Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với thách thức lớn trong công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm sau khi mở rộng địa giới hành chính. Sự gia tăng nhanh chóng của dân số và nhu cầu tiêu dùng đã tạo ra áp lực đáng kể lên hệ thống quản lý thực phẩm. Đặc biệt, sự phát triển của các mô hình kinh doanh mới như hàng nhà làm trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử đang tạo ra những khoảng trống pháp lý, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người tiêu dùng.
Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, đã chỉ ra rằng hàng nhà làm là sản phẩm do gia đình làm ra, sản xuất ở quy mô nhỏ lẻ, chủ yếu tự cung tự cấp. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm hàng nhà làm hiện nay lại được bán rộng khắp, thậm chí toàn quốc, gây ra những phát sinh nhất định. Bà nhấn mạnh rằng khi hàng nhà làm được thương mại hóa, thì phải đảm bảo đúng quy định, người mua tự trả tiền cần có sản phẩm an toàn.
Theo bà Phong Lan, tự công bố không có gì khó khăn phức tạp, chủ yếu coi sản phẩm quy trình sản xuất có đảm bảo, nguyên liệu có xuất xứ nguồn gốc rõ ràng, chỉ tiêu an toàn ra sao, kiểm nghiệm sản phẩm… Nếu đi mua sản phẩm gì người mua dò trên mạng, tìm hiểu thông tin vì người bán đã công khai, có hồ sơ tự công bố thì ít ra đỡ rủi ro hơn là không có thông tin gì về sản phẩm. Giữa đồ trôi nổi và chính thống hiện nay chỉ khác nhau là đồ chính thống được cơ quan chức năng thẩm định, sau đó được kiểm tra hậu kiểm.
Tuy nhiên, với số lượng hồ sơ tự công bố đang quá lớn, trong khi nhân lực còn mỏng nên lượng đi kiểm tra chưa đủ, riêng với thực phẩm nhà làm việc kiểm tra hậu kiểm càng khó vì gần như không có hồ sơ tự công bố. Sở An toàn thực phẩm TP.HCM sẽ tăng kiểm tra hàng không rõ nguồn gốc, vận động người mua và người sản xuất nâng cao ý thức. Bà Phong Lan cũng cho biết, sẽ chú trọng đào tạo, cân đối nhân sự cho khâu an toàn thực phẩm đối với suất ăn công nghiệp, đảm bảo bữa ăn hằng ngày cho công nhân và tập trung vào an toàn thực phẩm gắn liền với du lịch.
Cùng ngày, nhiều người tiêu dùng cũng bày tỏ quan tâm đến vấn đề an toàn thực phẩm, đặc biệt là với các sản phẩm ‘hàng nhà làm’ trôi nổi trên thị trường. Anh N.T., 28 tuổi, chủ quán ăn ở TP.HCM, cho biết, để đảm bảo an toàn thực phẩm, quán ăn của anh phải tuân thủ rất nhiều thủ tục, quy trình kiểm tra khắt khe và được cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.
Tuy nhiên, anh N.T. cũng bày tỏ rằng, các cơ sở kinh doanh cần phải ý thức được trách nhiệm của mình với cộng đồng, sử dụng nguyên liệu sạch, tuân thủ quy trình chế biến… Mặt khác, phải xử lý thật nghiêm để răn đe nếu cơ sở đó không có giấy an toàn thực phẩm. Điều này không chỉ giúp đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và có trách nhiệm.
Trước những thách thức trong công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm, thành phố cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Đồng thời, người tiêu dùng cũng cần nâng cao ý thức và kiến thức về an toàn thực phẩm để có thể lựa chọn và sử dụng các sản phẩm an toàn.
Để đảm bảo an toàn thực phẩm, người tiêu dùng có thể tham khảo các thông tin về sản phẩm trên các trang web chính thức của cơ quan chức năng, cũng như trên các trang web của Sở An toàn thực phẩm TP.HCM. Người tiêu dùng cũng có thể liên hệ với cơ quan chức năng để báo cáo các trường hợp vi phạm về an toàn thực phẩm.
