TP.HCM đang đối mặt với thách thức lớn trong việc triển khai các dự án đốt rác phát điện như một giải pháp thay thế cho phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh. Tại một buổi giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách và pháp luật bảo vệ môi trường tại TP.HCM, ông Nguyễn Hồng Nguyên, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, cho biết thành phố đang xử lý khoảng 14.000 tấn rác sinh hoạt mỗi ngày. Tuy nhiên, chỉ khoảng 40% lượng rác này được xử lý bằng công nghệ đốt, compost, tái chế, trong khi phần còn lại vẫn được chôn lấp hợp vệ sinh.

Các doanh nghiệp tại TP.HCM đang gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục để triển khai dự án đốt rác phát điện. Ông Nguyễn Văn An, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, đánh giá rằng việc triển khai các dự án đốt rác phát điện tại TP.HCM còn chậm. Ông cho rằng cần có sự đánh giá và cải thiện quy trình thẩm định, phê duyệt dự án để hỗ trợ doanh nghiệp.

Bà Huỳnh Lan Phương, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH xử lý chất thải Việt Nam, cho rằng quy trình thẩm định, phê duyệt dự án chuyển đổi công nghệ đốt rác phát điện còn phức tạp và cần có cơ chế giám sát và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Bà nhấn mạnh rằng việc hỗ trợ doanh nghiệp là điều cần thiết để đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án bảo vệ môi trường.

Đại diện Tổng công ty BIWASE cũng cho rằng việc xử lý rác sinh hoạt bằng phương pháp tái chế sâu đang gặp nhiều vướng mắc. Doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc xác định định mức tiêu hao chi phí cụ thể cho các công đoạn xử lý và hoạt động dịch vụ vận hành bảo trì. Điều này đòi hỏi sự can thiệp và hướng dẫn của cơ quan chức năng để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết thành phố đã có nhiều đơn vị thực hiện chuyển đổi công nghệ xử lý rác bằng công nghệ đốt rác phát điện. Tuy nhiên, sự chênh lệch giữa giá thành và chi phí cho nhà đầu tư rất thấp, khiến TP.HCM kiến nghị Trung ương có chính sách về giá thành phù hợp để đảm bảo sự vận hành của nhà máy. Ông nhấn mạnh rằng sự hỗ trợ từ Trung ương là rất cần thiết để giúp TP.HCM đẩy nhanh tiến độ bảo vệ môi trường.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đánh giá cao những kết quả đạt được của TP.HCM trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và nhấn mạnh rằng bảo vệ môi trường là yếu tố sống còn cho sự phát triển bền vững. Ông cũng chỉ đạo TP.HCM tiếp tục chủ động nghiên cứu kiến nghị sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường và đẩy mạnh nghiên cứu đổi mới ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong bảo vệ môi trường. Ông tin rằng với sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, TP.HCM sẽ đạt được mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Chính phủ Việt Nam đã có những chính sách hỗ trợ để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xử lý rác thải thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu bảo vệ môi trường, cần có sự phối hợp và vào cuộc mạnh mẽ của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân.

Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đạt được phát thải ròng bằng ‘0’. Tại Diễn đàn ‘Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về tiềm năng và thách thức của thị trường carbon tại Việt Nam.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang ở giai đoạn định hình nền móng thị trường carbon, với nhiều tiềm năng nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Các chuyên gia chỉ ra rằng hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định khí nhà kính (MRV) chưa đồng bộ và thiếu chuẩn hóa là một trong những rào cản lớn. Việc thiếu một hệ thống MRV chuẩn hóa và hiệu quả làm cản trở quá trình theo dõi, báo cáo và xác minh lượng khí thải, từ đó gây khó khăn cho việc xác định giá trị giảm phát thải.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp tại Việt Nam đang gặp phải hạn chế về nhận thức, nhân lực và tài chính khi tiếp cận thị trường carbon. Nhiều doanh nghiệp chỉ hiểu đơn giản về giảm phát thải mà chưa thực sự ứng dụng công nghệ tuần hoàn tài nguyên để phát triển bền vững. Điều này làm nổi bật nhu cầu cấp thiết về nâng cao nhận thức và năng lực cho doanh nghiệp trong việc tham gia thị trường carbon.

Theo ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, từ nay đến 2028, Việt Nam sẽ thí điểm cấp phát hạn ngạch miễn phí và vận hành sàn giao dịch carbon. Từ năm 2029, sẽ áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế. Các bộ, ngành đang hoàn thiện hành lang pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và tránh ảnh hưởng tới cam kết giảm phát thải quốc gia. Việc xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý là bước quan trọng nhằm tạo ra một thị trường carbon minh bạch, hiệu quả và bền vững.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị rằng để phát triển thị trường carbon hiệu quả, cần đầu tư vào nền tảng kỹ thuật và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tài chính, hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức quốc tế sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp vượt qua các rào cản và tận dụng cơ hội từ thị trường carbon.

Tóm lại, việc phát triển thị trường carbon tại Việt Nam mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Với sự nỗ lực từ cả chính phủ và doanh nghiệp, cùng với sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế, Việt Nam có thể xây dựng một thị trường carbon hiệu quả và bền vững, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững và đạt được phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050.