Tình trạng lộ, lọt thông tin cá nhân đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng và tinh vi trong thời đại số hóa. Sự phát triển của thương mại điện tử và tốc độ số hóa các loại hình dịch vụ đã tạo điều kiện cho hoạt động mua, bán dữ liệu cá nhân diễn ra công khai trên các diễn đàn và tài khoản mạng xã hội, với sự tham gia của cả tổ chức và doanh nghiệp. Hậu quả của tình trạng này là nhiều người bị nhắn tin, gọi điện gây phiền phức, thậm chí bị lừa đảo. Kẻ xấu có thể sử dụng thông tin cá nhân để xây dựng các kịch bản lừa đảo riêng cho từng nhóm khác nhau.

Theo chuyên gia Ngô Trí Nhật, mặc dù cơ quan chức năng đã nỗ lực đánh sập nhiều đường dây chuyên đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân, nhưng các băng nhóm hacker vẫn tiếp tục hoạt động với nhiều hình thức tinh vi. Quá trình điều tra và xử lý các vụ việc liên quan đến lộ, lọt thông tin cá nhân thường kéo dài, làm ảnh hưởng đến công tác bảo đảm an toàn thông tin.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) đã báo cáo về 56 vụ việc liên quan đến mua, bán dữ liệu cá nhân trong sáu tháng đầu năm 2025, với hơn 110 triệu bản ghi bị thu thập và rao bán. Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, chia sẻ rằng nhu cầu thu thập dữ liệu cá nhân phục vụ hoạt động sản xuất và kinh doanh là rất lớn. Tuy nhiên, nhiều hệ thống thông tin có hoạt động thu thập, phân tích, và xử lý dữ liệu cá nhân hiện còn tồn tại lỗ hổng trong quy trình khai thác và sử dụng.

Ông Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo, cho rằng các doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu cá nhân của khách hàng để gia tăng giá trị dịch vụ và kết nối. Tuy nhiên, việc khai thác dữ liệu cá nhân phải đảm bảo tính bảo mật, lưu trữ thông tin tại máy chủ ở Việt Nam, và có mã hóa các thông tin nhạy cảm như danh tính khách hàng và tình trạng tài chính.

Để ngăn chặn tình trạng lộ, lọt thông tin và bảo vệ người dân khỏi nạn lừa đảo, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật này quy định rõ ràng và cụ thể các khái niệm về dữ liệu cá nhân, bao gồm “dữ liệu cá nhân cơ bản”, “dữ liệu cá nhân nhạy cảm”, “đánh giá tác động xử lý dữ liệu cá nhân”, và “bảo vệ dữ liệu cá nhân”. Luật cũng cấm tuyệt đối hành vi mua, bán dữ liệu cá nhân.

Các chuyên gia cho rằng cơ quan chức năng cần triển khai các giải pháp đồng bộ, như ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành chi tiết và dễ thực hiện. Ngoài ra, cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ, cơ quan để chia sẻ dữ liệu và cảnh báo sớm vi phạm. Cần tổ chức các chiến dịch tuyên truyền và nâng cao nhận thức về bảo mật thông tin cá nhân. Đồng thời, cần có một kênh tương tác và đường dây nóng để người dân và doanh nghiệp có thể tố giác hành vi vi phạm hoặc khai báo nếu phát hiện dữ liệu của mình bị đánh cắp.

Người dân cần cảnh giác và không chia sẻ thông tin cá nhân qua mạng xã hội hoặc các khảo sát trôi nổi. Người dân cũng nên sử dụng mật khẩu mạnh, không dùng chung mật khẩu cho nhiều tài khoản, và không mở các liên kết hoặc tập tin đáng ngờ. Thường xuyên cập nhật các phần mềm chống virus và bảo mật trên các thiết bị cá nhân là một biện pháp quan trọng để bảo vệ thông tin cá nhân.

Xu hướng tinh giản nhân sự đang trở nên phổ biến trong ngành ngân hàng tại Việt Nam, với hàng nghìn người bị cắt giảm trong vài năm qua. Điều này không chỉ phản ánh nỗ lực tối ưu hóa chi phí mà còn thể hiện bước chuyển dịch chiến lược để thích nghi với kỷ nguyên công nghệ.

Theo báo cáo tài chính quý II/2025, ngân hàng Lộc Phát (LPBank) đã cắt giảm 367 nhân sự chỉ trong 3 tháng, nâng tổng số lao động tinh gọn trong 12 tháng qua lên 2.900 người, tương đương mức sụt giảm tới 24%. Điều này gây chú ý khi so với quy mô nhân sự của nhà băng này trước đó.

Không chỉ LPBank, nhiều ngân hàng thương mại khác cũng chứng kiến sự co hẹp mạnh mẽ về lực lượng lao động. Trong quý I/2025, Sacombank đã giảm 930 nhân viên, xuống còn 16.128 nhân viên, tương đương giảm 5,45% so với cuối năm 2024. Trong suốt năm 2024, Sacombank cũng đã cắt giảm dần qua từng quý, từ 17.412 nhân viên xuống còn 17.058.

Tương tự, VIB ghi nhận mức giảm 495 người (4,37%) trong quý I/2025 và tổng cộng 750 người (6,47%) trong một năm qua tính đến cuối quý I/2025. TPBank cũng không nằm ngoài xu thế khi tinh gọn 124 nhân sự trong 3 tháng đầu năm, tương đương 1,57%.

Nguyên nhân chính của làn sóng này đến từ nhu cầu tối ưu hóa chi phí và tăng hiệu quả hoạt động nhờ số hóa. Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, ông Vũ Văn Tiền – Phó Chủ tịch HĐQT ABBank – nhấn mạnh: “Chúng tôi đã và đang tiến hành tinh giảm bộ máy mạnh mẽ, có những bộ phận giảm 30-40% để cắt giảm chi phí và nâng cao hiệu quả.”

Ông Tiền cũng chia sẻ, ABBank đã đầu tư mạnh vào hệ thống công nghệ suốt nhiều năm qua, song song với việc giao việc kèm chỉ tiêu buộc nhân sự sử dụng công nghệ hiệu quả hơn.

Trong khi đó, TPBank đẩy mạnh tự động hóa bằng việc đưa hàng trăm robot vào thay thế các tác vụ lặp đi lặp lại tại các bộ phận vận hành, giao dịch. Theo Tổng giám đốc Nguyễn Hưng, điều này giúp nhân sự chuyển từ những công việc thủ công sang các nhiệm vụ đòi hỏi sáng tạo và giá trị gia tăng cao hơn.

Điểm đáng chú ý là song song với việc tinh gọn nhân sự truyền thống, các ngân hàng vẫn tăng cường tuyển dụng nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI). Đây được xem là bước “chuyển mình” để đáp ứng yêu cầu phát triển ngân hàng số, chứ không phải dấu hiệu của một cuộc khủng hoảng lao động.

Từ các khảo sát khách hàng trong ngành ngân hàng, Vietnam Report nhận định, số lượng phòng giao dịch giờ đây không còn là thước đo phản ánh mức độ phủ sóng hay sức cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường, thay vào đó, chỉ số lượng giao dịch trực tuyến mới là thước đo quan trọng thể hiện khả năng tiếp cận và phục vụ khách hàng trong kỷ nguyên số.

Do đó, điều tất yếu là số lượng phòng giao dịch sẽ được tinh gọn, kéo theo cắt giảm nhân sự, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Việc cắt giảm nhân sự phản ánh sự dịch chuyển trọng tâm trong chiến lược phát triển của các ngân hàng từ mở rộng mạng lưới vật lý sang tối ưu hóa nền tảng số, giảm phụ thuộc vào nguồn lực lao động truyền thống, đồng thời tập trung vào tuyển dụng các vị trí chiến lược như phân tích dữ liệu, phát triển sản phẩm số, quản trị rủi ro công nghệ và an ninh mạng.

Bên cạnh đó, việc giảm nhân sự cũng góp phần kiểm soát chi phí hoạt động, giúp các ngân hàng duy trì và cải thiện lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Làn sóng số hóa và tinh giản nhân sự trong ngành ngân hàng không chỉ là hiện tượng tại Việt Nam mà còn phổ biến trên toàn cầu. Tuy nhiên, bài toán đặt ra là làm sao để đảm bảo chất lượng dịch vụ không bị ảnh hưởng khi giảm nhân sự, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh bằng công nghệ và con người phù hợp với xu thế mới.

Sự chuyển dịch này đặt ra yêu cầu cấp thiết về đào tạo lại lực lượng lao động, giúp họ thích ứng với vai trò mới trong môi trường số hóa – nơi công nghệ là công cụ, còn con người vẫn là trung tâm.

Thế hệ trẻ nông thôn Thái Nguyên đang ngày càng khẳng định vai trò của mình trong thời đại số, không còn là những ‘người đứng ngoài’ trong tiến trình phát triển công nghệ. Tại tỉnh Thái Nguyên, nhiều thanh niên đã và đang chủ động học hỏi và ứng dụng công nghệ để thay đổi cách làm kinh tế, giúp tăng thu nhập và phát triển địa phương.

Anh Hứa Văn Thượng, một thanh niên ở xã Na Rì, đã khởi nghiệp thành công với mô hình nuôi dúi nhờ vào việc ứng dụng công nghệ. Sau khi xem các video trên Youtube, anh Thượng đã tự tìm hiểu và quyết định xây dựng trang trại nuôi dúi. Sau 6 năm, anh đã xây dựng được 2 nhà nuôi có diện tích 150m2, trang bị hệ thống làm mát, sưởi ấm và đo độ ẩm được cài đặt trên điện thoại thông minh để đảm bảo dúi phát triển trong điều kiện tốt.

Không chỉ dừng lại ở đó, anh Thượng còn xây dựng kênh bán hàng trên các nền tảng như Zalo Shop, Shopee, Tiktok Shop để mở rộng thị trường. Hiện nay, sản phẩm của anh đã xuất đến nhiều tỉnh, thành như Hà Nội, Quảng Ninh, Phú Thọ, Tuyên Quang, Bắc Ninh, Cao Bằng… Việc sử dụng công nghệ đã hỗ trợ rất nhiều trong chăn nuôi, đặc biệt trong việc quảng bá và giới thiệu sản phẩm. Thông qua kênh bán hàng, anh Thượng đã mở rộng được thị trường cho 2 sản phẩm gồm dúi thương phẩm và dúi giống.

Tỉnh Thái Nguyên đang trên đà trở thành một trung tâm chuyển đổi số năng động của khu vực Trung du miền núi phía Bắc, và thanh niên là lực lượng nòng cốt trong tiến trình này. Tỉnh đoàn Thái Nguyên đã triển khai nhiều chương trình giúp thanh niên tiếp cận và làm chủ công nghệ một cách chủ động và thực chất.

Một trong những hoạt động nổi bật là Tỉnh đoàn phối hợp với các sở, ban, ngành tổ chức chương trình tập huấn chuyển đổi số từ cơ bản đến nâng cao cho cán bộ đoàn cơ sở và thanh niên nông thôn. Ngoài ra, còn có các hoạt động về chuyển đổi số, liên hoan tuổi trẻ sáng tạo, cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo… cho đoàn viên thanh niên nông thôn.

Tỉnh đoàn đã triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho người dân theo tinh thần ‘không ai bị bỏ lại phía sau’ trong tiến trình chuyển đổi số. Các đội hình ‘Thanh niên tình nguyện chuyển đổi số’ đã được thành lập tại nhiều xã, phường để hướng dẫn người dân cài đặt và sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt. Thanh niên còn hỗ trợ người dân đăng ký định danh điện tử VNeID, thực hiện các thủ tục hành chính mức độ 3, 4, giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí.

Chị Phạm Thị Thu Hiền, Bí thư Tỉnh đoàn Thái Nguyên, cho biết: ‘Để đảm bảo người trẻ dùng công nghệ an toàn, Tỉnh đoàn lồng ghép tập huấn an toàn không gian mạng, tìm hiểu Luật An ninh mạng và bộ Quy tắc ứng xử trên mạng thông qua các hội thi trực tuyến, chuyên đề sinh hoạt đoàn, cũng như phối hợp các đơn vị tổ chức sân chơi tìm hiểu pháp luật số dành cho đoàn viên, học sinh.’