Trong bối cảnh Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra các khuyến nghị nhằm chống lại việc khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), tỉnh đã nỗ lực triển khai nhiều biện pháp để nâng cao hiệu quả quản lý khai thác thủy sản. Một trong những nỗ lực đáng chú trọng là việc ứng dụng công nghệ số vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản, góp phần nâng cao ý thức của ngư dân trong việc thực hiện các quy định chống khai thác IUU.
Ông Nguyễn Kim Long, Giám đốc Trung tâm Quản lý khai thác các công trình thủy sản, cho biết toàn tỉnh hiện có 9 cảng cá, trong đó có 3 cảng cá loại II và 6 cảng cá loại III, với tổng số 133 người làm nhiệm vụ giám sát và truy xuất nguồn gốc thủy sản. Trung tâm đã tích cực ứng dụng công nghệ số vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản, đặc biệt là ứng dụng hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDT). Đến nay, đã bố trí cán bộ phụ trách vận hành, hướng dẫn và hỗ trợ chủ tàu, thuyền trưởng và các doanh nghiệp thu mua, chế biến đăng nhập tài khoản eCDT trên 4 máy tính bảng kiosk cài đặt phần mềm eCDT được lắp đặt tại các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá ở các cảng.
Cảng cá Hòn Rớ là một trong những cảng cá đầu tiên ứng dụng hệ thống eCDT vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản. Ông Nguyễn Văn Ba, Trưởng ban Quản lý Cảng cá Hòn Rớ, cho biết 100% chủ tàu cá, thuyền trưởng đã thực hiện cài app eCDT, xác nhận sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản xuất khẩu mà doanh nghiệp thu mua thông qua cảng. Tính đến ngày 3-7, hệ thống eCDT Cảng cá Hòn Rớ đã ghi nhận 2.056 lượt tàu xuất cảng, 2.009 lượt tàu cập cảng; sản lượng thủy sản qua cảng đạt 8.900 tấn; đã cấp 2.183 giấy biên nhận, 211 giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác với sản lượng hơn 5.137 tấn.
Ứng dụng eCDT vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản đã góp phần quan trọng trong việc gỡ ‘thẻ vàng’ IUU mà EC đã khuyến nghị. Mặc dù các cấp, ngành đã phối hợp tuyên truyền Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật sâu rộng, song hiện nay vẫn còn một bộ phận ngư dân chưa thực hiện đăng ký tàu cá cập cảng, rời cảng và ghi nộp nhật ký, báo cáo khai thác theo quy định.
Ông Nguyễn Kim Long cho biết, xác định việc ghi nhật ký khai thác và truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử là yêu cầu cấp bách để minh bạch hóa sản lượng khai thác, góp phần gỡ ‘thẻ vàng’ IUU theo khuyến nghị của Đoàn kiểm tra EC, Trung tâm Quản lý khai thác các công trình thủy sản sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục mở các lớp tập huấn, hướng dẫn sử dụng phần mềm eCDT cho ngư dân, chủ tàu, doanh nghiệp tại các cảng cá.
Tính đến đầu tháng 7-2025, toàn tỉnh có 1.295 tàu cá trên 15m đã thực hiện áp dụng eCDT; hệ thống eCDT ghi nhận có 6.893 lượt tàu xuất cảng, 6.678 lượt tàu cập cảng; sản lượng thủy sản qua cảng 16.262 tấn; đã cấp 2.263 giấy biên nhận, 211 giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác và 18 giấy chứng nhận thủy sản khai thác. Những con số này cho thấy việc ứng dụng eCDT vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý khai thác thủy sản và gỡ ‘thẻ vàng’ IUU.
Việc triển khai ứng dụng eCDT vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản không chỉ giúp nâng cao ý thức của ngư dân trong việc thực hiện các quy định chống khai thác IUU mà còn giúp tỉnh thực hiện các khuyến nghị của EC. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản và phát triển ngành thủy sản bền vững.
