Trường hợp của “Hồng tỷ” – một cá nhân giả gái để lừa tình và quay clip riêng tư của một người đàn ông Trung Quốc 38 tuổi – đã gây nên sự xôn xao trong cộng đồng mạng gần đây. Mặc dù vụ việc đang được các cơ quan chức năng điều tra làm rõ các sai phạm, nó đã nhanh chóng trở thành đề tài giải trí trên mạng xã hội, thu hút hàng ngàn lượt xem, bình luận và chia sẻ với thái độ đùa giỡn, mua vui. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng cần phải nhìn nhận vấn đề này từ góc độ pháp lý, đạo đức và văn hóa.
Lý thuyết đóng khung (Framing Theory) do nhà xã hội học Erving Goffman đề xuất chỉ ra rằng truyền thông không chỉ phản ánh sự kiện mà còn định hình cách công chúng hiểu và phản ứng với sự kiện ấy. Trong trường hợp của “Hồng tỷ”, nhiều sản phẩm truyền thông trên mạng xã hội đã đóng khung sự kiện này theo hướng giải trí, thay vì các góc nhìn nghiêm túc về pháp lý, đạo đức và văn hóa. Điều này cho thấy sự thiếu nghiêm túc trong cách mà công chúng tiếp cận và phản ứng với những sự việc có tính chất nhạy cảm.
Sự bỡn cợt thiếu kiểm soát trên mạng xã hội cũng cho thấy thực trạng người dùng mạng đang theo dõi, tiếp tay lan truyền và thậm chí tham gia tái sản xuất những điều độc hại như một phần của đời sống số. Việc tiếp cận sự việc theo hướng tiêu khiển phản cảm trên mạng có thể khiến dư luận quên đi bản chất vấn đề, bao gồm các khía cạnh về lừa dối tình cảm, quay lén, phát tán clip và xâm phạm đời tư. Điều này đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội trong việc kiểm soát và ngăn chặn sự lan truyền của nội dung độc hại.
Để giải quyết vấn đề này, cơ quan chức năng cần nhanh chóng xây dựng những lăng kính khách quan, sâu sắc và phản ánh đầy đủ các phân tích pháp lý, văn hóa về những sự việc nghiêm trọng trong đời sống xã hội. Cần tăng cường giáo dục truyền thông số trong trường học, gia đình và yêu cầu các nền tảng mạng xã hội thể hiện trách nhiệm, cam kết đạo đức của mình bằng cách tăng cường sử dụng AI phát hiện và gỡ bỏ các sản phẩm xấu độc. Trung Quốc đã tạm giữ hình sự “Hồng tỷ” và gỡ bỏ 14.000 nội dung sai lệch liên quan đến vụ việc này, cho thấy sự quyết tâm của chính quyền trong việc xử lý những trường hợp tương tự.
Về phía công chúng, cần chủ động phân biệt đâu là khung thông tin có giá trị và đâu là khung thông tin sai lệch. Sự phân biệt này sẽ giúp công chúng tiếp cận thông tin một cách có chọn lọc và tránh bị ảnh hưởng bởi những thông tin không chính xác hoặc có tính chất kích động. Như vậy, đòi hỏi sự hợp tác của cả cơ quan chức năng, các nền tảng mạng xã hội và công chúng trong việc xây dựng một môi trường thông tin lành mạnh và an toàn.
