Chiều ngày 16/7, dưới sự chỉ đạo của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp đã phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Diễn đàn Nông nghiệp 2025 với chủ đề ‘Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp’. Diễn đàn đã tập trung thảo luận về việc chuyển đổi từ mô hình kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực nông nghiệp, một xu hướng phát triển thiết yếu cho Việt Nam nhằm đảm bảo lợi ích bền vững cho nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp nông nghiệp.

Phó Chủ tịch VCCI, ông Hoàng Quang Phòng, đã nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn thể hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Ông cũng chỉ ra vai trò quan trọng của doanh nghiệp trong việc dẫn dắt quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Đồng thời, ông kêu gọi các doanh nghiệp phải tích cực thực hiện trách nhiệm xã hội trong việc đồng hành cùng nông dân để tạo ra một hệ sinh thái nông nghiệp xanh, sạch và hiệu quả.

Trong diễn đàn, ông Hà Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam, đã trình bày một số ví dụ thực tiễn về các doanh nghiệp và người dân đã áp dụng thành công mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp. Ông cho biết một số mô hình đã giúp tăng thu nhập từ sản xuất lúa gạo khoảng 15% so với phương thức sản xuất tuyến tính truyền thống. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng việc triển khai kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp vẫn còn gặp nhiều khó khăn, bao gồm rào cản về vốn, công nghệ và liên kết vùng.

Để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, ông Nguyễn Hồng Phong, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công Nông nghiệp Tiến Nông, đã kiến nghị cần thiết xây dựng cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh cho các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch và năng lượng tái tạo. Ông cũng đề xuất thành lập một trung tâm tư vấn chuyển đổi xanh dành cho doanh nghiệp nông nghiệp và tăng cường cơ chế liên kết ‘ba nhà’: Doanh nghiệp – Nhà khoa học – Nhà nông. Qua đó, có thể hỗ trợ tốt hơn cho quá trình chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn.

Nhiều đại biểu tham dự diễn đàn cũng đồng tình với quan điểm cần xác định rõ thị trường đầu ra cho các sản phẩm từ mô hình kinh tế tuần hoàn, thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư ứng dụng công nghệ và tăng cường học hỏi kinh nghiệm cũng như hợp tác quốc tế trong phát triển kinh tế tuần hoàn. Qua đó, kỳ vọng sẽ góp phần tạo ra một nền nông nghiệp phát triển bền vững, không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho nông dân và doanh nghiệp mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của cả nền kinh tế.

Qua diễn đàn, các đại biểu hy vọng sẽ tìm ra những giải pháp và chính sách hỗ trợ cần thiết để đẩy mạnh việc áp dụng kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn đảm bảo lợi ích bền vững cho nông dân, doanh nghiệp và cả nền kinh tế.

Hội nghị phát triển Đồng Tháp giai đoạn 2025-2030 và tầm nhìn đến 2045 vừa diễn ra với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp, những người đã đánh giá và đưa ra quan điểm về cơ hội, tiềm năng, thế mạnh cũng như những thách thức mà tỉnh đang đối mặt. Các doanh nghiệp đã đề xuất những giải pháp đột phá giúp tỉnh đạt được mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, tăng trưởng hai con số và nằm trong nhóm dẫn đầu khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Mục tiêu cuối cùng là giúp người dân có cuộc sống ấm no và hạnh phúc.

Tại hội nghị, các doanh nghiệp đã tập trung vào việc đề xuất và gợi ý các giải pháp hiệu quả để triển khai các nhóm giải pháp trọng tâm. Những lĩnh vực được chú trọng bao gồm phát triển công nghiệp, nông nghiệp, giáo dục, y tế, du lịch, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, còn có các ngành kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế biển cũng như các giải pháp nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, thu hút đầu tư và phát triển kinh tế tư nhân.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Lê Quốc Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội đơn vị tỉnh Đồng Tháp, đã bày tỏ sự cám ơn và trân trọng đối với những đóng góp tâm huyết của các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh dành cho sự phát triển của Đồng Tháp.

Theo Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp, những vấn đề mà tỉnh đang tập trung và được doanh nghiệp góp ý cho sự phát triển bao gồm cải cách thủ tục hành chính, quy hoạch không gian phát triển du lịch, tạo đột phá cho lĩnh vực nông nghiệp, hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng, đầu tư nguồn nhân lực, sử dụng nguồn đất đai phù hợp và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp cam kết sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến và vận dụng vào thực tiễn một cách hợp lý để tạo sự phát triển mạnh mẽ cho địa phương trong thời gian tới. Đồng thời, lãnh đạo tỉnh cũng mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm và hỗ trợ từ các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để cùng nhau xây dựng và phát triển Đồng Tháp trở thành một tỉnh có trình độ phát triển cao.

Những đóng góp của các doanh nghiệp tại hội nghị sẽ giúp tỉnh Đồng Tháp có thêm cơ sở để xây dựng và triển khai các chiến lược phát triển trong thời gian tới, nhằm đạt được mục tiêu phát triển nhanh, bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Hội nghị là dịp để các doanh nghiệp và lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp trao đổi, thảo luận và tìm ra các giải pháp để thúc đẩy sự phát triển của tỉnh. Đồng thời, cũng là cơ hội để các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh thể hiện sự quan tâm và đóng góp cho sự phát triển của địa phương.

Với tinh thần hợp tác và phát triển, hội nghị đã diễn ra thành công và để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp. Lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp và các doanh nghiệp đã có một ngày làm việc hiệu quả và tích cực, với nhiều ý kiến và đề xuất mang tính xây dựng.

Ngày 24 tháng 7, Công ty cổ phần Nhựa tái chế Stavian, một thành viên của Tập đoàn Stavian, đã chính thức nhận được giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho dự án tổ hợp tái chế nhựa Stavian tại Khu Kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển một cơ sở tái chế hiện đại và thân thiện với môi trường.

Tổ hợp tái chế nhựa Stavian được trang bị công nghệ tái chế tiên tiến, đảm bảo giảm thiểu phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng và nguồn nước. Dự án này cũng được thiết kế với mức độ tự động hóa cao, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của các thương hiệu tiêu dùng nhanh hàng đầu tại Mỹ và châu Âu. Trong giai đoạn đầu, tổ hợp này dự kiến có công suất khoảng 17.000 tấn mỗi năm, với mục tiêu chính là tái chế chai nhựa PET sau tiêu dùng thành hạt nhựa rPET chất lượng cao. Sản phẩm này đạt tiêu chuẩn sử dụng trong ngành đóng chai thực phẩm, góp phần đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về nguyên liệu tái chế trong sản xuất.

Sản phẩm của tổ hợp tái chế nhựa Stavian sẽ được cung cấp cho các tập đoàn đa quốc gia và thương hiệu lớn trong ngành nước giải khát, bao bì. Điều này không chỉ giúp thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam mà còn đóng góp vào việc giảm thiểu rác thải nhựa và bảo vệ môi trường. Dự kiến vào quý I năm 2027, tổ hợp sẽ bắt đầu đi vào vận hành, tạo ra nguồn nguyên liệu ổn định và góp phần thay thế nhựa nguyên sinh nhập khẩu.

Thông qua dự án này, Stavian cũng hướng đến khuyến khích tái chế trong cộng đồng và hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái phân loại – thu gom – xử lý rác thải nhựa hiệu quả. Với khả năng xử lý hàng trăm triệu chai nhựa sau tiêu dùng tại Việt Nam mỗi năm, tổ hợp tái chế nhựa Stavian dự kiến sẽ góp phần giảm phát thải hơn 30.000 tấn CO₂ tương đương mỗi năm so với việc sử dụng nhựa nguyên sinh. Điều này không chỉ mang lại lợi ích về môi trường mà còn thể hiện cam kết của Stavian trong việc thực hiện các hoạt động kinh doanh bền vững.

Thông tin về dự án tổ hợp tái chế nhựa Stavian có thể được tìm hiểu thêm tại trang web chính thức của Tập đoàn Stavian hoặc liên hệ trực tiếp với đại diện của công ty để có thông tin chi tiết.

TP.HCM đang tiếp tục đẩy mạnh triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững trong cộng đồng. Mới đây, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường TP.HCM đã phối hợp với Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường – Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM, Câu lạc bộ Hành trình Xanh Cựu chiến binh – Bảo vệ Môi trường tổ chức Lễ tổng kết khóa tập huấn Ủ compost từ rác thải hữu cơ gia đình và Lễ ký kết ghi nhớ Hợp tác Toàn diện Chương trình Kinh tế tuần hoàn và Phát triển bền vững.

Chương trình hợp tác này là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên nhằm thúc đẩy thực hiện mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững trong cộng đồng, với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp và đơn vị liên kết. Kể từ tháng 4/2025, các hoạt động thiết thực đã được triển khai, bao gồm trồng cây phủ xanh khu vực Mũi Nghinh Phong, tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng ủ compost từ rác hữu cơ sinh hoạt và hướng dẫn mô hình trồng rau sạch tại nhà cho hơn 60 hộ dân địa phương.

PGS.TS. Lê Hùng Anh, Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường, nhấn mạnh rằng mục tiêu của chương trình là hình thành thói quen phân loại rác tại nguồn, đồng thời lan tỏa lối sống xanh từ hộ gia đình đến toàn khu dân cư. Qua đó, chương trình mong muốn nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc phân loại và tái sử dụng rác thải, giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường.

Ông Vũ Văn Mạnh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Hành trình Xanh Cựu chiến binh – Bảo vệ Môi trường, chia sẻ rằng hợp tác này không chỉ là cam kết trên giấy mà là sự đồng lòng giữa các tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan và cộng đồng để cùng kiến tạo một tương lai xanh, lành mạnh và thịnh vượng hơn cho đất nước và thế hệ mai sau. Sự hợp tác này thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Trong khuôn khổ buổi lễ, các học viên đã được trao giấy chứng nhận sau khi hoàn thành khóa học, và các tập thể và cá nhân có đóng góp tích cực đã được Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường tuyên dương. Lễ ký kết hợp tác toàn diện giữa các đơn vị mở ra một khuôn khổ phối hợp dài hạn, huy động sự tham gia của cả giới khoa học, các tổ chức chính trị – xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư.

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Phó Chủ tịch thường trực Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường TP.HCM, nhấn mạnh ý nghĩa của chương trình hợp tác trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của rác thải như một nguồn tài nguyên, thúc đẩy phân loại rác tại nguồn, từ đó giảm áp lực lên hệ thống thu gom và xử lý rác thải đô thị. Thông qua chương trình này, các bên hy vọng sẽ góp phần vào việc xây dựng một môi trường sống xanh, sạch và bền vững cho cộng đồng.

Thông tin về chương trình có thể được tìm hiểu thêm tại triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững trong cộng đồng TP.HCM.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một xu hướng tất yếu nhằm tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Kinh tế tuần hoàn được xem là mô hình giúp ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Theo các chuyên gia, tiềm năng kinh tế tuần hoàn của Việt Nam rất lớn, đặc biệt là trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Trong lĩnh vực rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ. TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho biết việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là “đầu cuối của chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải”. Công ty đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện.

Để phát triển kinh tế tuần hoàn, việc đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân là rất quan trọng. Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, cho rằng cần xây dựng nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm, áp dụng công nghệ như blockchain để đảm bảo minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ nhanh chóng, điển hình là các chính sách đi vào cuộc sống còn thiếu linh hoạt.

Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện đầu tư hạ tầng để xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, vẫn cần có những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả.

Nhìn chung, Việt Nam đang có cơ hội để phát triển kinh tế tuần hoàn, nhưng cần có sự thay đổi trong tư duy và chính sách để tận dụng cơ hội này. Với sự chung tay của các bên liên quan, Việt Nam có thể phát triển kinh tế tuần hoàn một cách hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tìm hiểu thêm về kinh tế tuần hoàn và các giải pháp phát triển bền vững.

Các chuyên gia và lãnh đạo tại Brazil đang lên tiếng kêu gọi ưu tiên kinh tế tuần hoàn trong chương trình nghị sự trước thềm Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP30) diễn ra vào tháng 11 tại Belém, Brazil. Với vai trò là giải pháp quan trọng để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phục hồi các hệ sinh thái đang bị suy thoái nghiêm trọng, kinh tế tuần hoàn đang trở thành một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu.

Hiện tại, thế giới đang vận hành theo mô hình kinh tế tuyến tính bao gồm các bước khai thác, sử dụng và vứt bỏ. Tuy nhiên, mô hình này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường. Theo báo cáo ‘Circularity Gap 2025’, chỉ có 6,9% vật liệu trong nền kinh tế toàn cầu được tái chế, giảm so với mức 9,1% vào năm 2015. Việc khai thác và chế biến nguyên liệu thô cũng chiếm tới 55% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu và là nguyên nhân chính gây ra mất đa dạng sinh học.

Kinh tế tuần hoàn đề xuất một cách tiếp cận khác biệt, tập trung vào thiết kế thông minh, tận dụng công nghệ số và chuyển đổi từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ. Mục tiêu của mô hình này là giữ giá trị của tài nguyên trong nền kinh tế càng lâu càng tốt, giảm thiểu lãng phí và giảm áp lực lên môi trường. Để chuyển đổi hiệu quả, cần kết hợp giữa chính sách thông minh và hợp tác toàn cầu.

Tại Diễn đàn Kinh tế Tuần hoàn Thế giới gần đây ở São Paulo, các chuyên gia đã kêu gọi hành động khẩn cấp. Đại sứ Brazil và Chủ tịch COP30, ông Andre Correa do Lago, khẳng định kinh tế tuần hoàn là công cụ then chốt để chống biến đổi khí hậu nhanh nhất có thể. Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 27% quốc gia lồng ghép các hành động về kinh tế tuần hoàn vào kế hoạch đóng góp quốc gia của mình.

Brazil, với vai trò là quốc gia đăng cai COP30, có cơ hội để dẫn đầu trong lĩnh vực này. Brazil đã có chiến lược kinh tế tuần hoàn quốc gia và cần tích hợp mạnh mẽ kế hoạch đó vào mục tiêu giảm phát thải đến năm 2035. Để củng cố vai trò tiên phong, Brazil có thể học hỏi từ Phần Lan bằng cách bổ nhiệm một đại sứ chuyên trách về kinh tế tuần hoàn.

Tổ chức một ngày hội thảo chuyên đề và một bàn tròn cấp cao về kinh tế tuần hoàn tại COP30 sẽ giúp nâng cao tầm quan trọng của lĩnh vực này trên trường quốc tế. Chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giải quyết vấn đề môi trường mà còn mở ra cơ hội để định hình lại vai trò của các nước đang phát triển như Brazil.

Trong bối cảnh hiện nay, thách thức tuyển dụng nhân lực xanh đang trở thành một vấn đề cấp bách đối với nhiều doanh nghiệp. Sự phát triển không ngừng của các ngành mới cùng với xu thế toàn cầu về ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị), phát triển bền vững và kinh tế tuần hoàn đã làm xuất hiện những yêu cầu mới trong bản mô tả công việc. Các doanh nghiệp đang trên hành trình tìm kiếm những tài năng có khả năng đáp ứng được nhu cầu của thị trường và đồng hành cùng doanh nghiệp trên con đường phát triển bền vững.

Nhân lực xanh, hay còn gọi là nhân lực bền vững, đề cập đến nguồn nhân lực được đào tạo và phát triển để đáp ứng nhu cầu của các ngành nghề mới và hỗ trợ doanh nghiệp đạt được mục tiêu phát triển bền vững. Việc tìm kiếm và tuyển dụng nhân lực xanh đang trở thành một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp do sự khan hiếm của nguồn nhân lực này. Các doanh nghiệp phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt để thu hút và giữ chân những tài năng có khả năng đáp ứng được nhu cầu của thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến thách thức tuyển dụng nhân lực xanh là do sự thiếu hụt kỹ năng và kiến thức về phát triển bền vững và ESG trong nguồn nhân lực hiện tại. Nhiều doanh nghiệp đang phải đào tạo và phát triển lại nguồn nhân lực của mình để đáp ứng nhu cầu mới của thị trường. Tuy nhiên, việc đào tạo và phát triển nhân lực xanh đòi hỏi thời gian, chi phí và sự cam kết của doanh nghiệp.

Để vượt qua thách thức tuyển dụng nhân lực xanh, các doanh nghiệp cần phải có chiến lược tuyển dụng và phát triển nhân lực bền vững. Điều này bao gồm việc xây dựng thương hiệu nhà tuyển dụng bền vững, tạo cơ hội phát triển cho nhân viên, và cung cấp các chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng về ESG và phát triển bền vững. Các doanh nghiệp cũng cần phải linh hoạt trong việc tuyển dụng, không chỉ tập trung vào kinh nghiệm và kỹ năng, mà còn xem xét tiềm năng và thái độ của ứng viên.

Cuối cùng, việc tuyển dụng nhân lực xanh không chỉ là một thách thức, mà còn là một cơ hội để các doanh nghiệp phát triển và đổi mới. Bằng cách đầu tư vào nhân lực xanh, các doanh nghiệp có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững và đóng góp vào sự phát triển bền vững của cộng đồng.

Chuyển đổi tuần hoàn chính là chìa khóa để phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng và đảm bảo khả năng tồn tại, giúp các doanh nghiệp chiếm ưu thế cạnh tranh trong tương lai. Đối với ngành dệt may, việc chuyển đổi theo mô hình kinh tế tuần hoàn không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế hướng tới sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên, tái chế chất thải, góp phần bảo vệ môi trường và đem lại hiệu quả kinh tế. Mô hình này gồm 3 nội dung cốt lõi: Giảm thiểu tối đa phát thải ra môi trường thông qua sử dụng tối ưu nhất tài nguyên và năng lượng; tái sử dụng, sửa chữa, bảo dưỡng kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm; tái chế, tận dụng phế liệu, phế thải trở thành đầu vào sản xuất.

Ngành công nghiệp dệt may đang nỗ lực không ngừng để phát triển theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Trong giai đoạn 2025-2030, ngành dệt may Việt Nam đặt mục tiêu phát triển theo chiều sâu, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ, nâng cao năng suất, giảm phụ thuộc lao động phổ thông. Để đạt được mục tiêu này, các doanh nghiệp dệt may cần giảm dùng sợi nguyên sinh hóa thạch, tăng tỷ lệ polyester tái chế; phát triển sợi cellulose tái tạo thay polyester; thiết kế sản phẩm bằng sợi đơn chất (cotton 100%, polyester 100%) để tái chế dễ dàng; sử dụng nguyên liệu sinh học thay thế một phần polyester.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, trong khi polyester thông thường phải mất đến 500-1.000 năm mới phân hủy hoàn toàn, thì nguyên liệu polyester tái chế khi được vùi trong đất có khả năng phân hủy đến 68,8% sau 180 ngày. Đồng thời, chuyển đổi sang thuốc nhuộm gốc nước, ít độc hại, dễ phân hủy. Ứng dụng công nghệ nhuộm mới như nhuộm CO₂ siêu tới hạn, nhuộm foam, nhuộm plasma.

Mục tiêu tái chế hợp lý đặt ra yêu cầu điều chỉnh quy trình thiết kế và tái chế quần áo. Hiện nay, việc thiết kế và sản xuất quần áo thường không tính đến điều gì sẽ xảy ra khi quần áo không thể sử dụng được nữa. Các chuyên gia cho rằng, việc hướng tới nhiều loại vật liệu và phát triển các quy trình tái chế hiệu quả cho những vật liệu này là một bước quan trọng trong việc mở rộng quy mô tái chế, cũng như việc phát triển các vật liệu mới.

Tại Việt Nam, một số doanh nghiệp như TCM – Dệt may Thành Công đã và đang đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm, đặc biệt những sản phẩm thân thiện với môi trường, những sản phẩm tái chế và những sản phẩm có giá trị cao, có quy trình sản xuất khép kín từ sợi – dệt – nhuộm – may, phát triển bền vững (ESG), tăng cường sử dụng 3 loại vật liệu polyester, viscose, cotton tái chế.

Tái chế hợp lý trong ngành dệt may còn gắn liền với yêu cầu đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ xanh để cải thiện tính kinh tế và chất lượng tái chế. Tiến sỹ Nguyễn Thị Thanh Phượng, Viện trưởng Viện Công nghiệp môi trường, cho rằng, cần có một chương trình đổi mới chung để tập trung nỗ lực và đầu tư vào công nghệ tái chế các vật liệu thông thường; cải tiến công nghệ phân loại cũng sẽ hỗ trợ nâng cao chất lượng tái chế bằng cách cung cấp nguyên liệu được xác định rõ ràng.

Với vai trò hạt nhân ngành dệt may, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) đặt mục tiêu đến 2030 đạt mức tăng trưởng hai con số, phát triển bền vững theo kinh tế tuần hoàn, xây dựng thương hiệu xuất khẩu riêng. Hiện tỷ lệ sản phẩm xanh của Vinatex đã đạt 25%; toàn hệ thống đã đưa vào sản xuất sản phẩm sợi từ nguyên liệu tái chế tăng cao hàng năm, đến năm 2024 đạt 17.864 tấn.

Ngành dệt may Việt Nam hiện đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia; xuất khẩu dệt may trị giá 44 tỷ USD năm 2024, giữ vị trí thứ hai thế giới. Mục tiêu năm 2025 đạt 47-48 tỷ USD. Hướng đi tới kinh tế tuần hoàn của dệt may Việt Nam nhằm phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, sức khỏe con người, góp phần thực hiện mục tiêu chung của quốc gia và toàn cầu về Net Zero, đồng thời còn tận dụng cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh, giữ vững vị thế xuất khẩu hàng đầu thông qua việc đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về sản phẩm xanh của nhà nhập khẩu.

Thế giới đang bước vào một giai đoạn chuyển đổi kép quan trọng, kết hợp giữa chuyển đổi số và phát triển bền vững. Trong đó, công nghệ số như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (Blockchain) đang hòa nhập với sinh thái học để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Giáo sư Yves Wautelet, chuyên gia đến từ Đại học KU Leuven (Bỉ), đã nhấn mạnh rằng mục tiêu của chuyển đổi kép là tận dụng tối đa sự kết hợp này để tạo ra giá trị lớn hơn, cả về kinh tế, xã hội lẫn môi trường.

Một ví dụ điển hình về mô hình kinh tế tuần hoàn là Circulise, một sự kết hợp giữa mô hình quản lý, kinh tế và công nghệ để mang lại giá trị bền vững và tuần hoàn. Dự án Fanyatu tại lưu vực sông Congo, chuyên tái trồng rừng và cải thiện sinh kế người dân địa phương, là một trong những ví dụ điển hình. Dự án này tích hợp công nghệ IoT và bản sao số (digital twins) để giám sát, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, xây dựng lòng tin các bên liên quan. Kết quả là khoảng 6 triệu cây được trồng, cộng đồng địa phương tham gia với vai trò ‘người sản xuất kiêm tiêu dùng tài nguyên’ (resource prosumers).

Mô hình kinh tế tuần hoàn xoay quanh việc giảm thiểu chất thải, tận dụng tối đa giá trị từ sản phẩm và nguyên liệu. Các chuyên gia cho rằng, trong một nền kinh tế tuần hoàn, con người có thể tận dụng được nhiều giá trị hơn từ những gì đã có và duy trì giá trị đó trong nền kinh tế lâu nhất có thể. Điều này có thể đạt được thông qua thiết kế thông minh, giải pháp số và sự chuyển dịch từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ.

Trên thế giới, đã có các dự án khác cho thấy công nghệ mới đang là trợ thủ đắc lực để thúc đẩy nhanh tiến trình và hiệu quả của kinh tế tuần hoàn. Công ty EY đang hợp tác với nhiều công ty triển khai công cụ AI phân tích chuỗi cung ứng, giúp giải quyết các điểm nghẽn trong quản lý vận chuyển, giảm lượng phát thải carbon và dự báo nhu cầu nhằm hạn chế sản xuất dư thừa và tồn kho. Plastic Bank (Canada) ứng dụng nền tảng tích hợp AI và Blockchain để biến rác nhựa thành ‘tiền tệ’, cho phép người dân đổi rác lấy nhu yếu phẩm, học phí, bảo hiểm y tế và các dịch vụ thiết yếu khác.

Hiện khoảng 27% các quốc gia đưa hành động kinh tế tuần hoàn vào Đóng góp do Quốc gia Tự quyết định (NDC). Kinh tế tuần hoàn cũng sẽ là chủ đề chính tại Hội nghị Biến đổi khí hậu lần thứ 30 của Liên Hợp Quốc (COP30). Việc khai thác và chế biến nguyên liệu, gồm nhiên liệu hóa thạch, khoáng sản và sinh khối, chiếm ít nhất 55% lượng khí nhà kính toàn cầu, đồng thời góp phần vào tình trạng suy giảm đa dạng sinh học và cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.

Giáo sư Yves Wautelet cho biết sự tương tác giữa công nghệ và nhu cầu của xã hội cần được thể hiện một cách rõ ràng trong thiết kế và vận hành hệ thống quản trị. Không chỉ đơn thuần áp dụng công nghệ, cần xác định rõ công nghệ đó phục vụ lợi ích gì cho cộng đồng, phát triển bền vững và điều chỉnh công nghệ để phù hợp với mục tiêu xã hội.