Một bước ngoặt lịch sử trong lĩnh vực tiền tệ và tài chính vừa diễn ra khi Mỹ ký vào Đạo luật GENIUS, đánh dấu sự mở rộng toàn cầu của đồng stablecoin định giá bằng USD. Sự kiện này gây ra thách thức lớn đối với quyền lực tài chính của các quốc gia không sử dụng đồng USD, đẩy họ vào tình thế phải đối mặt với những thay đổi công nghệ và tái cấu trúc thể chế do stablecoin mang lại.

Đạo luật GENIUS, được Tổng thống Trump ký thành luật vào ngày 18/7/2025, sau khi được Quốc hội Mỹ thông qua, là một cột mốc quan trọng trong lịch sử tiền tệ hiện đại. Sự ra đời của đạo luật này tương đương với Hội nghị Bretton Woods và Sự kiện Nixon Shock, những sự kiện đã định hình lại trật tự tài chính toàn cầu.

Trong khi đó, tại Trung Quốc, các cuộc thảo luận về stablecoin định giá bằng USD tập trung vào cơ hội sáng tạo và lợi ích tài chính mà chúng mang lại. Tuy nhiên, rất ít người sẵn sàng chỉ ra rằng Trung Quốc đã tụt hậu nghiêm trọng trong lĩnh vực này và đang ở trong một tình thế bị động.

Không chỉ Trung Quốc, mà hầu hết các nền kinh tế không sử dụng đồng USD đều đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng do sự thâm nhập của công nghệ blockchain và sự thống trị gần như tuyệt đối của stablecoin định giá bằng USD. Một cuộc chiến bảo vệ quyền lực tài chính đã trở nên không thể tránh khỏi đối với hầu hết các quốc gia ngoài Mỹ.

Một số quốc gia ở Mỹ Latinh và châu Phi đã mở rộng cửa để stablecoin định giá bằng USD thâm nhập sâu vào hoạt động kinh tế hàng ngày của người dân. Tại Brazil và Argentina, việc thanh toán bằng stablecoin định giá bằng USD đã trở nên phổ biến. Tại Nigeria, có tới một phần ba hoạt động kinh tế được thực hiện bằng USDT.

Ở giai đoạn này, các quốc gia này thiếu khả năng quản lý phần hoạt động kinh tế này, chứ đừng nói đến việc thu thuế. Điều này có nghĩa là phần hoạt động kinh tế này đã thoát khỏi sự kiểm soát của quốc gia tại các cấp quản lý và tài khóa, và về cơ bản đã được kết hợp vào nền kinh tế đồng USD rộng lớn hơn.

Hầu hết các quốc gia không thể ngồi yên và xem sự xâm chiếm của nền kinh tế kỹ thuật số này lan rộng. Nhưng họ nên làm gì? Liệu họ nên đóng cửa và tạo ra một hệ thống thay thế, hay chỉ cần canh gác và cấm stablecoin?

Nhiều quốc gia đã thực hiện các hành động như vậy trong những năm gần đây, nhưng đã được chứng minh là không hiệu quả và đặt ra vấn đề tiềm ẩn nghiêm trọng hơn: tụt hậu trong cuộc cạnh tranh dài hạn về tài chính, internet, trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực công nghệ khác.

Đơn giản sao chép và dán cũng khó có thể hiệu quả. Gần đây, nhiều tổ chức tài chính và công ty ở một số quốc gia đã công bố kế hoạch tham vọng về việc phát hành stablecoin.

Tuy nhiên, ý tưởng rằng một người có thể đơn giản là có được giấy phép phát hành stablecoin, tổ chức một sự kiện ra mắt hoành tráng, và sau đó cưỡi tên lửa của nền kinh tế stablecoin để thành công, thậm chí đảm bảo một vị trí cho đồng tiền quốc gia của họ trong nền kinh tế trên chuỗi, là quá ngây thơ.

Phát hành stablecoin là dễ dàng; vấn đề nằm ở cách phân phối nó, tràn ra ngoài hệ sinh thái của mình, và thuyết phục hàng chục triệu hoặc thậm chí hàng trăm triệu người dùng từ bỏ stablecoin định giá bằng USD của họ để chuyển sang stablecoin của quốc gia đó.

Làm thế nào một người có thể thu hút hàng nghìn nhà đổi mới để phát triển ví, giám sát, thanh toán, trao đổi, cho vay và các ứng dụng khác xung quanh stablecoin của quốc gia đó?

Làm thế nào một người có thể khiến các ứng dụng internet chính thống như thương mại điện tử, trò chơi, phát trực tiếp và mạng xã hội chấp nhận stablecoin của quốc gia đó?

Cạnh tranh với USD trong lĩnh vực stablecoin ít nhất là mười lần khó hơn trong tài chính truyền thống. Để đạt được tiến bộ, ngay cả một chút, một người phải đầu tư chi phí không thể tưởng tượng và nỗ lực lâu dài trong khi duy trì sự phán đoán cực kỳ rõ ràng.

Trước khi thảo luận về các biện pháp đối phó, có lẽ chúng ta nên đặt ra một câu hỏi: Làm thế nào mà mọi thứ lại đến hồi này?

Blockchain không phải là công nghệ mới xuất hiện đột ngột, và stablecoin định giá bằng USD không đạt được 260 tỷ đô la và 99% thị phần qua một đêm.

Cuộc cách mạng stablecoin không phải là một cuộc tấn công bất ngờ, cũng không phải là một hoạt động bí mật; nó là một cuộc tiến quân với quy mô lớn đã được thông báo trước.

Trong thập kỷ qua, vô số chuyên gia trong lĩnh vực blockchain đã nhiều lần cảnh báo rằng công nghệ blockchain và tài chính kỹ thuật số có lợi thế giảm kích thước so với hệ thống tài chính truyền thống, và chúng là công nghệ chiến lược cần được lập kế hoạch, bố trí và nắm bắt cơ hội sớm.

Nếu không được giải quyết một cách chủ động, tương lai sẽ rất bị động.

Ngược lại, tại sao lại có sự nhạy cảm và khẩn cấp cao như vậy để bắt kịp tiến bộ trong công nghệ trí tuệ nhân tạo, điều này cũng đặt ra rủi ro và thách thức đáng kể?

Tại sao dư luận chính thống lại có thể thể hiện sự nhiệt tình và lạc quan như vậy?

Nếu chúng ta có thể áp dụng một nửa sự tích cực đối với blockchain và stablecoin như chúng ta đối với trí tuệ nhân tạo, thì ngày nay chúng ta sẽ không thấy tình hình mà đồng USD thống trị không gian stablecoin, trong khi các đồng tiền khác là không đáng kể.

Rõ ràng, mọi người đã biết về lợi thế công nghệ của blockchain và stablecoin từ lâu, và thậm chí đồng ý rằng đây là một xu hướng không thể ngăn chặn.

Tuy nhiên, do lo ngại về rủi ro và tác động của chúng đối với quyền lực và cơ cấu thể chế hiện tại, một sự tê liệt và chậm chạp đã được thông qua sau khi cân nhắc kỹ lưỡng.

Hoặc nói một cách đơn giản, mọi người đều vô thức giả vờ ngủ, hy vọng kéo dài giấc mơ êm đềm lâu hơn một chút.

So sánh điều này với trí tuệ nhân tạo còn rõ ràng hơn.

Nói một cách nghiêm túc, tiềm năng phá vỡ của trí tuệ nhân tạo ít nhất là tương đương với blockchain và stablecoin, với rủi ro sâu sắc và tiềm ẩn hơn, và hậu quả khó lường hơn.

Nếu kiểm soát sự phát triển của blockchain là để kiểm soát rủi ro và duy trì ổn định, thì điều tương tự cũng nên áp dụng cho trí tuệ nhân tạo.

Tuy nhiên, trong cuộc cạnh tranh trí tuệ nhân tạo, Thung lũng Silicon tự nhiên đã bắn phát súng đầu tiên, vì vậy không ai do dự, không ai suy nghĩ, và mọi người ngay lập tức trang bị cho cuộc cạnh tranh.

Trong lĩnh vực blockchain, tuy nhiên, một sự hiểu biết ngầm đã hình thành từ lâu: phát súng đầu tiên mà phá vỡ giấc mơ không phải do tôi bắn.

Bây giờ, ông Trump đã bắn phát súng đó một cách vô lễ, và ông biết rằng trong thời gian mọi người quan sát, thoái thác trách nhiệm và giả vờ ngủ, stablecoin định giá bằng USD đã lặng lẽ hoàn thành việc triển khai thống trị trong không gian trên chuỗi toàn cầu, bao gồm người dùng, kịch bản, thanh khoản và mạng lưới nhà phát triển.

Có thể nói rằng bàn cờ đã được thiết lập, chỉ chờ các quân cờ được đặt vào.

Ông Trump đã làm là cưỡi sóng và chơi lá bài đã được sắp xếp sẵn, đẩy một “mạng lưới đô la siêu quốc gia” lên sân khấu lịch sử với một đạo luật, ném ra một thách thức trần trụi cho mọi nền kinh tế không sử dụng đồng USD.

Bên ngoài, nó thông báo rằng quá trình tái cấu trúc cảnh quan tiền tệ toàn cầu đã bước vào giai đoạn thực chất; bên trong, nó xác định lại mối quan hệ hợp tác giữa cơ chế quốc gia Mỹ và công nghệ, tài chính và thị trường vốn.

Đối với thế giới, từ bây giờ, đây sẽ không còn là một chủ đề có thể trì hoãn, làm mờ hoặc “thử nghiệm khi quan sát”; nó sẽ trở thành một thách thức thực tế cấp bách đang đặt lên bàn làm việc của các ngân hàng trung ương, bộ tài chính và cơ quan quản lý của hầu hết các quốc gia trên thế giới.

Cách đối phó với thách thức này có lẽ là một câu hỏi sẽ mất nhiều năm để trả lời.

Nhưng trước khi chúng ta bắt đầu giải quyết vấn đề, chúng ta phải có đủ can đảm để đối mặt với thực tế và dám thừa nhận: chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội, chúng ta đã đánh giá sai tình hình, và chúng ta đã che mắt mình bằng một sự ám ảnh và may mắn cho sự ổn định ngắn hạn, quay lưng với logic công nghệ chắc chắn.

Tại điểm khởi đầu của việc tái cấu trúc một trật tự tài chính toàn cầu mới, có lẽ chúng ta nên tạm gác sự kiêu ngạo và thiên vị và nói xin lỗi với blockchain.

Không phải để phát thải cảm xúc, mà để thiết lập lại một điểm xuất phát để hiểu.

Chúng ta cần phải nhận ra mối quan hệ sản xuất mang tính cách mạng mà công nghệ này đại diện, để tái thiết lập các thí điểm thể chế được thúc đẩy bởi thế hệ nhà phát triển này, và để lập kế hoạch lại vị trí của chúng ta trong mạng lưới giá trị kỹ thuật số toàn cầu.

Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có cơ hội đảm bảo vị trí của mình trong cuộc cạnh tranh kinh tế kỹ thuật số này liên quan đến tương lai của cảnh quan toàn cầu.

Tuần qua, một loạt thông tin kinh tế đáng chú ý đã được công bố, bao gồm tình hình thị trường vàng, tín dụng, bất động sản nghỉ dưỡng và xuất khẩu hàng hóa. Dưới đây là tổng quan chi tiết về các tin tức này.

Về lĩnh vực tín dụng, Ngân hàng Nhà nước cho biết đã duy trì lãi suất điều hành ở mức thấp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Hiện tại, lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng thương mại đang ở mức 6,3%/năm, giảm 0,6%/năm so với cuối năm 2023. Đạt được tăng trưởng tín dụng 9,9% trong 6 tháng đầu năm, cơ hội đạt mục tiêu tăng trưởng 16% cả năm đang trở nên khả thi.

Trên thị trường vàng, giá vàng miếng trong nước đã tăng mạnh. Vàng miếng SJC hiện được niêm yết ở mức 119,5 – 121 triệu đồng/lượng. Tương tự, giá vàng nhẫn tại Bảo Tín Minh Châu cũng duy trì ổn định ở mức 115,3 – 118,3 triệu đồng/lượng.

Về bất động sản nghỉ dưỡng, mặc dù một số dự án đã giảm giá 5-7% để kích thích thị trường, số lượng giao dịch vẫn còn hạn chế. Theo số liệu mới nhất, nguồn cung mới trong quý II đạt hơn 3.200 sản phẩm, tương đương với năm trước nhưng chỉ bằng 29% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong lĩnh vực xuất khẩu, hồ tiêu Việt Nam đang gặp khó khăn khi xuất khẩu sang EU do quy định mới về cấp Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật. Hiệp hội Hồ tiêu và Gia vị Việt Nam (VPSA) đã có kiến nghị tới Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tìm kiếm giải pháp kịp thời.

Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của thủy sản Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu đạt 1,1 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm. Sự tăng trưởng này đã giúp Trung Quốc vượt qua các thị trường khác để trở thành điểm đến hàng đầu cho thủy sản Việt Nam.

Bên cạnh đó, một số tin tức kinh tế khác cũng đáng chú ý. Giá vàng thế giới cũng ghi nhận sự tăng mạnh. Lãi tiết kiệm đã có dấu hiệu tăng trở lại. Bộ Tài chính đề xuất 2 kịch bản tăng trưởng cho năm 2025. Ngoài ra, cũng có những thông tin như giá vàng đồng loạt giảm; Việt Nam chi gần 4.000 tỷ đồng nhập khẩu hạt dẻ cười; hơn 86 triệu tài khoản ngân hàng sẽ bị xóa sổ.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng trưởng tín dụng đã đạt mức kỷ lục 9,9%, đánh dấu một sự phục hồi ấn tượng của nền kinh tế sau đại dịch. Tính đến ngày 30/6, tổng tín dụng của nền kinh tế đã tăng lên trên 17,2 triệu tỷ đồng, tăng 9,9% so với cuối năm 2024. Điều này cho thấy các chính sách tiền tệ được triển khai bởi Ngân hàng Nhà nước đã phát huy hiệu quả, góp phần kích thích sự phát triển của kinh tế.

Sự tăng trưởng đột phá trong lĩnh vực tín dụng mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp và cá nhân tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn. Điều này dự kiến sẽ thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như tiêu dùng trong thời gian tới. Tuy nhiên, thách thức lớn đặt ra là duy trì đà tăng trưởng này trong bối cảnh cần kiểm soát lạm phát và đảm bảo an toàn trong hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Để duy trì tăng trưởng tín dụng và đảm bảo ổn định kinh tế, các ngân hàng và cơ quan quản lý cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến kinh tế. Việc điều chỉnh các chính sách phù hợp là cần thiết nhằm ứng phó với những thách thức mới và tận dụng cơ hội để phát triển bền vững.

… ; tăng trưởng tín dụng hiện nay có xu hướng tăng khá mạnh và đạt được kết quả tích cực. Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước đang được điều hành thận trọng, linh hoạt và phù hợp với tình hình kinh tế trong nước cũng như quốc tế, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho sự phục hồi và phát triển của nền kinh tế.