Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã phát hiện ra một mật mã địa chất ẩn sâu trong mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới, nằm tại khu vực Bạch Vân Ngao Bác, Nội Mông Cổ. Phát hiện này không chỉ khiến cộng đồng khoa học ngạc nhiên mà còn có tiềm năng thay đổi cách thế giới tiếp cận và khai thác tài nguyên chiến lược này trong thế kỷ 21.
Đất hiếm, hay còn gọi là “vàng công nghiệp” và “vàng chiến lược” của thời đại mới, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nhiều sản phẩm công nghệ cao như pin xe điện, tuabin gió, chip bán dẫn và hệ thống vũ khí hiện đại. Mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác, với trữ lượng chiếm khoảng 90% của Trung Quốc và gần 40% của toàn cầu, đã trở thành tâm điểm chú ý trong lĩnh vực khai thác và nghiên cứu đất hiếm.
Câu chuyện về mỏ đất hiếm này bắt đầu từ năm 1927, khi một giảng viên trẻ tuổi của Đại học Bắc Kinh, Đinh Đạo Hành, đã phát hiện ra một dãy núi đá màu đen ánh kim trên thảo nguyên rộng lớn. Giáo sư Hà Tác Lâm, một chuyên gia thạch học hàng đầu của Đại học Bắc Kinh, sau đó đã xác định rằng các mẫu đá thu thập tại khu vực này chứa hàm lượng đất hiếm cực cao. Kể từ đó, Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ vào việc phát triển hệ sinh thái khai thác, tinh luyện và ứng dụng đất hiếm.
Một nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí Science Advances, đã đưa ra phát hiện đáng chú ý rằng phần lớn tài nguyên đất hiếm tại Bạch Vân Ngao Bác không hình thành cách đây 1,3 tỷ năm như các giả định trước đây, mà thực sự có nguồn gốc từ một đợt hoạt động magma diễn ra cách đây chỉ 430 triệu năm. Phát hiện này mở ra một hướng thăm dò mới cho ngành công nghiệp đất hiếm toàn cầu và có thể giúp các quốc gia khác tìm kiếm các mỏ đất hiếm quy mô lớn.
อย่างไรก็ตาม, rào cản lớn nhất mà các quốc gia khác phải đối mặt là công nghệ tách chiết đất hiếm, vốn là bí quyết được cho là chỉ Trung Quốc nắm giữ trên quy mô công nghiệp. Việc Bắc Kinh kiểm soát phần lớn nguồn cung đất hiếm trên thế giới đã khiến nhiều nước phát triển phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tìm kiếm nguồn cung thay thế và đầu tư vào việc khai thác trong nước.
Trong bối cảnh xung đột thương mại, cạnh tranh công nghệ và cuộc đua hướng tới năng lượng xanh đang leo thang, đất hiếm không chỉ còn là một vấn đề kỹ thuật mà còn là một lợi ích chiến lược sống còn. Việc khai thác và quản lý tài nguyên đất hiếm một cách bền vững sẽ là thách thức và cơ hội cho các quốc gia trên thế giới trong những năm sắp tới.
