Trung Quốc vừa công bố một nỗ lực cấp trung ương quan trọng nhằm đảo ngược cuộc khủng hoảng dân số đang ngày càng trầm trọng. Quyết định này được đưa ra sau khi nước này cho phép các gia đình sinh con thứ ba. Chính phủ Trung Quốc đã thông báo rằng họ sẽ chi trả trợ cấp nuôi con hằng năm ở mức 3.600 nhân dân tệ (tương đương 500 USD) cho mỗi trẻ em sinh từ ngày 1/1/2025 trở đi, cho đến khi trẻ tròn ba tuổi – không phân biệt là con thứ mấy trong gia đình. Trẻ em sinh trước thời điểm trên nhưng vẫn chưa đủ 3 tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại.

Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc ban hành một chương trình trợ cấp nuôi con trên phạm vi toàn quốc. Hơn 20 tỉnh thành trên khắp Trung Quốc đã từng thử nghiệm trợ cấp nuôi con ở nhiều cấp độ địa phương khác nhau. Chính sách này được đưa ra trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã suy giảm trong ba năm liên tiếp, năm 2024 giảm 1,39 triệu người, còn 1,4083 tỷ người.

Các mô hình nhân khẩu học của Liên hợp quốc dự đoán rằng dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ người hiện nay xuống còn 800 triệu người vào năm 2100. Hàng chục năm thực thi nghiêm ngặt chính sách một con không chỉ làm giảm tỷ lệ sinh mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội và niềm tin vào việc sinh con.

Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều, trong bối cảnh đà tăng trưởng kinh tế chậm chạp, bất ổn gia tăng, chi phí nuôi con cao ngất ngưởng, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc tiếp tục là những rào cản lớn đối với quyết định sinh con của các cặp vợ chồng.

Tuy nhiên, chính sách này được xem là một bước ngoặt lớn trong việc chuyển tiền trực tiếp đến hộ gia đình và có thể đặt nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn trong tương lai. Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con.

Hiện đã có hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con. Dân số Trung Quốc không chỉ suy giảm mà còn đang già hóa nhanh chóng, làm dấy lên lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia.

Châu Âu đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng khi các khu vực nông thôn, chiếm 40% diện tích, dần trở nên trống vắng. Điều này dẫn đến nền kinh tế địa phương ảm đạm và nhiều vấn đề xã hội. Tại Tây Ban Nha, ngôi làng Molezuelas de la Carballeda đang phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt trẻ em. Dân số của làng chỉ còn 47 người với độ tuổi trung bình là 70.

Suy giảm dân số ở vùng nông thôn không chỉ là vấn đề của Tây Ban Nha mà đang trở thành một cuộc khủng hoảng trên khắp châu Âu. Trong vòng 10 năm đến 2024, dân số sống tại các vùng nông thôn của Liên minh châu Âu đã giảm gần 8 triệu người, trong khi dân số đô thị tăng hơn 10 triệu người. Sự chênh lệch này đặt ra thách thức lớn cho các chính phủ và cơ quan địa phương trong việc tìm kiếm giải pháp để ngăn chặn tình trạng này.

Để ứng phó, các nước châu Âu đang nỗ lực xoay chuyển tình hình, từ bán nhà với giá 1 euro, hỗ trợ tái thiết nhà cửa, trợ cấp dịch vụ thiết yếu, đến sử dụng công nghệ để cải thiện tiếp cận giáo dục và y tế. Tuy nhiên, thực tế không dễ thay đổi. Cơ sở hạ tầng xuống cấp, việc làm khan hiếm, dân số già hóa là những thách thức dài hạn mà các khu vực nông thôn phải đối mặt.

Tại Phần Lan, thị trưởng Markus Hirvonen của khu vực Bắc Karelia bày tỏ lo ngại sâu sắc về sự thiếu hụt trẻ em. Ở Garfagnana, Ý, nữ thị trưởng Raffaella Mariani phải dùng chính tiền lương của mình để chi trả cho các tiết học ngoại khóa âm nhạc, khoa học, toán học và dịch vụ trông trẻ. Những nỗ lực như vậy cho thấy sự quyết tâm của các nhà lãnh đạo địa phương trong việc giữ gìn và phát triển cộng đồng.

Dù nỗ lực, nhiều khu vực vẫn phải đối mặt với khó khăn. Tại vùng cao nguyên Scotland, Hội đồng Highland đang đối mặt khủng hoảng kép: thiếu việc làm, thiếu nhà ở và thiếu dịch vụ cơ bản. Để khắc phục, họ mua lại công ty xe buýt để phục vụ người dân ở khu vực xa xôi, tạm dừng hoạt động trường học thay vì đóng cửa vĩnh viễn. Những giải pháp sáng tạo như vậy cho thấy sự linh hoạt và thích nghi của các cơ quan địa phương.

Một số vùng bắt đầu dựa vào du lịch như một cách duy trì sức sống. Tuy nhiên, vẫn có những hy vọng. Chính quyền tỉnh Zamora đã khởi động chương trình “Mi Pueblo Acoge” (Làng tôi chào đón bạn), thu hút người nhập cư từ Mỹ Latinh. 124 gia đình đã được tái định cư, trong đó có kỹ sư, bác sĩ, quản trị viên từ Venezuela. Chương trình này không chỉ giúp tăng dân số mà còn mang lại sự đa dạng và sức sống mới cho cộng đồng.

Cuộc khủng hoảng này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn đến xã hội và văn hóa của các khu vực nông thôn. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay của chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Sự hợp tác và hỗ trợ từ nhiều phía sẽ giúp các khu vực nông thôn châu Âu vượt qua khó khăn và tìm lại sự phát triển bền vững.

Euronews đã có một bài viết về chủ đề này, cung cấp thông tin chi tiết về tình hình và các nỗ lực giải quyết khủng hoảng ở các khu vực nông thôn châu Âu.