Nghị định 205/2025/NĐ-CP: Cú hích chiến lược cho ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam

Từ ngày 1/9/2025, Nghị định 205/2025/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính sách phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) tại Việt Nam. Nghị định này được kỳ vọng sẽ trở thành cú hích chiến lược, giúp ngành CNHT Việt Nam bứt phá và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Chính sách mới mở đường cho doanh nghiệp bứt phá

Nghị định 205/2025/NĐ-CP là văn bản sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 111/2015/NĐ-CP, với hướng mở rộng đối tượng, tăng cường mức ưu đãi và đơn giản hóa thủ tục cho doanh nghiệp CNHT. Theo đó, doanh nghiệp thuộc danh mục ưu tiên sẽ được hỗ trợ tới 70% chi phí nghiên cứu phát triển, đầu tư máy móc thiết bị, thuê chuyên gia tư vấn chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực. Đồng thời, doanh nghiệp cũng sẽ được hỗ trợ chi phí kiểm định, đăng ký sở hữu trí tuệ, mã số mã vạch, xúc tiến thương mại và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Trần Quốc Toản, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghiệp (Bộ Công Thương) chia sẻ, Nghị định 205/2025/NĐ-CP không chỉ là sự tiếp nối mà là bước ngoặt trong chính sách phát triển CNHT. Lần đầu tiên, mức hỗ trợ tài chính được mở rộng và tập trung vào các nhu cầu thiết yếu của doanh nghiệp, từ đầu tư công nghệ đến phát triển thị trường.

Tuy nhiên, để tận dụng tối đa cơ hội, các chuyên gia cho rằng nỗ lực bứt phá không thể chỉ trông chờ vào chính sách mà còn cần sự chủ động và quyết liệt từ chính các doanh nghiệp trong ngành. Giới chuyên gia đều chung quan điểm rằng chính sách dù tốt đến đâu cũng chỉ là điều kiện cần, điều kiện đủ rất cần sự chủ động và quyết liệt từ phía doanh nghiệp.

Giải pháp cụ thể để tạo sức bật cho doanh nghiệp

Để ngành CNHT phát triển đúng hướng, các chuyên gia đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm mà doanh nghiệp cần tập trung. Thứ nhất, doanh nghiệp cần mạnh dạn thay thế dây chuyền lạc hậu, tận dụng các chương trình hỗ trợ tài chính từ Nghị định 205/2025/NĐ-CP và từ địa phương để đầu tư máy móc, công nghệ cao. Thứ hai, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001, ISO 14001, IATF 16949 là yêu cầu tất yếu nếu muốn trở thành nhà cung ứng chính thức cho các tập đoàn FDI.

Thứ ba, doanh nghiệp cần chủ động tham gia hội chợ công nghiệp, liên kết với các hiệp hội ngành hàng và chủ động tiếp cận các tập đoàn lớn đang đầu tư tại Việt Nam. Thứ tư, doanh nghiệp cần hợp tác với các trường nghề, đại học kỹ thuật và tận dụng chính sách hỗ trợ đào tạo để xây dựng đội ngũ vận hành công nghệ mới. Cuối cùng, việc đáp ứng tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đang dần trở thành điều kiện bắt buộc khi tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nếu tận dụng tốt chính sách và chủ động cải tiến, ngành CNHT Việt Nam hoàn toàn có thể bước lên nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị khu vực. Với sự quyết tâm và nỗ lực của cả doanh nghiệp và Chính phủ, ngành CNHT Việt Nam hứa hẹn sẽ có một tương lai tươi sáng trong thời gian tới.

Trước những tác động của thuế quan Mỹ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực xây dựng kế hoạch để thích ứng và giảm thiểu rủi ro. Theo báo cáo của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang tập trung tìm kiếm thị trường mới nhằm đối phó với những thách thức từ thuế quan. Điều này không chỉ diễn ra trong lĩnh vực xuất khẩu mà còn trong các ngành sản xuất, kinh doanh trong nước, với 34,9% doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn này.

Cùng với việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp cũng có xu hướng tăng cường nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào từ các đối tác khác. Đặc biệt, các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang đẩy mạnh tìm kiếm thị trường ngoài Mỹ. Ngược lại, các công ty xây dựng có xu hướng chờ đợi và tập trung nhiều hơn vào giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất.

Thực tế, từ tháng 4, một số doanh nghiệp như SK Foods đã chủ động lập kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, UAE. Qua khảo sát, các doanh nghiệp nhiều ngành cho rằng họ chịu tác động khá nghiêm trọng từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ. Việt Nam hiện có lợi thế với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác. Phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng được xem là điều cần thiết để giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng khuyến nghị về các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ, Trung Quốc. Việc đa dạng hóa thị trường và đối tác sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam giảm thiểu rủi ro và tận dụng được các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do.

Việc tìm kiếm thị trường mới và đa dạng hóa đối tác không chỉ giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng từ thuế quan mà còn góp phần vào việc phát triển bền vững và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Qua đó, các doanh nghiệp Việt Nam có thể chủ động hơn trong việc đối mặt với những thay đổi trong chính sách thương mại quốc tế.

Như vậy, để ứng phó với rủi ro thuế quan và thích ứng với những thay đổi trong chính sách thương mại, các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực triển khai nhiều giải pháp, từ tìm kiếm thị trường mới đến tăng cường nội địa hóa và đa dạng hóa nguồn nguyên liệu.

Đồng thời, với sự hỗ trợ từ Chính phủ thông qua đẩy mạnh xúc tiến thương mại và mở rộng FTA, các doanh nghiệp Việt Nam có thêm cơ hội để phát triển và hội nhập sâu vào kinh tế thế giới.

Tóm lại, với những điều chỉnh và chiến lược phù hợp, các doanh nghiệp Việt Nam có thể đối mặt với thách thức thuế quan và khai thác hiệu quả các cơ hội từ quá trình toàn cầu hóa và tự do hóa thương mại.

Vietnam Times

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với nhà báo Pavel Zarubin, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lên tiếng bảo vệ nỗ lực phát triển ngành công nghiệp sản xuất ô tô nội địa của Nga, một quá trình đã kéo dài hàng thập kỷ. Ông Putin cho rằng việc xây dựng một ngành công nghiệp ô tô độc lập là điều cần thiết để bảo vệ quyền tự chủ về kinh tế và chính trị của đất nước.

Quay lại thập niên 1990, một số thành viên trong chính phủ đã đề xuất bỏ qua việc phát triển ngành công nghiệp ô tô và thay vào đó phụ thuộc vào xe nhập khẩu. Tuy nhiên, ông Putin đã kiên quyết phản đối quan điểm này. “Chúng ta phải nói đến vấn đề độc lập công nghệ,” ông Putin nhấn mạnh. “Nếu chúng ta chỉ mua tất cả mọi thứ bằng nguồn thu từ dầu khí, trong khi phương Tây đang cố gắng cắt đứt chúng ta khỏi nguồn thu này, thì nước Nga sẽ đánh mất khả năng cạnh tranh và chủ quyền quốc gia.”

Quá trình phát triển ngành công nghiệp ô tô của Nga bắt đầu bằng việc hợp tác với các đối tác phương Tây, khi họ được cấp phép xây dựng các nhà máy lắp ráp tại Nga. Từ đầu thập niên 2010, chính quyền Nga đã dần siết chặt yêu cầu nội địa hóa, buộc các hãng sản xuất phải chế tạo nhiều phụ tùng hơn ngay tại Nga.

Ông Putin tự hào nói: “Đó là công việc nghiêm túc. Về cơ bản, chúng ta đã tự tạo ra những chiếc ô tô của riêng mình.” Nỗ lực này đã phát huy hiệu quả sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra vào năm 2022, dẫn đến làn sóng các công ty phương Tây rút khỏi Nga khi phương Tây áp lệnh trừng phạt lên Matxcơva.

Theo hãng phân tích Autostat, trong năm 2024, Nga đã bán hơn 1,5 triệu xe khách mới, tăng 48% so với năm trước. Trong đó, ô tô Lada chiếm khoảng 28% thị phần với 436.155 xe, tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu thị trường. Tuy nhiên, các vị trí còn lại trong top 10 đều thuộc về các thương hiệu Trung Quốc.

Tổng thống Putin từ lâu đã đích thân quảng bá cho ngành công nghiệp ô tô nội địa và thường xuyên xuất hiện khi lái xe Lada hoặc Kamaz. Ông cũng sử dụng xe limousine của thương hiệu xe sang Aurus – sản xuất tại Nga – làm xe tổng thống. Năm 2024, ông đã tặng xe Aurus cho nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và Quốc vương Bahrain Hamad bin Isa Al Khalifa.

Trong giai đoạn 2025-2030, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng về lợi nhuận, với kỳ vọng lợi nhuận hợp nhất có thể đạt mức gấp đôi so với năm 2024, ước tính vào khoảng 1.700 tỷ đồng. Đặc biệt, lợi nhuận riêng của tập đoàn dự kiến sẽ tăng gấp 3 lần, ước tính khoảng 470 tỷ đồng.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, lãnh đạo Vinatex kêu gọi sự nhất quán trong hành động và tư duy sáng tạo, cùng với sự đột phá mạnh mẽ về chất lượng tăng trưởng trong toàn bộ hệ thống doanh nghiệp thành viên. Điều này cho thấy sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng của tập đoàn trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh và gia tăng giá trị cho các bên liên quan.

Việc đặt mục tiêu lợi nhuận gấp đôi và gấp 3 lần trong giai đoạn 2025-2030 thể hiện sự kỳ vọng lớn của Vinatex vào tiềm năng phát triển và khả năng tăng trưởng của tập đoàn. Đồng thời, cũng cho thấy sự nhấn mạnh vào việc không chỉ tăng trưởng về quy mô mà còn phải đảm bảo chất lượng tăng trưởng, thông qua việc áp dụng các chiến lược kinh doanh hiệu quả và tạo ra các giá trị gia tăng bền vững.

Để đạt được các mục tiêu đề ra, Vinatex sẽ cần tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động sản xuất kinh doanh, không ngừng nâng cao năng suất lao động, áp dụng công nghệ hiện đại và cải thiện quản lý để tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh. Cùng với đó, tập đoàn cũng cần chú trọng vào việc xây dựng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của sự phát triển trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.

Trước những mục tiêu đầy tham vọng, lãnh đạo Vinatex cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự nhất quán trong hành động và tư duy sáng tạo. Điều này cho thấy rằng, không chỉ có những mục tiêu cụ thể về lợi nhuận, mà còn đòi hỏi sự thay đổi trong cách thức làm việc, cách nghĩ và cách tiếp cận công việc của toàn bộ hệ thống doanh nghiệp thành viên.

Vinatex cũng mong muốn huy động tối đa sự tham gia của các doanh nghiệp thành viên để thực hiện các chiến lược, đồng thời kêu gọi sự ủng hộ của các bên liên quan. Mục tiêu không chỉ là tăng trưởng về lợi nhuận mà còn hướng tới sự phát triển bền vững của tập đoàn trong dài hạn.