Công ty CP Điện Trường Giang đã đạt được thành tựu đáng kể khi sản xuất thành công máy cắt chân không VCB TV1 (24-40.5kV) đạt tiêu chuẩn IEC và chứng nhận quốc tế KEMA, ASTA. Tuy nhiên, một nghịch cảnh đáng tiếc đang diễn ra khi nhiều doanh nghiệp, trong đó có Điện Trường Giang, không thể tận dụng thành quả của mình trong thị trường nội địa. Sản phẩm đạt chuẩn quốc tế nhưng lại không được sử dụng tại Việt Nam là một vấn đề nan giải đang được đặt ra.
Thực tế cho thấy rằng vấn đề không nằm ở năng lực sản xuất của các doanh nghiệp trong nước, mà nằm ở những rào cản chính sách và sự thiếu thốn cơ chế hỗ trợ dành cho doanh nghiệp nội địa. Luật Đấu thầu 2023 đã đề ra quy định ưu tiên cho sản phẩm sản xuất trong nước, tuy nhiên thực tế vẫn còn nhiều khó khăn. Hồ sơ mời thầu của các đơn vị chủ đầu tư thường thiếu các tiêu chí cụ thể để đánh giá và ưu tiên sản phẩm trong nước, gây khó khăn cho các doanh nghiệp nội địa khi tham gia vào thị trường.
Một khó khăn khác mà doanh nghiệp phải đối mặt là chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cao, trong khi không nhận được hỗ trợ từ chính sách. Quá trình thử nghiệm sản phẩm tại các phòng thí nghiệm trong nước thường không được công nhận, buộc các doanh nghiệp phải thực hiện kiểm định quốc tế tại các tổ chức như KEMA, ASTA, CE, UL với chi phí cao. Việt Nam hiện vẫn thiếu phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế, khiến các doanh nghiệp phải thực hiện thử nghiệm tại châu Âu với thời gian và chi phí lớn.
Ngoài ra, ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, khiến các doanh nghiệp phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu. Quá trình thương mại hóa và xuất khẩu sản phẩm cũng gặp khó khăn do chi phí cao cho chứng nhận quốc tế như CE, UL, và thiếu hỗ trợ tiếp thị cũng như chuyển giao công nghệ từ các dự án FDI. Điều này khiến các doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong việc phát triển và cạnh tranh với các công ty nước ngoài.
Để khắc phục tình trạng này, các doanh nghiệp đang rất cần cơ chế hỗ trợ đúng và trúng để tạo điều kiện thuận lợi cho sản phẩm trong nước, giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển và bứt phá. Sự hỗ trợ này không chỉ giúp khơi thông tiềm lực quốc gia mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nội địa có thể cạnh tranh công bằng với các công ty nước ngoài trên thị trường quốc tế. Do đó, việc cải thiện chính sách và cơ chế hỗ trợ là điều cần thiết để giúp các doanh nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.
