Gia đình nữ sinh bị tai nạn giao thông tại Vĩnh Long yêu cầu làm rõ kết quả điều tra

Chiều ngày 1-8, bà Nguyễn Thị Hiền, 44 tuổi, ngụ xã Trà Côn, tỉnh Vĩnh Long, cho biết sau khi gửi đơn yêu cầu thông tin kết quả điều tra vụ tai nạn khiến con gái bà, nữ sinh Nguyễn Ngọc Bảo Trân, 14 tuổi, tử vong vào tháng 9-2023, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Long đã mời bà cùng luật sư đến làm việc.

Trước đó, bà Hiền đã gửi đơn đến Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao yêu cầu cung cấp thông tin kết quả điều tra liên quan đến đơn trình báo tội phạm về vụ tai nạn giao thông. Tuy nhiên, đến nay, Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao chưa có phản hồi. Bà Hiền cho biết cả hai vụ việc đều đã được thụ lý giải quyết hơn 2 tháng, do đó bà có đơn yêu cầu thông tin để gia đình hiểu rõ tình hình.

Ngày 21-7 vừa qua, bà Hiền tiếp tục có đơn tố cáo bổ sung gửi Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. Trong đơn, bà trình bày rằng ngày 7-5, bà nhận được thông báo của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Long về việc đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về hành vi ‘vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ’, quy định tại Điều 260 Bộ luật Hình sự. Từ thông báo này, bà Hiền cho rằng có cơ sở để xem xét hành vi bỏ lọt tội phạm, xâm phạm hoạt động tư pháp của một số cán bộ liên quan trong giai đoạn điều tra giải quyết vụ án ban đầu.

Liên quan đến vụ tai nạn khiến cháu Trân tử vong, ngày 7-5, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Long ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về hành vi ‘vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ’ để điều tra hành vi của tài xế Nguyễn Văn Bảo Trung. Vietnamnet đã đưa tin về vụ việc này.

Ngày 26-5, Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tiếp nhận giải quyết nguồn tin tội phạm về hành vi ra quyết định trái pháp luật và bỏ lọt tội phạm của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long (cũ) trong quá trình cơ quan này giải quyết tin báo vụ vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Thông tin thêm về vụ việc có thể được tìm thấy tại Tuổi Trẻ.

Ngày 28-7, Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phân công điều tra viên lấy lời khai, làm việc với bà Hiền cùng luật sư. Sau đó, tiếp nhận thêm đơn tố giác tội phạm của bà Hiền. VnExpress đã có bài viết về tiến trình điều tra vụ việc.

Trong bối cảnh cải cách thể chế và tư pháp, hình thức ‘phạt tiền thay cho phạt tù’ trong một số tội danh kinh tế đang được áp dụng rộng rãi. Việc này không chỉ mang tính linh hoạt mà còn phản ánh xu thế tư pháp hiện đại, giúp tăng tính phục hồi, giảm tải cho hệ thống nhà tù và tòa án; đồng thời khuyến khích người phạm tội khắc phục hậu quả và hợp tác với pháp luật.

Tuy nhiên, việc giảm án dựa trên khắc phục hậu quả đang đặt ra nhiều câu hỏi về công lý, răn đe và niềm tin vào hệ thống pháp luật. Để làm rõ hơn vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Hoàng Hiệp – Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện Nghiên cứu Tin học & Kinh tế Ứng dụng, chuyên gia pháp lý về luật kinh tế.

TS Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng, việc giảm án tù đáng kể cho các bị cáo đã nộp lại toàn bộ tài sản chiếm đoạt đang gây ra nhiều lo ngại trong xã hội. Nhiều ý kiến cho rằng, điều này có thể tạo ra tâm lý ‘cứ phạm tội rồi khắc phục bằng tiền để thoát tội’. Ông nghĩ rằng, nhà nước cần ban hành các quy định hướng dẫn cụ thể về mức độ giảm án tương ứng với tỷ lệ khắc phục hậu quả, mức độ tự nguyện, và thời điểm nộp lại tài sản.

Ông Hiệp cũng nhấn mạnh rằng, việc khắc phục hậu quả không thể và không nên được coi là ‘tấm vé’ miễn tội, vì điều này dễ làm xói mòn niềm tin vào công lý và gây mất công bằng trong xã hội. Khi đã gây ra sai phạm, những người vi phạm phải nhận thức rõ rằng hành động của họ đã vi phạm pháp luật.

Về yêu cầu ‘không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế’, ông Hiệp cho rằng đây là một yêu cầu rất đúng đắn, cấp thiết và thể hiện tư duy cải cách mạnh mẽ trong điều hành thể chế kinh tế – pháp lý của Đảng và Nhà nước ta. Muốn vậy, pháp luật cần phân biệt rõ giữa rủi ro kinh doanh, vốn là điều không thể tránh khỏi trong cơ chế thị trường, với hành vi vi phạm pháp luật hình sự, để tránh việc hình sự hóa không cần thiết các quan hệ dân sự, kinh tế.

Ông Hiệp cũng đề xuất rằng, cần hoàn thiện pháp luật dân sự, thương mại và hình sự theo hướng minh bạch, phân định rõ các tiêu chí nhận diện tội phạm kinh tế; ban hành hướng dẫn liên ngành về phân biệt tranh chấp dân sự và hành vi hình sự; nâng cao năng lực chuyên môn của cơ quan tiến hành tố tụng, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, đầu tư; bảo vệ quyền kinh doanh chính đáng, đồng thời không để những kẽ hở pháp lý bị lợi dụng để né tránh trách nhiệm hình sự thật sự khi có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt.

Cuối cùng, ông Hiệp cho rằng, hình thức ‘phạt tiền thay cho phạt tù’ trong một số tội danh kinh tế không chỉ là một lựa chọn chính sách linh hoạt, mà còn là một xu thế tư pháp hiện đại trên thế giới nhằm tăng tính phục hồi và hiệu quả kinh tế trong công tác thi hành án, giảm tải cho hệ thống nhà tù và tòa án, đồng thời khuyến khích người phạm tội khắc phục hậu quả, nộp lại tài sản, hợp tác với cơ quan pháp luật để giải quyết các vụ án được nhanh chóng và đạt hiệu quả cao.

Ngày 1/7/2025, Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) Khu vực 10, thành phố Đà Nẵng chính thức đi vào hoạt động trên cơ sở hợp nhất VKSND thành phố Hội An, VKSND thị xã Điện Bàn và VKSND Duy Xuyên (tỉnh Quảng Nam cũ). Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát tại khu vực này.

Đồng chí Lê Văn Phương được bổ nhiệm làm Viện trưởng VKSND Khu vực 10, dẫn dắt một đội ngũ cán bộ, công chức có tinh thần đoàn kết và quyết tâm cao. Viện có trụ sở tại số 18 đường Hoàng Diệu, phường Điện Bàn, thành phố Đà Nẵng, với phạm vi thẩm quyền thực hiện trên 14 đơn vị hành chính cấp xã thuộc thành phố Đà Nẵng. Khu vực này có diện tích tự nhiên khoảng 586,66 km2, dân số khoảng 507.733 người, bao gồm hai di sản văn hóa thế giới: Thánh địa Mỹ Sơn và Phố cổ Hội An.

Đây là khu vực đô thị hóa nhanh, tập trung nhiều cụm và khu công nghiệp, đồng thời là vùng năng động trong phát triển công nghiệp, kinh tế và du lịch của thành phố Đà Nẵng. Tuy nhiên, cũng tiềm ẩn nhiều tranh chấp, khiếu kiện và tội phạm. Để đáp ứng nhu cầu đảm bảo an ninh trật tự và phát triển kinh tế – xã hội tại khu vực này, VKSND Khu vực 10 được thành lập với 43 công chức và người lao động, trong đó có 1 Viện trưởng, 6 Phó Viện trưởng và 18 Kiểm sát viên.

Sau khi hợp nhất, Viện đã sắp xếp, bố trí nơi làm việc và ăn ở cho cán bộ, công chức, đảm bảo sự ổn định tư tưởng và cơ sở vật chất cho công chức sau khi về công tác tại đây. Tập thể lãnh đạo VKSND Khu vực 10 đã triển khai các biện pháp cụ thể và quyết liệt nhằm tạo sự đồng thuận và đoàn kết trong nội bộ, quyết tâm cao để hoàn thành các nhiệm vụ được ngành Kiểm sát giao và nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Để đảm bảo hoạt động thông suốt và hiệu quả, VKSND Khu vực 10 đã xây dựng và ban hành các quy chế như Quy chế tổ chức và hoạt động, quy chế chi tiêu nội bộ. Viện cũng đẩy mạnh việc chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động nghiệp vụ thông qua thành lập Tổ công nghệ, nâng cấp cơ sở hạ tầng và nền tảng số, triển khai hệ thống sổ điện tử và xây dựng Thư viện số.

Bằng sự nỗ lực của cán bộ, công chức và sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng, VKSND Khu vực 10 đã góp phần ổn định tình hình, tạo môi trường pháp lý minh bạch, an toàn và thuận lợi cho sự phát triển kinh tế – xã hội tại khu vực này. Việc thành lập VKSND Khu vực 10 là một bước tiến quan trọng trong việc tăng cường năng lực và hiệu quả hoạt động của Viện kiểm sát tại thành phố Đà Nẵng và các khu vực lân cận.

Trong thời gian tới, VKSND Khu vực 10 sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, khắc phục các tồn tại và hạn chế, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Với sự quyết tâm và đoàn kết của tập thể lãnh đạo và cán bộ, công chức, Viện kiểm sát sẽ là một đơn vị vững mạnh, góp phần đảm bảo an ninh trật tự và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội tại khu vực này.