Thượng Hải (STEX) được thành lập vào năm 1993 và đã trở thành một phần quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Thượng Hải.

Ở Việt Nam, những tiền đề cần thiết để phát triển hoạt động giao dịch công nghệ đã được thiết lập, bao gồm các chủ trương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cũng như sự phát triển của hạ tầng số. Sự ra đời của Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam dự kiến sẽ trở thành một động lực tăng trưởng mới, đóng góp quan trọng vào việc hiện đại hóa thể chế khoa học và công nghệ, cũng như chuyển dịch mô hình phát triển kinh tế theo chiều sâu, hướng tới nâng cao chất lượng và hiệu quả.