Chiều ngày 18/7, Ủy ban Nhân dân tỉnh Lai Châu đã tổ chức Hội nghị công bố Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045. Hội nghị có sự tham gia của đại diện Văn phòng Chính phủ, Vụ Quy hoạch kiến trúc – Bộ Xây dựng, và lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh Lai Châu.

Hội nghị thông qua Quyết định số 1185/QĐ-TTg ngày 19/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó quy hoạch Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng bao gồm 3 xã và 1 thị trấn: xã Ma Li Pho, Huổi Luông, Mường So và thị trấn Phong Thổ. Quy mô lập quy hoạch có diện tích khoảng 26.669 ha với mục tiêu phát triển mạnh kinh tế cửa khẩu biên mậu với thị trường lớn Trung Quốc.

Mục tiêu của quy hoạch là xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng thành một khu kinh tế phát triển năng động, hiệu quả, có tầm quốc tế. Khu kinh tế này sẽ trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ, thương mại – du lịch động lực của toàn vùng và là một cực tăng trưởng quan trọng.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Giàng A Tính – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu nhấn mạnh: Việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045 là dấu mốc quan trọng, tạo cơ sở pháp lý và định hướng chiến lược để thu hút đầu tư, huy động nguồn lực, tổ chức không gian phát triển đa ngành – đa lĩnh vực – bền vững.

Quy hoạch có quy mô 266,69km², phát triển hài hòa giữa thương mại – dịch vụ – công nghiệp – du lịch – nông nghiệp hàng hóa; đảm bảo đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bảo vệ môi trường, giữ vững quốc phòng, an ninh và thích ứng với biến đổi khí hậu. Tỉnh Lai Châu rất mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Trung ương, các bộ, ngành về cơ chế, chính sách, nguồn lực để triển khai đầu tư đồng bộ hạ tầng, thực hiện thành công các mục tiêu phát triển theo định hướng quy hoạch.

Để hiện thực hóa quy hoạch này, tỉnh Lai Châu sẽ cần tập trung vào việc triển khai các dự án đầu tư hạ tầng, tận dụng các nguồn lực để thúc đẩy sự phát triển của khu kinh tế. Đồng thời, tỉnh cũng sẽ cần tăng cường hợp tác quốc tế, đặc biệt là với Trung Quốc, để khai thác tiềm năng của thị trường này.

Trước những cơ hội và thách thức mà quy hoạch Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng mang lại, tỉnh Lai Châu sẽ cần có những giải pháp cụ thể và hiệu quả để đảm bảo thực hiện thành công các mục tiêu đã đề ra. Việc triển khai quy hoạch này không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của tỉnh và vùng Tây Bắc.

Tại xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu, người dân tộc Mông đang tích cực thay đổi tư duy sản xuất và tiếp cận với những tiến bộ khoa học kỹ thuật để phát triển kinh tế bền vững. Với niềm tin vào Đảng và bộ máy chính quyền địa phương, người Mông tại đây đã đoàn kết, đồng lòng xây dựng nếp sống văn hóa mới.

Việc thành lập xã Mường Kim trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và quy mô dân số của 4 xã đã mang lại không gian phát triển mới cho người dân. Cán bộ gần dân, sát dân đã giải quyết kịp thời các vướng mắc và khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh để thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển. Xã Mường Kim hiện có 16 bản, với 540 hộ và 3.561 nhân khẩu người Mông, tập trung ở các bản như Huổi Pắc, Pá Khoang, Hô Ta, Tu San.

Địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tập quán canh tác lạc hậu và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Một số giống cây trồng có năng suất và giá trị kinh tế cao như chè, chanh leo, đào chín sớm, lê, mắc-ca, quế đã được đưa vào gieo trồng.

Bên cạnh đó, người Mông ở xã Mường Kim đã đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm thông qua đầu tư homestay, giữ gìn nghề truyền thống và xây dựng, duy trì chợ phiên Nậm Pắt. Chợ phiên này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, mang lại thu nhập cho người dân.

Diện mạo các bản người Mông ở Mường Kim đã thay đổi đáng kể với giao thông đến trung tâm xã được nâng cấp, mở rộng và các bản có nhà văn hóa, trường học được đầu tư kiên cố.

Ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, cho biết cấp ủy, chính quyền xã đã bàn bạc và phân vùng phát triển theo từng thành phần dân tộc. Đối với đồng bào Mông, xã vận động bà con phát triển cây chè, cây ăn quả ôn đới và tập trung quảng bá, thu hút đầu tư, huy động nguồn lực phát triển hệ thống homestay, điểm du lịch và du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.

Lai Châu, một tỉnh miền núi phía Bắc với địa hình phức tạp, khí hậu mát mẻ và hệ thống sông suối phong phú, đang nổi lên như một điểm sáng trong phát triển cây dược liệu quý hiếm. Với hơn 2/3 diện tích tự nhiên là rừng, đất lâm nghiệp và thảm thực vật phong phú, Lai Châu được đánh giá có tiềm năng lớn trong lĩnh vực này.

Tỉnh Lai Châu hiện có gần 900 loài dược liệu, trong đó nhiều loài có giá trị kinh tế cao như sâm Lai Châu, lan kim tuyến, thất diệp nhất chi hoa, đương quy. Diện tích trồng dược liệu toàn tỉnh hiện là hơn 17.800 ha, bao gồm các loại cây như quế, sơn tra, sa nhân, thảo quả, sâm Lai Châu, thất diệp nhất chi hoa, đương quy. Đặc biệt, tỉnh Lai Châu đang tập trung phát triển sản phẩm OCOP từ dược liệu trên địa bàn và hướng đến xây dựng thương hiệu uy tín, có giá trị đặc biệt đối với sản phẩm từ thảo dược.

Tỉnh cũng đang tìm kiếm thị trường đầu ra cho sản phẩm này. Nhiều hộ dân tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Lai Châu đã mạnh dạn chuyển đổi sản xuất từ trồng ngô, lúa nương sang trồng dược liệu, qua đó góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống. Điển hình như gia đình chị Phàn Tả Mẩy ở bản Sín Chả, xã Sì Lở Lầu, đã vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống từ chuyển đổi sang trồng cây dược liệu. Hiện, gia đình chị đã có thu nhập trên 400 triệu đồng từ trồng sâm Lai Châu và thất diệp nhất chi hoa.

Tỉnh Lai Châu đã có nhiều giải pháp để bảo tồn và phát triển cây dược liệu. HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 38/2019/NQ-HĐND ngày 11/12/2019 thông qua Đề án phát triển một số cây dược liệu giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Đặc biệt, Tỉnh ủy Lai Châu đã ban hành Nghị quyết số 17-NQ/TU về phát triển sâm Lai Châu giai đoạn 2024-2030, định hướng đến năm 2035.

Trên cơ sở đó, nhiều chính sách được tỉnh ban hành liên quan đến việc hỗ trợ giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong giai đoạn từ năm 2020-2025 đối với các loại cây dược liệu: sâm Lai Châu, thất diệp nhất chi hoa, lan kim tuyến. Tỉnh cũng hỗ trợ bảo tồn, hoàn thiện quy trình, nhân giống dược liệu, vật tư, bao bì nhãn mác sản phẩm; hỗ trợ chi phí chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, áp dụng quy trình kỹ thuật và quản lý chất lượng đồng bộ theo chuỗi.

Với những giải pháp đồng bộ và quyết tâm cao, tỉnh Lai Châu đang kỳ vọng sẽ khai thác tiềm năng lớn từ cây dược liệu, tạo nguồn thu quan trọng cho tỉnh và góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống cho người dân.

Giá heo hơi trên cả nước đang có xu hướng giảm trong vài ngày gần đây. Nguyên nhân chính được cho là do người nuôi tăng bán để chạy dịch bệnh tả heo châu Phi, khiến giá heo giảm thêm.

Chiều ngày 17-7, giá heo hơi trên cả ba miền đồng loạt giảm từ 1.000 – 1.500 đồng/kg so với ngày trước đó. Giá heo hơi hiện được ghi nhận ở mức phổ biến từ 62.000 – 67.000 đồng/kg tùy khu vực và chất lượng heo.

Tại miền Bắc, giá heo hơi ở nhiều địa phương như Lai Châu, Lào Cai còn 64.000 đồng/kg, thấp nhất khu vực. Hà Nội, Hưng Yên, Ninh Bình, Bắc Ninh xuống 65.000 đồng/kg, bằng với nhiều tỉnh thành khác trong khu vực. Hải Phòng được ghi nhận là địa phương có giá tốt nhất ở miền Bắc với 66.000 đồng/kg.

Tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, giá heo hơi tiếp tục giảm thêm. Nghệ An hiện xuống còn 64.000 đồng/kg; Hà Tĩnh, Quảng Trị và Huế còn 63.000 đồng/kg; Gia Lai 62.000 đồng/kg. Các tỉnh thành còn lại phổ biến trong ngưỡng 63.000 – 64.000 đồng/kg.

Giá heo hơi ở miền Nam dù giảm theo xu hướng chung của cả ba miền nhưng giá bình quân vẫn đang ở mức cao nhất cả nước. Phần lớn các tỉnh như An Giang, Vĩnh Long, Đồng Nai, Tây Ninh… được ghi nhận ở mức phổ biến 64.000 – 66.000 đồng/kg tùy địa phương. Riêng Cà Mau cao nhất khu vực và cả nước với 67.000 đồng/kg.

Trước tình hình bệnh dịch tả heo châu Phi đang diễn biến phức tạp, nhiều chuyên gia cho rằng người nuôi tăng bán để chạy dịch đã góp phần khiến giá heo đang giảm thêm. Ông Nguyễn Kim Đoán, phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, cho biết tình hình dịch vẫn diễn ra khá phức tạp trong thời gian dài, nhưng thời điểm này mới cao trào. Nhiều người nuôi chấp nhận bán tháo heo sớm hơn so với thời gian nuôi bình thường để chạy dịch, nắm được tâm lý này, nhiều thương lái ép giá mua.

Sau thời gian tăng nóng, đến nửa đầu tháng 3-2025, giá heo hơi phía Nam đạt đỉnh với 84.000 đồng/kg. Tuy nhiên vào đầu tháng 6-2025, giá đã giảm xuống còn 75.000 đồng/kg, và từ đó đến nay tiếp tục giảm dần.

Với giá heo hơi hiện nay và mức giá thức ăn chăn nuôi đã hạ nhiệt, nhiều người nuôi cho biết vẫn có được lợi nhuận ổn nếu không bị ảnh hưởng từ dịch bệnh.

Về vấn đề giá đồ ăn tại sân bay mắc vì dùng thịt heo nhập khẩu từ Brazil, hiện chưa có thông tin chính xác về vấn đề này. Theo dõi thêm thông tin về giá heo hơi trên Tuổi Trẻ Online.

Lai Châu đang tích cực ứng dụng nền tảng số để quảng bá và nâng cao hiệu quả tiêu thụ các sản phẩm OCOP và sản phẩm đặc thù của địa phương. Điều này đang trở thành xu hướng kinh doanh hiện đại trong bối cảnh thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam.

Đến nay, tỉnh Lai Châu đã có 215 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao và 4 sao. Các sản phẩm này mang đậm bản sắc địa phương như đông trùng hạ thảo, chè shan tuyết, hạt mắc-ca khô Lai Châu, gạo tẻ tròn, gạo lứt séng cù, gạo séng cù, miến dong Bình Lư, dưa lưới ichiba… Sở Công Thương tỉnh đã triển khai các hoạt động hỗ trợ chủ thể có sản phẩm OCOP thực hiện chuyển đổi số, bao gồm hướng dẫn kết nối doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trưng bày quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông sản tại các hội nghị, hội chợ ở các tỉnh, thành trong cả nước.

Sở Công Thương cũng hỗ trợ xây dựng website thương mại điện tử để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm hàng hóa và nâng cao năng lực cạnh tranh. Để đẩy mạnh tiêu thụ nông sản trên các sàn thương mại điện tử lớn tại Việt Nam, Sở Công Thương đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ đưa các sản phẩm OCOP của tỉnh lên sàn thương mại điện tử như Posttmart.vn (Bưu điện Việt Nam), Voson.vn (Viettel Post)…

Ngoài ra, Sở Công Thương cũng phối hợp tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng số, livestream bán hàng, chụp ảnh, xây dựng thương hiệu số cho các chủ thể OCOP, hộ kinh doanh và hợp tác xã. Hội Nông dân tỉnh đã phối hợp với Bưu điện tỉnh mở lớp đào tạo, tập huấn, tuyên truyền, quảng bá sàn thương mại điện tử Buudien.vn đến hội viên, nông dân, các hộ sản xuất nông nghiệp, tổ chức, doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp và cơ sở tại Lai Châu đã chủ động xây dựng kênh bán hàng trực tuyến. Cơ sở Đông trùng hạ thảo Huy Cương đang chú trọng đầu tư hệ thống máy móc hiện đại và đa dạng kênh bán hàng. Cơ sở đã xây dựng, duy trì trang fanpage, website riêng để giới thiệu sản phẩm và đẩy mạnh kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử.

Tây Bắc TV, một đơn vị được tôn vinh “Thương hiệu Vàng nông nghiệp Việt Nam năm 2024”, đã có 4 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao và đã xây dựng được các kênh phân phối, bán lẻ online đa nền tảng như youtube, facebook, tiktok, zalo, shoppee, website.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, việc ứng dụng nền tảng số trong tiêu thụ sản phẩm OCOP của tỉnh vẫn còn đối mặt với không ít khó khăn. Các khó khăn này bao gồm hạn chế về kỹ năng số của các chủ thể OCOP và hạ tầng mạng tại một số vùng nông thôn còn yếu, chi phí vận chuyển hàng hóa cao…

Hướng tới giai đoạn phát triển mới, Lai Châu xác định chuyển đổi số là xu thế tất yếu và là động lực thúc đẩy Chương trình OCOP phát triển bền vững. Tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, đa dạng hóa kênh phân phối số, hỗ trợ các chủ thể hoàn thiện sản phẩm theo hướng chuyên nghiệp, chuẩn hóa.

Lai Châu đã tìm ra một giải pháp linh hoạt để duy trì hoạt động giao dịch tín dụng chính sách sau khi sắp xếp đơn vị hành chính. Thay vì cắt giảm 106 xã, phường, thị trấn xuống 38 xã, phường như kế hoạch ban đầu, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) tỉnh đã tham mưu với tỉnh thống nhất giữ nguyên 106 điểm giao dịch tại xã. Đây là quyết định sáng tạo, vừa đảm bảo tính ổn định trong cung ứng dịch vụ tài chính, vừa giúp người dân không bị gián đoạn tiếp cận vốn vay chính sách.

Ông Nguyễn Thanh Hà, Phó Giám đốc Ngân hàng CSXH Chi nhánh tỉnh, cho biết rằng tín dụng chính sách không chỉ cung ứng vốn mà còn là công cụ hỗ trợ sinh kế, giúp hộ nghèo và các đối tượng yếu thế tiếp cận nguồn lực để vươn lên. Việc giữ nguyên các điểm giao dịch xã giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại và đảm bảo sự ổn định về mặt tâm lý và tổ chức trong quá trình giao dịch.

Tính đến ngày 13/7/2025, tổng dư nợ tín dụng chính sách toàn tỉnh đạt hơn 4.172 tỷ đồng, với 53.233 khách hàng đang còn dư nợ. Hoạt động giao dịch tại các điểm xã tiếp tục được tổ chức định kỳ hằng tháng, bảo đảm đủ điều kiện kỹ thuật, an toàn vốn và đúng quy trình nghiệp vụ.

Mô hình của Lai Châu được xem là giải pháp phù hợp, vừa đảm bảo hiệu quả vận hành, vừa không ‘bỏ rơi’ người dân vùng sâu, vùng xa. Các điểm giao dịch xã không chỉ là nơi ‘thu – phát vốn’ còn thể hiện tính nhân văn trong hành trình bảo đảm tài chính toàn diện và không để ai bị bỏ lại phía sau.

Việc giữ nguyên 106 điểm giao dịch tại xã của Lai Châu không chỉ giúp người dân tiếp cận dễ dàng với các dịch vụ tài chính mà còn thể hiện sự quan tâm của chính quyền địa phương đối với người dân, đặc biệt là những người yếu thế. Đây là một cách tiếp cận phù hợp và nhân văn trong việc phát triển và cung cấp dịch vụ tài chính tại các khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa.

Nhìn chung, giải pháp của Lai Châu đã mang lại nhiều lợi ích cho người dân và cộng đồng. Việc duy trì hoạt động giao dịch tín dụng chính sách tại các điểm xã đã giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời đảm bảo sự ổn định và an toàn trong quá trình giao dịch. Đây là một mô hình đáng học hỏi và nhân rộng tại các địa phương khác.