Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang mở ra những tiềm năng to lớn cho ngành y tế toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng những công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức. Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế.
GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng, để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế Việt Nam, chúng ta đang đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Điều này đòi hỏi đầu tư lớn để xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin mạnh mẽ và đồng bộ. Thứ hai, về chính dữ liệu, chúng ta thường nói y tế là một kho dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu dữ liệu đó có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị hay không? Việc chuẩn hóa và làm sạch dữ liệu là một bước quan trọng để có thể áp dụng AI và phân tích dữ liệu lớn. Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ, quen thuộc, và thay đổi một thói quen là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân. Việc thay đổi nhận thức và kỹ năng của nhân viên y tế để thích nghi với công nghệ mới là một thách thức không nhỏ.
Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang diễn ra. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng, bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế. Điều này không chỉ giúp cải thiện hiệu suất công việc mà còn nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho bệnh nhân.
Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế quan trọng. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng, hợp tác là điều kiện bắt buộc. Việt Nam là một nước đang phát triển, chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới. Sự hợp tác này không chỉ giúp chuyển giao công nghệ mà còn giúp chúng ta học hỏi kinh nghiệm và nâng cao năng lực.
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Điều này giúp tạo ra một mạng lưới y tế mạnh mẽ và đồng bộ, sẵn sàng đối mặt với những thách thức trong tương lai. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này.
Trước những thách thức và cơ hội đang mở ra, GS.TS.BS Lê Hữu Song kêu gọi sự tham gia tích cực của tất cả các bên liên quan, từ cơ quan quản lý nhà nước đến các đơn vị y tế và doanh nghiệp công nghệ. Sự hợp tác và đồng lòng là chìa khóa để vượt qua thách thức và hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi số y tế, hướng tới một hệ thống y tế thông minh, hiệu quả và chất lượng hơn.
