Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như thanh long, ớt, đậu bắp đang gặp khó khăn trong việc xuất khẩu sang thị trường Liên minh châu Âu (EU) do vấn đề thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Từ ngày 1-7-2025, theo Thông tư 12/2025/TT-BNNMT, trách nhiệm cấp phép này đã được chuyển từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm tại các địa phương. Tuy nhiên, cho đến nay, việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm vẫn chưa được thực hiện do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật.

Thông tin từ các doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng cho biết, từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng xuất khẩu như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt tại các kho lạnh vì không thể xuất khẩu sang EU do thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết có khoảng 250 tấn hàng gia vị trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép. Tỉnh Bình Thuận đang có hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.

Trước đây, trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này đã được chuyển về cho địa phương quản lý. Tuy nhiên, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này.

Ngày 29-7 vừa qua, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã tổ chức hội nghị với các địa phương để thảo luận về vấn đề cấp phép. Tuy nhiên, việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc ‘trong suốt về mặt kỹ thuật’ trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp đang hy vọng rằng các cơ quan chức năng sẽ sớm giải quyết vấn đề này để giúp họ kịp thời xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU và các thị trường khác.

Đồng thời, để tránh tái diễn tình trạng này, các cơ quan chức năng cần khẩn trương hoàn thiện hệ thống pháp luật và quy trình cấp phép để giúp doanh nghiệp ổn định sản xuất và xuất khẩu.

Tối ngày 19 tháng 7, tại Nhà văn hóa Thanh niên (Phường Sài Gòn), Tổng lãnh sự quán Mỹ tại TP.HCM đã tổ chức chương trình ‘Khám phá nông nghiệp Mỹ’ nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ. Sự kiện kéo dài trong hai ngày 19 và 20 tháng 7 này mang đến cơ hội cho những người tham gia trải nghiệm và khám phá nhiều sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao từ Mỹ.

Trong chương trình, khách tham dự có thể thưởng thức và khám phá đa dạng các sản phẩm thực phẩm và đồ uống cao cấp nhập khẩu trực tiếp từ Mỹ. Các mặt hàng bao gồm thịt bò, gà, heo, các loại phô mai và khoai tây; trái cây tươi như táo, việt quất, anh đào, xuân đào; cùng với các sản phẩm trái cây sấy khô, đậu, thực phẩm đóng hộp và rượu vang. Sự kiện này cũng mang đến cơ hội để khách tham quan tìm hiểu thêm về các sản phẩm nông nghiệp độc đáo khác của Mỹ.

Bên cạnh việc nếm thử các sản phẩm, khách tham quan có thể khám phá các sản phẩm nổi bật như thời trang làm từ bông Mỹ và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe cho thú cưng. Đây là những sản phẩm tiêu biểu cho sự đa dạng và chất lượng của ngành nông nghiệp Mỹ.

Bà Carolee A. Williamson, quyền Tổng lãnh sự Mỹ tại TP.HCM, đã có những lời chia sẻ trong buổi khai mạc sự kiện. Theo bà, kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Việt Nam được nhân dịp này thông qua việc tổ chức một loạt hoạt động giới thiệu các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao và an toàn của Mỹ đến người tiêu dùng Việt Nam.

Sự kiện này không chỉ là dịp để kết nối người dân hai nước mà còn là dịp kỷ niệm lịch sử mối liên kết bền chặt giữa ngành thực phẩm, đồ uống và nông nghiệp hai nước, vốn đã và đang bổ sung hỗ trợ cho nhau. Qua đó, sự kiện góp phần tăng cường sự hiểu biết và hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực nông nghiệp, đồng thời mang lại trải nghiệm mới mẻ cho người tiêu dùng Việt Nam.

Với những hoạt động và sản phẩm đặc sắc, chương trình ‘Khám phá nông nghiệp Mỹ’ là cơ hội để người dân Việt Nam trải nghiệm và tìm hiểu về các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao từ Mỹ, cũng như tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực này.