Bộ Xây dựng đang đề xuất thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, một tổ chức tài chính nhà nước chuyên biệt, với mục tiêu hỗ trợ và phát triển nhà ở xã hội trên toàn quốc. Theo đề xuất, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ có vốn điều lệ ban đầu tối thiểu là 5.000 tỷ đồng, và dự kiến tăng lên 10.000 tỷ đồng sau ba năm hoạt động.

Quỹ này sẽ hoạt động theo mô hình doanh nghiệp 100% vốn công, thuộc quyền quản lý của nhà nước. Mục tiêu chính của Quỹ nhà ở quốc gia là đầu tư xây dựng, quản lý và vận hành các dự án nhà ở xã hội. Thông qua việc thành lập quỹ, chính phủ hy vọng sẽ có thêm nguồn lực để phát triển nhà ở giá rẻ, giúp người có thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở.

Về tổ chức và quản lý, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ được thành lập ở cả cấp trung ương và địa phương. Ở cấp trung ương, Quỹ sẽ trực thuộc Bộ Xây dựng, giúp Bộ thực hiện các chức năng quản lý nhà nước về phát triển nhà ở xã hội. Tại cấp địa phương, Quỹ nhà ở sẽ trực thuộc UBND cấp tỉnh, giúp chính quyền địa phương quản lý và triển khai các chương trình phát triển nhà ở xã hội phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương.

Thành lập Quỹ nhà ở quốc gia là một bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhà ở xã hội, đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Nếu được thành lập, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ là một kênh hỗ trợ tài chính quan trọng, giúp tăng cường khả năng tiếp cận nhà ở cho những người khó khăn về chỗ ở.

Trong thời gian gần đây, tỉnh đã đạt được những kết quả tích cực trong công tác phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Tỉnh ủy, UBND tỉnh và Chủ tịch UBND tỉnh đã thể hiện sự quyết tâm cao độ trong việc chỉ đạo để hoàn thành mục tiêu phát triển nhà ở xã hội theo đúng lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025.

Nhiều dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh đã được khởi công, triển khai và một số dự án đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân. Tuy nhiên, qua báo cáo của Sở Xây dựng về kết quả kiểm tra hoạt động mua bán và quản lý sử dụng nhà ở xã hội, vẫn còn tồn tại một số hạn chế và bất cập cần được khắc phục.

Cụ thể, tình trạng chậm trễ trong tiếp nhận hồ sơ, công khai và minh bạch thông tin dự án chưa đầy đủ vẫn còn diễn ra. Ngoài ra, còn tình trạng sử dụng căn hộ không đúng đối tượng hoặc không đúng mục đích, và một số đơn vị quản lý vận hành chưa đáp ứng điều kiện theo quy định. Những vấn đề này đã được đặt ra trước những yêu cầu cấp thiết về quản lý và sử dụng nhà ở xã hội một cách hiệu quả và đúng quy định.

Trước những vấn đề trên, Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu các chủ đầu tư phải thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục bán, cho thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội theo đúng quy định tại Điều 38 Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26/7/2024 của Chính phủ. Đồng thời, các chủ đầu tư cần phải công khai đầy đủ thông tin dự án, tiếp nhận hồ sơ, ký hợp đồng mua bán, cho thuê, cho thuê mua đúng quy định và đúng đối tượng.

Bên cạnh đó, các chủ đầu tư cũng được yêu cầu rà soát và khắc phục triệt để các bất cập trong quy trình tiếp nhận hồ sơ đăng ký; tổ chức thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ bằng nhiều hình thức bảo đảm tiếp nhận đầy đủ, không để tồn đọng, gây bức xúc trong nhân dân. Ngoài ra, chủ đầu tư cần phối hợp với Ban quản trị nhà chung cư (nếu đã thành lập) thực hiện đầy đủ việc bàn giao hồ sơ nhà chung cư, quỹ bảo trì phần sở hữu chung, mở tài khoản quản lý kinh phí bảo trì theo quy định.

UBND các xã, phường cũng được yêu cầu thực hiện công khai thông tin liên quan đến dự án nhà ở xã hội trên địa bàn theo quy định. Chủ động kiểm tra, theo dõi tình hình sử dụng, đối tượng sử dụng nhà ở xã hội tại các dự án trên địa bàn, xử lý các sai phạm theo thẩm quyền, báo cáo UBND tỉnh các nội dung vượt thẩm quyền.

Sở Xây dựng được giao chủ trì, hướng dẫn, đôn đốc và kiểm tra chặt chẽ việc tổ chức tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội tại các dự án, bảo đảm thực hiện bằng nhiều hình thức bảo đảm việc tiếp nhận đầy đủ, kịp thời, không để xảy ra tình trạng bỏ sót hồ sơ, gây bức xúc trong nhân dân. Qua đó, Sở Xây dựng sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo việc quản lý và sử dụng nhà ở xã hội được thực hiện một cách hiệu quả và đúng quy định.

Nhìn chung, để đạt được mục tiêu phát triển nhà ở xã hội một cách bền vững và hiệu quả, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện nghiêm túc các quy định về quản lý và sử dụng nhà ở xã hội. Đồng thời, cần có những biện pháp hỗ trợ, hướng dẫn để giúp các chủ đầu tư và người dân tiếp cận với nhà ở xã hội một cách dễ dàng và thuận lợi hơn.