Giai đoạn chuyển đổi thuế đang là một thách thức lớn đối với các hộ kinh doanh tại Việt Nam, khi họ phải thích nghi với các quy định mới về thuế quan và hóa đơn điện tử. Với hơn 5,2 triệu hộ kinh doanh trên cả nước, trong đó khoảng 3,6 triệu hộ đã được quản lý thuế đến cuối năm 2024, việc chuyển đổi này đòi hỏi sự hỗ trợ và hướng dẫn cụ thể để đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ.
Thống kê cho thấy, đến ngày 20/6/2025, chỉ có khoảng 45.247 hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử, một con số còn khiêm tốn so với mục tiêu quản lý toàn diện. Việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai thuế, lập hóa đơn điện tử và phân luồng dòng tiền qua tài khoản riêng là hoàn toàn hợp lý trong dài hạn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, việc này đang tạo ra nhiều thách thức cho các hộ kinh doanh nhỏ, đặc biệt là về kỹ năng số, hiểu biết pháp lý và chi phí vận hành.
Theo luật sư Lê Thị Nhung, Giám đốc Công ty Luật L&A Legal Experts, việc chuyển đổi này không chỉ là thay đổi kỹ thuật mà còn là một bước chuyển thể chế, đòi hỏi tư duy chính sách thấu đáo. Bà Nhung cho rằng không thể áp dụng cùng một khuôn quản lý cho cả hộ kinh doanh có doanh thu lớn và nhỏ, và nếu không thiết kế chính sách mềm, hàng loạt hộ nhỏ sẽ chọn cách ngừng hoạt động hoặc chuyển sang phi chính thức. Công ty Luật L&A Legal Experts đã có những đóng góp quan trọng trong việc tư vấn và hỗ trợ các hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi này.
Bên cạnh đó, luật sư Nhung cũng cảnh báo về khoảng trống pháp lý trong quản lý dữ liệu số, đặc biệt là về chuẩn chia sẻ dữ liệu giữa các bên liên quan. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và các hộ kinh doanh để đảm bảo việc chuyển đổi dữ liệu được thực hiện một cách an toàn và hiệu quả. Góp ý thêm góc nhìn từ thực tiễn, luật sư Nguyễn Đức Biên , Giám đốc Công ty Luật TNHH Đại La, cho rằng việc chuyển đổi chỉ bền vững nếu được phân loại theo nhóm đối tượng.
Luật sư Biên nhấn mạnh rằng với những hộ nhỏ, nên áp dụng chính sách nương nhẹ, miễn xử phạt vi phạm lần đầu, hỗ trợ chi phí chuyển đổi và hướng dẫn kê khai. Điều này sẽ giúp các hộ kinh doanh nhỏ có thể dễ dàng thích nghi với các quy định mới và tiếp tục hoạt động một cách hợp pháp.
Tóm lại, để hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi thuế quan trọng này, cần có sự hỗ trợ và hướng dẫn cụ thể, cùng với việc phân loại theo nhóm đối tượng để xây dựng chính sách phù hợp. Việc này sẽ giúp đảm bảo quá trình chuyển đổi được thực hiện một cách suôn sẻ và hiệu quả, đồng thời giúp các hộ kinh doanh có thể tiếp tục phát triển và đóng góp vào nền kinh tế.
